Bez wskazania warunków, na jakich udziela się ulg, i podania wysokości stawek procentowych uchwała rady gminy jest nieważna.
Wyliczana na podstawie rocznej stawki za użytkowanie wieczyste opłata przekształceniowa ma wynagradzać jednostkom samorządu zmianę własności gruntu. Ponieważ nierzadko jest to kilkanaście tysięcy złotych, gminy decydują się na wprowadzenie bonifikat dla mieszkańców. Dodatkowym impulsem jest to, że w stosunku do gruntu Skarbu Państwa ulgi są ustawowo określone i zależą m.in. od terminu, w jakim opłata zostanie uiszczona. Konieczne jest właściwe przygotowanie uchwał ustanawiających bonifikaty.
Z art. 9 ust. 4, 4a i 5 ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. poz. 1716 ze zm.) wynika, że w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej (lub płatnej za dany rok) za przekształcenie gruntu stanowiącego własność jednostki samorządu terytorialnego, organ wykonawczy JST może udzielić osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym bonifikaty od tej opłaty na podstawie uchwały właściwej rady albo sejmiku. Ulga ta może obejmować również stanowiska postojowe i garaże.
Wojewodowie kwestionują wadliwe prawo
W czym jest problem? Otóż niektóre gminy nie stosują się do przepisów. Zgodnie z tymi regulacjami w uchwale rady albo sejmiku trzeba określić warunki udzielania bonifikat, np. brak zaległości podatkowych wobec miasta, oraz wysokość ich stawek procentowych, np. 60 proc. w pierwszym roku od uwłaszczenia. I to jest obligatoryjne. W przypadku braku tych elementów uchwała jest nieważna i nie ma możliwości udzielenia na jej podstawie bonifikat.
W tej sprawie zapadły już pierwsze rozstrzygnięcia nadzorcze – wojewody zachodniopomorskiego w sprawie Pełczyc (z 14 stycznia 2019 r., nr P-1.4131.59.2019.AB) i wojewody podlaskiego w sprawie Łap (z 21 lutego 2019 r., nr NK-II.4131.23.2019.AKR) oraz gminy Stawiski (z 22 lutego 2019 r., nr NK-II.4131.26.2019.DM). [ramka]
Decyzje nadzorcze
Uchwała nr III.20.2018 Rady Miejskiej w Pełczycach z 20 grudnia 2018 r.
Wojewoda zachodniopomorski uznał, że nie spełnia ona wymogów ustawowych, bo rada ustaliła w niej wyłącznie stawki procentowe bonifikat bez warunków ich udzielania.
Uchwała nr IV/33/19 Rady Miejskiej w Łapach z 18 stycznia 2019 r.
Radni udzielili w niej bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Jednak, jak stwierdził wojewoda podlaski, intencją ustawodawcy było przyznanie organowi stanowiącemu jedynie kompetencji do określenia w uchwale zasad udzielania bonifikat i wysokości stawek procentowych, nie zaś udzielenia bonifikaty.
Uchwała nr VI/26/19 Rady Miejskiej w Stawiskach z 22 stycznia 2019 r.
Radni postanowili, że udzielą bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Wojewoda podlaski stwierdził, że zabrakło wytycznych dla organu wykonawczego gminy przy przyznawaniu konkretnych bonifikat.
Jak to robić właściwie
Można jednak znaleźć w gminach także bardzo szczegółowo określone warunki udzielenia bonifikat. W uchwale nr III/12/18 Rady Miasta Gdańska z 11 grudnia 2018 r. wskazano, że bonifikaty udziela się właścicielowi gruntu, który w dniu wydania informacji o wysokości opłaty jednorazowej albo decyzji o ustaleniu wysokości opłaty jednorazowej, nie ma zaległości w stosunku do gruntu objętego przekształceniem, którego dotyczy zamiar jednorazowego wniesienia opłaty, z tytułu:
1) opłat rocznych za użytkowanie wieczyste,
2) podatku od nieruchomości,
3) opłaty wnoszonej każdego roku za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego, w latach poprzedzających zgłoszenie zamiaru wniesienia opłaty jednorazowej,
4) opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Podobnie w uchwale nr III/29/18 Rady Miejskiej Wrocławia z 20 grudnia 2018 r. wskazano np., że warunkiem udzielenia bonifikaty jest brak zaległości finansowych wobec miasta z tytułu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste nieruchomości, której dotyczy przekształcenie.
WAŻNE Uchwała czy zarządzenie wydawane na podstawie art. 9 ust. 1 i 4 ustawy uwłaszczeniowe jest aktem generalnym. Oznacza to, że nie trzeba wydawać takich aktów indywidualnie do każdego przypadku.
Piotr Pałka
radca prawny, wspólnik w Derc Pałka Kancelaria Radców Prawnych s.c. w Warszawie
radca prawny, wspólnik w Derc Pałka Kancelaria Radców Prawnych s.c. w Warszawie
