Gminy nie mają pieniędzy na samodzielne usuwanie składowisk, gdy uchyla się od tego ich posiadacz - ocenia Rzecznik Praw Obywatelskich. W piśmie do NFOŚiGW wskazuje, że skala problemu każe zastanowić się, czy aktualnie funkcjonujące narzędzia są wystarczające.

Zastępczyni RPO Sylwia Spurek w piśmie do prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Kazimierza Kujdy zwróciła uwagę na problem nielegalnych składowisk i magazynów różnych odpadów, które znajdują się w sąsiedztwie terenów mieszkaniowych.

Zgodnie z ustawą o odpadach obowiązek ich usunięcia z miejsca nielegalnego składowania spoczywa na posiadaczu odpadów. Często zdarza się jednak, że nie wykonuje on tego obowiązku, nawet mimo sankcji w postępowaniu egzekucyjnym lub kar pieniężnych przewidzianych przez prawo.

Emocje wokół pożarów odpadów nie stygną. Będą dalsze regulacje rynku śmieci
Emocje wokół pożarów odpadów nie stygną. Będą dalsze regulacje rynku śmieci

Zobacz również

W takiej sytuacji usunięcie odpadów spada głównie na gminy (zwykle w formie tzw. zastępczego wykonania decyzji w sprawie). Stałym problemem jest jednak finansowanie tego zadania, zwłaszcza wobec częstego braku perspektywy wyegzekwowania poniesionych kosztów od posiadacza usuniętych odpadów. Samorządy mogą uzyskać na to wsparcie NFOŚiGW, w szczególności w ramach programu "Ochrona powierzchni ziemi".

"Skala problemu i powtarzające się problemy samorządów lokalnych w finansowaniu usuwania odpadów każą jednak zastanowić się, czy aktualnie funkcjonujące narzędzia są wystarczające. Bariery w uzyskaniu finansowania przez gminy mają bowiem bezpośrednie przełożenie na prawo ich mieszkańców do życia w zdrowym środowisku" - oceniła Spurek.

Zastępczyni RPO spytała prezesa NFOŚiGW o dostępne w ramach Funduszu metody finansowania usuwania przez gminy nielegalnych składowisk (program "Ochrona powierzchni ziemi" przewiduje, że zadania wykonywane w trybie tzw. wykonania zastępczego mogą być dofinansowane jedynie wówczas, gdy beneficjent jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, której dotyczy zadanie).

Spurek zwróciła się też m.in. o wskazanie, czy możliwa jest wypłata środków przez Fundusz na taki cel w formie innej niż refundacja zadania wcześniej wykonanego.