RIO może unieważnić niekompletną uchwałę rady miasta w sprawie wydatków niewygasających

W myśl art. 263 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wygasają co do zasady z upływem roku budżetowego. Oznacza to, że zasadniczo wydatki, które nie zostały wykonane w danym roku budżetowym, wygasają z jego końcem (czyli z dniem 31 grudnia).

Z kolei art. 263 ust. 2 u.f.p. przewiduje odstępstwo od powyższej zasady. Mianowicie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić w drodze uchwały wykaz wydatków, do których nie stosuje się ustępu 1, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym.

W wykazie tym ujmuje się wydatki związane z realizacją umów:

1) w sprawie zamówienia publicznego;

2) które zostaną zawarte w wyniku zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym został wybrany wykonawca.

Uwaga! Ostateczny termin dokonania wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, upływa 30 czerwca roku następnego (art. 263 ust. 4 u.f.p.).

Niezbędny plan

Natomiast zgodnie z art. 263 ust. 5–6 u.f.p. łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych.

Uwaga! RIO podkreślają, że środki przeznaczone na wydatki niewygasające należy przekazać na odpowiednie subkonto rachunku bankowego jednostki samorządu terytorialnego najpóźniej do końca roku budżetowego. Uwaga! Jest to możliwe dopiero po wejściu w życie uchwały, która ustala wykaz wydatków niewygasających.

Uchwała organu stanowiącego powinna więc zostać podjęta i wejść w życie w takim terminie, który pozwoli przekazać środki na subkonto przed końcem roku. Tylko dotrzymanie tego terminu pozwala uniknąć skutku wynikającego z prawa – czyli wygaśnięcia niezrealizowanych wydatków budżetowych.

Uwaga! Nie ma podstaw prawnych do określenia wydatków niewygasających w drodze uchwały podjętej już w nowym roku budżetowym (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi z 19 stycznia 2024 r., nr 3/12/2024).

Prawidłowe działania

W analizowanej sprawie pomocny jest też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 21 maja 2025 r. (sygn. akt III SA/Gl 347/25). WSA weryfikował legalność rozstrzygnięcia nadzorczego Kolegium RIO, które stwierdziło nieważność uchwały rady gminy w sprawie ustalenia wykazu wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego 2024 r. z powodu istotnego naruszenia art. 263 ust. 2 i 5 u.f.p. Sąd przyznał rację izbie – naruszenie polegało „na ustaleniu wykazu wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, bez jednoczesnego ustalenia planu finansowego tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków”.

WSA podkreślił, że łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący JST ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych. Sąd powołał się przy tym na stanowisko doktryny [Ofiarski Zbigniew (red.), „Ustawa o finansach publicznych, Komentarz”, LEX/el. 2021], w którym akcentowano m.in: „Redakcja art. 263 u.f.p. pozwala określić minimalną treść uchwały w przedmiocie wydatków niewygasających. Z jej treści musi jednoznacznie wynikać, jakie wydatki uznaje się za niewygasające w danym roku budżetowym. W wykazie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, można ujmować tylko takie wydatki, które były przewidziane w budżecie danego roku. W przypadku naruszenia tego wymogu istnieją podstawy do stwierdzenia nieważności uchwały jako sprzecznej z art. 263 ust. 2 u.f.p. (…) Poza wykazem wydatków niewygasających w treści uchwały organ stanowiący powinien też określić plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji tych wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych (katalog wydatków majątkowych określa art. 236 ust. 4 u.f.p.)”.

Podsumowując: brak wymaganych elementów w uchwale dotyczącej wydatków niewygasających oznacza istotną wadę tego aktu prawnego. Uchwała musi zawierać plan finansowy tych wydatków, z podziałem na działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej. ©℗