Ustawa z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz.U. z 2016 r. poz. 1202 ze zm., dalej: nowa ustawa kominowa) nakazuje wójtom i burmistrzom podjęcie działań zmierzających do wdrożenia jej zasad w zakresie wynagrodzeń członków organów zarządzających i organów nadzorczych. Będący podmiotami uprawnionymi do wykonywania praw udziałowych włodarze gmin odpowiednie działania muszą podjąć najpóźniej do dnia odbycia zwyczajnego walnego zgromadzenia dotyczącego rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdań zarządu z działalności spółki i finansowego za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. Najpóźniejszy termin zwołania takiego zgromadzenia to ostatni dzień czerwca 2017 r. Przy czym samorządy muszą pamiętać, że nie zawsze mają wpływ na wyznaczenie daty zgromadzenia, a także o tym, że wiele spółek zwołuje walne już w maju. Aby uniknąć kłopotów, władze wykonawcze gmin już teraz powinny sporządzić harmonogram działań mających na celu wykonanie ustawowych obowiązków. Tym bardziej że zaniechania w tym zakresie grożą grzywną, i to wysoką.
● ETAP 1 Rozpoznanie problemu
W mieście Dębowiec realizacją obowiązków wynikających z nowej ustawy kominowej zajęli się prezydent miasta Jacek Adamski, dyrektor biura nadzoru właścicielskiego urzędu miasta Krzysztof Leszczyna i radca prawny w urzędzie miasta Anna Nowicka.
– W związku ze zbliżającym się terminem wdrożenia przepisów nowej ustawy kominowej zachodzi konieczność podjęcia przez pana prezydenta określonych działań w ramach wszystkich spółek, w których nasze miasto posiada udziały – zaczął spotkanie dyrektor Leszczyna. – Po wstępnej analizie wygląda na to, że każdy z tych podmiotów będzie wymagał podjęcia nieco innych działań. Przypominam, że co do zasady odpowiednie czynności powinny zostać podjęte do dnia zwyczajnych zgromadzeń wspólników, których przedmiotem będzie rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdań zarządów z działalności oraz sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczęty w 2016 roku – uzupełniła mecenas Nowicka. – O ile w przypadku spółek, w których nasze miasto ma 100 proc. udziałów, pan prezydent może odbyć zgromadzenie nawet ostatniego dnia, tj. w większości przypadków 30 czerwca 2017 r., o tyle, jak wynika z mojego szybkiego przeglądu, w spółkach, w których nasze miasto ma mniejszościowy udział, w minionych latach zwyczajne zgromadzenia odbywały się przeważnie w maju bądź na początku czerwca – zwróciła uwagę mecenas.
– Dlatego, panie prezydencie, powinniśmy możliwie szybko przygotować harmonogram działań dla każdej ze spółek z udziałem miasta – przekonywał dyrektor.
CO NA TO PRAWO? RADA 1
Czyli z naszymi własnymi spółkami możemy jeszcze poczekać? – upewniał się prezydent.
– W przypadku jednoosobowych nie będzie żadnych przeszkód, aby do połowy roku podjąć wymagane uchwały – stwierdziła mecenas Nowicka. – Natomiast w odniesieniu do kilku podmiotów, w których miasto ma mniejszościowy udział, będziemy musieli przejść sformalizowaną procedurę, tj. zgłosić wnioski o zwołanie nadzwyczajnych zgromadzeń wspólników z porządkiem obrad obejmującym głosowanie projektów uchwały w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń – wyjaśniła.
– Niestety mam sygnały, że w jednej z takich spółek większościowy wspólnik nie jest zainteresowany zmianą zasad wynagradzania zarządu, dlatego uprzedziłem już członka rady nadzorczej wskazanego przez pana prezydenta, że otrzyma niebawem stosowne oświadczenie dotyczące jego obowiązków w zakresie kształtowania zasad wynagradzania członków zarządu tej spółki – zasygnalizował kolejny problem dyrektor Leszczyna. – Zapewne działania naszego reprezentanta w radzie nadzorczej będą w ostatecznym rozrachunku bezskuteczne – dodał.
– Panie dyrektorze, te działania w żadnym razie nie będą jałowe, jeżeli tylko dzięki nim zniknie ryzyko sankcji karnych wobec mojej osoby – stwierdził poważnie prezydent. – O ile dobrze pamiętam, za uchylanie się od podjęcia wymaganych ustawą działań grozi mi grzywna – dodał.
– Gwoli ścisłości, wyrok karny grozi jedynie za uporczywe uchylanie się od podjęcia działań, których wymaga nowa ustawa kominowa – weszła prezydentowi w słowo pani mecenas. – Oczywiście najrozsądniej będzie usunąć wszelkie wątpliwości przez dochowanie terminu ustawowego i nie pozostawiać organom ścigania jakiejkolwiek swobody co do ustalania, czy np. opóźnienie tygodniowe albo dwutygodniowe w podjęciu działań było już uporczywe czy też nie. Lepiej ograniczyć ryzyko i nie wdawać się w rozważania, kiedy zaistnieje uporczywość – dodała.
– Tę kwestię mamy wobec tego już jasną. A jak wygląda sytuacja w zakresie podstawy zatrudnienia kadry menedżerskiej spółek z udziałem naszego miasta? – przeszedł do kolejnego tematu prezydent.
– W przypadku miejskiej spółki wodociągowej udało nam się dojść do porozumienia z prezesem zarządu i lada dzień rozwiążemy z nim umowę o pracę za porozumieniem stron. To znaczy, że prezesowi będzie w tej sytuacji przysługiwać odprawa. Nie widzimy innej możliwości, która czyniłaby zadość nie tylko wymaganiom nowej ustawy kominowej, lecz także przepisom prawa pracy. Ewentualne forsowanie rozwiązania nieuwzględniającego odprawy i próba zawarcia w porozumieniu oświadczenia prezesa o zrzeczeniu się roszczeń pracowniczych byłaby niedopuszczalna z uwagi na nieważność takiego zrzeczenia się – tę kwestię też pani mecenas miała rozpracowaną.
– A co ze spółką sportową? – zapytał prezydent?
– To zależy, o którą spółkę pan pyta – odpowiedział dyrektor Leszczyna. – W przypadku sportowej spółki akcyjnej w likwidacji jesteśmy na etapie ustalania treści uchwały w sprawie wynagrodzenia likwidatora. Musi składać się ono z części stałej oraz premii likwidacyjnej, która przysługuje w przypadku zakończenia likwidacji w terminie przewidzianym w harmonogramie. Patrząc na dotychczasowe postępowanie likwidacyjne, może okazać się ona nieznaczna, o ile w ogóle będzie należna – stwierdził urzędnik.
– Natomiast w drugiej z naszych spółek sportowych mamy już ustaloną treść nowego kontraktu z prezesem zarządu – weszła w słowo mecenas Nowicka. – Zweryfikowaliśmy już skalę działalności spółki, tj. wartość jej aktywów, osiąganych przychodów oraz poziom zatrudnienia. Zakwalifikowaliśmy już też część stałą wynagrodzenia prezesa do odpowiedniej grupy. Pozostaje nam ustalenie części zmiennej wynagrodzenia. Do tej kwestii przejdziemy jednak dopiero po spotkaniu z prezesem, na którym zdefiniujemy wyznaczone mu w nowym roku obrotowym celem zarządcze. Myślę, że podobnie jak w przypadku pozostałych spółek miasta uszczegółowienie treści umowy pozostawimy do uregulowania w uchwale rady nadzorczej w sprawie kształtowania wynagrodzeń członków zarządu. Natomiast uchwała zgromadzenia wspólników ma mieć charakter ogólny i będzie dotyczyć zasad kształtowania wynagrodzeń – wyjaśnił ten skomplikowany problem dyrektor.
CO NA TO PRAWO? RADA 2
– Proszę mi też wyjaśnić, jak wygląda sytuacja prezesa spółki oczyszczania miasta? Podobno rada nadzorcza ma uzasadnione zastrzeżenia do sposobu, w jakim pełni swoją funkcję. Mówi się o możliwym postępowaniu prokuratorskim... – dociekał prezydent.
– Tak, to problematyczna sytuacja – przyznał dyrektor. – Zarząd jest jednoosobowy, a zachodzą ewidentne podstawy do zawieszenia prezesa, a być może nawet do jego odwołania. Musimy więc możliwie szybko zastanowić się nad dalszymi działaniami i to niezależnie od tego, czy powołamy nowego członka zarządu, czy też delegujemy do wykonywania czynności członka zarządu którąś z osób zasiadającą w radzie nadzorczej – przekonywała pani mecenas.
Po wyjaśnieniu kwestii ze spółką oczyszczania dyrektor Leszczyna postanowił też zasygnalizować, że nie we wszystkich miejskich spółkach termin podjęcia uchwał w sprawie wynagrodzeń przypada na ten rok. – W przypadku zawiązanej w grudniu 2016 roku spółki z o.o., która powstała wskutek „przekształcenia” likwidowanego samorządowego zakładu budżetowego, jej zarząd podjął decyzję o połączeniu ksiąg rachunkowych oraz sprawozdania za 2016 rok ze sprawozdaniem za rok 2017. Tym samym w przypadku tej osoby prawnej obowiązek podjęcia uchwał w sprawie wynagrodzeń został przesunięty na kolejny rok – stwierdził Leszczyna.
– Nie wiedziałem, że tak jest, ale – o ile to możliwe – wolałbym nie zwlekać i szybko zamknąć temat wszystkich spółek z udziałem miasta – zdecydowanie odpowiedział prezydent Adamski. – Ustawa i tak rodzi wiele praktycznych wątpliwości, na które nie ma jednoznacznych odpowiedzi. Nie chciałbym dodatkowo otwierać tematu dozwolonych przesunięć terminu na podjęcie uchwał w sprawie wynagrodzeń – dodał.
● ETAP 2 Firma firmie nierówna
– Musimy też wziąć pod uwagę, że czynności, do których przeprowadzenia zobligowany jest organ wykonawczy gminy, wynikają ze stopnia kapitałowego zaangażowania jednostki samorządu terytorialnego w danej spółce kapitałowej – przypomniała Anna Nowicka.
– Cóż, zacznijmy przegląd w tej materii. Na początek zajmijmy się spółką jednoosobową – powiedział nieco już znużony prezydent.
– W przypadku jednoosobowej spółki kapitałowej z wyłącznym udziałem gminy czynności podejmowane przez jej organ wykonawczy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta) powinny docelowo w sposób najpełniejszy realizować cele określone nową ustawą kominową – kontynuowała pani mecenas.
Komisje szacujące na celowniku samorządów. To klęska prawna
Komisje szacujące na celowniku samorządów. To klęska prawna

Zobacz również
CO NA TO PRAWO? RADA 3
– To wobec tego jak mamy postępować w przypadku spółki, w której nie wszystkie, a większość udziałów bądź akcji przysługuje gminie? – dopytywał prezydent.
– Wykonanie obowiązków ustawowych będzie zapewne nieco bardziej skomplikowane i czasochłonne, aczkolwiek – podobnie jak w przypadku spółki z wyłącznym udziałem miasta – powinno w ostatecznym rozrachunku doprowadzić do ukształtowania zasad wynagradzania członków zarządu oraz rady nadzorczej w myśl przepisów nowej ustawy kominowej – wyjaśniał dyrektor Leszczyna.
– Zasadnicza różnica w porównaniu do spółki ze 100-proc. udziałem gminy polegać będzie na trudności bądź praktycznym braku możliwości podjęcia uchwał bez formalnego zwołania zgromadzenia – dodała pani mecenas.
CO NA TO PRAWO? RADA 4
– Panie prezydencie, na koniec spotkania chciałbym przypomnieć kwestię z ostatnich dni – przypomniał sobie nagle dyrektor. Otóż w zeszłym tygodniu uprawomocniło się postanowienie sądu rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku przez gminę po zmarłym członku naszej wspólnoty samorządowej. W skład spadku wchodzą akcje kilkunastu spółek akcyjnych. Obawiam się, że będziemy musieli także te spółki uwzględnić w naszym harmonogramie.
CO NA TO PRAWO? RADA 5
– Oby jak najmniej takich sytuacji – westchnął ciężko prezydent. – Mam nadzieję, że uda nam się w niedługim czasie wypracować formułę procedowania, która znajdzie zastosowanie do wszystkich spółek z udziałem miasta – dodał.
– To niestety konieczne – stwierdził dyrektor. – Zasady wynagradzania określone nową ustawą kominową muszą zostać wdrożone nie tylko do istniejących już podmiotów, ale również do wszystkich spółek, które nasze miasto postanowi zawiązać w przyszłości. W przypadku przyszłych spółek wydaje się, że odpowiednie uchwały powinny zapadać możliwie szybko, a zatem jeszcze przed wpisem w rejestrze przedsiębiorców, tj. jeszcze w fazie spółki w organizacji – dodał Leszczyna.
– Dziękuję za pomoc w rozwikłaniu tak trudnej kwestii. Mam nadzieję, że dzięki tak dobremu gronu współpracowników uda się mi uniknąć kary za niedopełnienie obowiązków w tym zakresie – podsumował spotkanie dyrektor i wszyscy rozeszli się do swoich zajęć.
RADA 1
Obowiązki włodarza
Zgodnie z art. 21 ust. 1 nowej ustawy kominowej organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jako podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych, jest obowiązany w każdej ze „swoich” spółek komunalnych podjąć działania wymagane ustawą najpóźniej do dnia zwyczajnego zgromadzenia wspólników danej spółki, którego przedmiotem będzie rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności oraz sprawozdania finansowego za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 roku.
Dla przypomnienia wypada wskazać, że w myśl art. 2 ust. 1 i 2 nowej ustawy kominowej obowiązek nałożony przez ustawodawcę polega na podjęciu działań mających na celu ukształtowanie i stosowanie w spółce zasad wynagradzania członków organu zarządzającego i członków organu nadzorczego określonych ustawą, w szczególności zaś na:
doprowadzeniu do głosowania przez walne zgromadzenie spółki projektów uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków organów zarządzającego i nadzorczego spółki zgodnie z ustawą oraz oddaniu głosów za ich uchwaleniem,
odebraniu od kandydata na członka organu nadzorczego, wskazanego przez podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych, oświadczenia o przyjęciu obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków organu zarządzającego zgodnie z ustawą.
W przypadku niepodjęcia przez walne zgromadzenie uchwały w sprawie wynagrodzeń członków organu zarządzającego, pomimo przeprowadzenia zgromadzenia i oddania głosów za uchwałami, podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych przekazuje członkom organu nadzorczego – wskazanym przez podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych – informację o konieczności wykonania obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków organu zarządzającego poprzez wykonywanie uprawnień wynikających z przepisów prawa oraz postanowień statutu dotyczących organu nadzorczego, w szczególności przy podejmowaniu uchwał.
Nowa ustawa kominowa przewiduje, że jedyną dozwoloną podstawą zatrudnienia członka organu zarządzającego jest umowa o świadczenie usług zarządzania. Tym samym wykluczone jest pełnienie funkcji w zarządzie spółki w ramach stosunku pracy.
RADA 2
Dobre praktyki
W obecnym stanie prawnym konieczne wydaje się natychmiastowe przygotowanie dla spółek uchwał w sprawie wynagrodzeń członków zarządu oraz projektu umowy o świadczenie usług zarządzania. Należy bowiem pamiętać, że intencją ustawodawcy było ustalenie „właściwej proporcji między potrzebą zapewnienia elastycznego mechanizmu określania wynagrodzeń i zbliżenia go w maksymalnym stopniu do zasad obowiązujących na rynku a potrzebą pełnej realizacji konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej”.
Zamiast tworzyć projekty uchwał od nowa, warto oprzeć się na materiałach stanowiących załączniki do „Dobrych praktyk”, które zostały ogłoszone w listopadzie ub.r. przez ministra skarbu. Wprawdzie dokument ten nie ma charakteru normatywnego, jednak – dokonując pewnych modyfikacji, w szczególności wykluczając sugestie w sposób oczywisty niedopuszczalne – możemy się nim posiłkować jako punktem wyjścia w procesie przygotowywania projektów niezbędnych dokumentów.
RADA 3
Gdy gmina jest właścicielem
– Prezydent miasta – działając jako podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych ze wszystkich udziałów bądź akcji w kapitale zakładowym – musi przeprowadzić zgromadzenie wspólników oraz przyjąć wymagane ustawą uchwały w sprawie wynagrodzeń. Powinno to dotyczyć przynajmniej uchwały w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń. Z kolei uchwała uszczegóławiająca te zasady, tj. uchwała w sprawie kształtowania wynagrodzenia danego członka zarządu, może zostać pozostawiona do podjęcia radzie nadzorczej, która działając w imieniu spółki, będzie na jej podstawie zawierać umowę cywilnoprawną z konkretnym członkiem zarządu. W przypadku 100-proc. spółki gminy trudno dopuszczać ewentualność niepodjęcia przez walne zgromadzenie wymaganych uchwał. W spółce, w której gmina jest jedynym wspólnikiem, decyzja o wdrożeniu zasad ustawowych należy wyłącznie do jedynego wspólnika, tj. gminy, za którą działa jej organ wykonawczy. Tym samym w praktyce – w odniesieniu do jednoosobowej spółki miejskiej – nie znajdzie zastosowania art. 2 ust. 3 nowej ustawy kominowej, który przewiduje swoiste „przeniesienie” realizacji ustawowego obowiązku prezydenta miasta na członków organu nadzorczego wskazanych uprzednio przez wspólnika samorządowego.
Zgodnie z art. 156 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników, a przepisy o zgromadzeniu wspólników stosuje się odpowiednio (analogiczną normę dla spółki akcyjnej zawiera art. 303 par. 1 k.s.h.). Ponadto prezydent miasta, jako przedstawiciel gminy będącej jedynym wspólnikiem, może – bez uprzedniego dochowywania formalności związanych ze zwoływaniem przez zarząd zgromadzenia – przeprowadzić zgromadzenie wspólników i osobiście lub przez należycie umocowanego pełnomocnika podjąć stosowne uchwały. Taka możliwość dla spółki z o.o. wynika z art. 240 k.s.h. (dla akcyjnej z art. 405 par. 1 k.s.h.). Zgodnie z tym przepisem uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników bądź walnego zgromadzenia, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Prezydent w jednoosobowej spółce miejskiej może zatem w każdej chwili, nawet w zaciszu własnego gabinetu, podjąć wymagane nową ustawą kominową uchwały. Jedyna różnica przy tym trybie podjęcia uchwały może wiązać się z charakterem zgromadzenia wspólników, które może być zwyczajne i nadzwyczajne. Odbycie zgromadzenia bez formalnego zwołania może dotyczyć zarówno zwyczajnego, jak i nadzwyczajnego zgromadzenia.
W przypadku zwyczajnego zgromadzenia należy pamiętać o szczególnych obowiązkach zarządu spółki. Są one związane z koniecznością zapewnienia możliwości skorzystania z uprawnień osób, które pełniły funkcje w organach spółki w mijającym roku obrotowym. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia, mają bowiem prawo uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać sprawozdanie zarządu i sprawozdanie finansowe wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz biegłego rewidenta, a także przedkładać do nich opinie na piśmie. Zgodnie z art. 231 par. 3 zdanie 3 k.s.h. żądanie dotyczące skorzystania z tych uprawnień powinno być złożone zarządowi na piśmie najpóźniej na tydzień przed zgromadzeniem wspólników spółki z o.o., tym samym działania jedynego wspólnika oraz aktualnego zarządu powinny być przygotowane i przeprowadzone w sposób umożliwiający realizację opisanych uprawnień przez byłych członków organów spółki (analogiczną normę dla spółki akcyjnej zawiera art. 395 par. 3 zdanie 3 k.s.h.).
RADA 4
Z większościowym udziałem
Jeżeli grono wspólników obejmuje nieznaczną liczbę podmiotów, a dotychczasowa praktyka w spółce dopuszcza takie rozwiązanie, to można rozważać przeprowadzenie zgromadzenia ad hoc – na podstawie art. 240 bądź art. 405 par. 1 k.s.h. Wydaje się, że w przypadku spółek wieloosobowych powszechnym rozwiązaniem będzie tradycyjne zwoływanie zgromadzeń. W myśl nowej ustawy kominowej obowiązek ciążący na prezydencie polega w szczególności na doprowadzeniu przez niego do głosowania przez zgromadzenie wspólników projektów uchwał w sprawie wynagrodzeń oraz na oddaniu głosu za uchwaleniem zasad wynagradzania zgodnych z nową ustawą kominową. Dlatego – zakładając sformalizowany tryb przeprowadzenia zgromadzenia – prezydent powinien zwrócić się z wnioskiem do zarządu o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z porządkiem obrad obejmującym głosowanie nad uchwałami w sprawie zasad wynagradzania (to na prezydencie, jako podmiocie obowiązanym w rozumieniu ustawy, ciążyć będzie przygotowanie projektów uchwał przedkładanych wraz z wnioskiem).
RADA 5
Za mało głosów, by przeforsować
W sytuacji, w której gmina nie dysponuje większością głosów na zgromadzeniu wspólników, należy rozważyć ewentualność, w której – pomimo podjęcia przez prezydenta wymaganych ustawą działań, tj. doprowadzenia do głosowania przez zgromadzenie projektów uchwał oraz oddania głosu za ich uchwaleniem – uchwały w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków organu zarządzającego nie zostaną przyjęte. Wówczas zaktualizuje się obowiązek prezydenta przewidziany w art. 2 ust. 3 nowej ustawy kominowej, który polega na przekazaniu członkom organu nadzorczego, wskazanym uprzednio przez gminę, informacji o konieczności wykonania obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków zarządu zgodnie z nową ustawą kominową. Reprezentanci miasta w radzie nadzorczej powinni swój ustawowy obowiązek realizować poprzez wykonywanie uprawnień wynikających z przepisów prawa oraz postanowień umowy spółki (statutu) dotyczących organu nadzorczego, w szczególności poprzez inicjowanie kolegialnych działań rady nadzorczej, tj. podejmowanie przez nią uchwał. Innymi słowy – w przypadku niepowodzenia na poziomie zgromadzenia wspólników – ustawodawca nakazuje realizację celów ustawy na poziomie organu nadzoru. W takiej sytuacji prezydent jest zobligowany przypomnieć członkom rady nadzorczej, że również na nich spoczywa obowiązek ustawowy w zakresie wdrażania zasad nowej ustawy kominowej. Wskazani przez gminę członkowie rady nadzorczej powinni w pełnym zakresie korzystać z przysługujących im na gruncie ustaw oraz postanowień umowy spółki (statutu) kompetencji. W zależności od treści podstawowego dokumentu organizującego funkcjonującego w danej spółce procedura decyzyjna w ramach organu nadzoru może przedstawiać się nieco odmiennie. Jednak – co do zasady – celem członków rady nadzorczej wskazanych przez gminę powinno być wyegzekwowanie podjęcia przez organ nadzorczy uchwał w sprawie wynagrodzeń oraz – w miarę możliwości – doprowadzenie do modyfikacji podstawy zatrudnienia członków zarządu i ukształtowanie jej w oparciu o cywilnoprawny kontrakt. Jego przedmiotem powinno być świadczenie usług zarządzania spółką (o ile rzecz jasna w konkretnym przypadku zachodzi taka konieczność, tj. spółka jest pracodawcą albo obowiązujący kontrakt menedżerski nie realizuje zasad nowej ustawy kominowej).
WAŻNE
W większości spółek miejskich wymagane uchwały zostaną podjęte na nadzwyczajnych zgromadzeniach wspólników przeprowadzonych ad hoc przez prezydenta działającego za jedynego wspólnika.
Dodatkowe uwagi
Jeżeli gmina sprawuje kontrolę nad spółką, w której podjęto uchwały w sprawie wynagrodzeń, wówczas – zgodnie z art. 11 nowej ustawy kominowej – uchwała w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków organu zarządzającego powinna zostać opublikowana w biuletynie informacji publicznej na stronie internetowej j.s.t. Należy jednak pamiętać, że z uwagi na interes samej spółki zasada jawności doznaje pewnych ograniczeń i nie obejmuje zawartych w treści uchwał informacji dotyczących celów zarządczych, wagi tych celów, a także kryteriów ich realizacji i rozliczania, które mogą być utajnione.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że w myśl art. 2 nowej ustawy kominowej na prezydencie ciąży obowiązek podejmowania działań mających na celu nie tylko ukształtowanie zasad wynagradzania członków organu zarządzającego i członków organu nadzorczego w spółce (poprzez doprowadzenie do głosowania przez zgromadzenie wspólników projektów uchwał oraz przyjmowanie stosownych oświadczeń od kandydatów na członków rady nadzorczej). Ma on też obowiązek stosowania przyjętych uchwałami zasad. W praktyce powinien być on realizowany w drodze aktualizacji oraz dostosowania postanowień obowiązujących umów zawartych z członkami zarządu do zasad ustalonych w przyjętych uchwałach oraz poprzez zawieranie nowych umów z członkami zarządu wyłącznie według zasad nowej ustawy kominowej.
Ponadto, wskutek nowelizacji ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, od 1 stycznia 2017 r. na prezydencie ciąży dodatkowy obowiązek. Mianowicie – w myśl tego aktu przepisu – podmiot reprezentujący jednostkę samorządu terytorialnego lub komunalną osobę prawną w zakresie wykonywania praw z akcji przysługujących tym podmiotom, jest obowiązany podejmować działania mające na celu określenie, w drodze uchwały walnego zgromadzenia lub w statucie spółki z udziałem j.s.t., wymogów, jakie musi spełniać kandydat na członka organu zarządzającego. Wymogi te są określone w art. 22 ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz.U. poz. 2259). Z praktycznego punktu widzenia uzasadnione jest, aby w miarę możliwości powyższy obowiązek realizować poprzez uchwałę zgromadzenia wspólników podjętą przy okazji uchwał w sprawie wynagrodzeń. W przypadku takiego rozwiązania wymagane będzie uwzględnienie uchwały w sprawie wymagań stawianych kandydatom na członka zarządu na etapie poprzedzającym zwołanie zgromadzenia i zawarcie stosownego projektu w zawiadomieniach o terminie zgromadzenia (chyba że zgromadzenie będzie odbywać się bez formalnego zwołania).
! PODSUMOWANIE
Dla większości spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego termin wykonania obowiązków określonych nową ustawą kominową zbliża się nieubłaganie i o ile najpóźniejszy dzień ich wykonania można ustalić bez problemu, o tyle więcej kłopotów rodzi zdefiniowanie sposobu ich realizacji.
Warto też pamiętać, że 1 stycznia 2017 roku został wprowadzony do nowej ustawy kominowej nowy art. 12a, zgodnie z którym uchylanie się od wykonania obowiązku podejmowania działań wymaganych ustawą – o ile zostanie zakwalifikowane jako uporczywe – stanowi podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej osób uprawnionych do wykonywania praw udziałowych w spółce i wymierzenia im kary grzywny. Jej wysokość może być ukształtowana w granicach od 100 złotych (10 stawek dziennych o minimalnej wysokości 10 złotych) do nawet kilkuset tysięcy złotych, a teoretycznie nawet do kwoty przekraczającej milion złotych.