Od stycznia 2025 roku zmienią się zasady udzielania wsparcia rolnikom. Celem zmian jest nie tylko ochrona pracowników, ale także promowanie odpowiedzialności społecznej. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, żeby nie stracić?
Od stycznia 2025 roku zmienią się zasady wsparcia dla rolników
W wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt nowelizacji ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Jak z niego wynika, już od 2025 roku rolników czekają spore zmiany. Ma to bezpośredni związek z tym, że od 1 stycznia 2025 roku polskie przepisy będą musiały być zgodne z wymogami Unii Europejskiej dotyczącymi mechanizmu warunkowości społecznej. Na czym on polega?
Jak wynika z szacunków, na terenie Unii Europejskiej w rolnictwie jest zatrudnionych prawie 9 mln osób. Jednak biorąc pod uwagę osoby o nieuregulowanej sytuacji pracowniczej, czyli tzw. szarą strefę, szacuje się, że jest to aż 17 mln. Prowadzi to do sytuacji, w której niestabilność pracy w tym sektorze rośnie, a sytuacja osób pracujących się pogarsza. Mówi się o niskich wynagrodzeniach, długich godzinach pracy i niebezpiecznych warunkach, a w przypadku pracowników sezonowych, którzy korzystają z zakwaterowania, również o warunkach mieszkaniowych, które nie tyle są trudne, co w niektórych przypadkach wręcz urągają ludzkiej godności. W odpowiedzi na te problemy Unia Europejska w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) postanowiła w art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (…), że państwa członkowskie wskażą w swoich planach strategicznych WPR zasadę, zgodnie z którą najpóźniej od dnia 1 stycznia 2025 r. nakłada się kary administracyjne na rolników i innych beneficjentów otrzymujących określone wsparcie, jeśli nie spełniają oni wymogów dotyczących obowiązujących warunków pracy i zatrudnienia lub obowiązków pracodawcy wynikających z aktów prawnych.
Poprawność zatrudnienia i zapewnienia odpowiednich warunków BHP
W przypadku polskich rolników będzie to oznaczało, że wysokość udzielonego im wsparcia będzie uzależniona od przestrzegania przez nich przepisów prawa pracy. Chodzi m.in. o poprawność zatrudnienia i zapewnienia odpowiednich warunków BHP. Jak się podkreśla, celem tych zmian jest nie tylko ochrona pracowników, ale także promowanie odpowiedzialności społecznej wśród rolników.
Jednak zaostrzenie wymogów to nie wszystko. Z projektu wynika bowiem, że pojawią się również nowe formy wsparcia finansowego dla rolników. Jak podaje PAP, jedną z nich będą płatności do materiału siewnego kategorii „elitarny” lub „kwalifikowany” w ramach tzw. ekoschematów. Szczegóły ich wypłaty zostaną jednak określone w osobnym akcie wykonawczym.
Podstawa prawna
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolne (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.Urz. UE.L z 2021 r. Nr 435, s. 1)