Producentów rolnych nie zadowalają zmiany w Funduszu Ochrony Rolnictwa. Czego oczekują?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi skierowało do ponownych konsultacji projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa (nr z wykazu: UD 99). To skutek niezadowolenia znacznej części branży rolnej, wyrażonego w trakcie konsultowania pierwotnej wersji zmian w przepisach.

Wprowadzony w zeszłym roku Fundusz Ochrony Rolnictwa (FOR) daje gwarancję zapłaty za dostarczone towary rolne dla tych producentów rolnych, których kontrahenci stali się niewypłacalni. W tego rodzaju przypadkach umówioną uprzednio cenę pokrywa FOR. To pozornie korzystne dla rolników rozwiązanie od samego początku budziło ich sprzeciw. W dyskusjach na temat FOR podnosili, że jest to zachęta do ryzykanctwa i nieostrożnego wybierania odbiorców, którzy zaoferują najwyższe stawki. W konsekwencji zyskują zarówno podejrzane podmioty obiecujące zakup produktów rolnych po nierynkowych cenach, jak i liczący na nieadekwatne zyski producenci. Tracą zaś uczciwi rolnicy, którzy pomimo tego, że od lat współpracują ze stabilnymi skupującymi, to dodatkowo muszą płacić składki na FOR przeznaczane na pomoc dla ryzykantów.

Dziś składka na FOR wynosi 0,125 proc. wartości każdego kupionego od rolnika towaru. Początkowo resort rolnictwa chciał obniżenia tej kwoty do zaledwie 0,07 proc. Co zaskakujące, ten postulat spotkał się z mieszanym odbiorem wśród zainteresowanych. Jedynie Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji odniosła się do niego pozytywnie. Z kolei Krajowa Rada Izba Rolniczych zaprotestowała przeciwko tak drastycznemu zmniejszeniu składki, argumentując, że w perspektywie dekady wpływy na FOR zmniejszą się o 680 mln zł, co przełoży się na mniejszą pomoc dla rolników dochodzących swoich wierzytelności. Co ciekawe, nawet przeciwnicy FOR zauważają, że skoro resort nie planuje jego zupełnej likwidacji, to nie powinien również znacząco obniżać wysokości składek. W nowej wersji projektu nowelizacji MRiRW proponuje stawkę na poziomie 0,1 proc. wartości skupionych produktów rolnych. Przewidziano również przepisy, które umożliwiają łączenie wypłat z FOR z unijną pomocą de minimis. Co istotne, do grona beneficjentów FOR mają być włączone spółdzielnie rolne oraz organizacje zrzeszające producentów rolnych, dotychczas wyłączone z mechanizmu wsparcia.

Spora część organizacji biorących udział w konsultacjach domagała się jednak całkowitej likwidacji FOR bądź jego gruntownego przemodelowania. Prezes Stowarzyszenia Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw ,,Unia Owocowa” w piśmie do resortu napisał wprost o tym, że ,,podmioty obracające produktami rolnymi o ustabilizowanej sytuacji na rynku, poprzez istnienie FOR są zmuszone częściowo partycypować w ryzykownej, względnie nieuczciwej działalności innych podmiotów, niemających ustabilizowanej pozycji rynkowej”.

Na ponowne zgłaszanie uwag do zaktualizowanej propozycji resortu zainteresowane organizacje mają czas do 9 września. ©℗