Osoba prowadząca gospodarstwo rolne może zatrudnić do pomocy pracownika podpisując z nim umowę o pracę. Przed dopuszczeniem wybranej osoby do pracy należy jednak wręczyć jej skierowanie na badanie wstępne przez lekarza medycyny pracy, który stwierdzi brak przeciwwskazań do wykonywania obowiązków na stanowisku wskazanym przez rolnika-pracodawcę. Pozytywna opinia lekarska otwiera drogę do drugiego kroku, czyli szkolenia bhp, które ma dwa składniki: ogólne oraz stanowiskowe. Wstępne szkolenie bhp ogólne najwygodniej zlecić wyspecjalizowanej firmie. Szkolenie stanowiskowe to nic innego jak instruktaż, czyli zaznajomienie pracownika z zasadami bezpiecznego wykonywania powierzonej mu pracy oraz wskazania wszelkich zagrożeń istniejących w trakcie wykonywania obowiązków w danym miejscu.
Wstępne badanie lekarskie oraz szkolenie bhp to dwa niezbędne elementy, o które musi zadbać rolnik-pracodawca przed podpisaniem z pracownikiem pisemnej umowy o pracę. Sama umowa musi określać strony (kto jest pracodawcą, kto pracownikiem), datę jej zawarcia, określenie stanowiska pracy (np. pomocnik w gospodarstwie rolnym), wymiar etatu (np. pełny etat, 1/2 etatu), czas trwania umowy (np. na okres próbny), kwotę wynagrodzenia, termin zapłaty wynagrodzenia (np. ostatniego dnia każdego miesiąca). Umowa musi być sporządzona w dwóch egzemplarzach. Konieczne jest także przekazanie nowemu pracownikowi zakresu jego obowiązków; chociażby hasłowo opisanych.
Pracodawca jest zobligowany także do założenia teczki z dokumentacją pracowniczą zatrudnionego (kwestionariusz osobowy, umowa o pracę, badanie lekarskie, szkolenia bhp, itp.). Następnym krokiem jest zgłoszenie zatrudnionej osoby do ubezpieczenia w ZUS-ie. Zgłoszenia należy dokonać na druku ZUS ZUA, który powinien trafić do ZUS w terminie 7 dni, od momentu podpisania umowy o pracę. Jednocześnie rolnik-pracodawca zgłasza także siebie jako płatnika składek za pracownika na formularzu ZUS ZFA.
Obecnie wystarczy dokonanie tylko jednego przelewu miesięcznie na wskazany przez ZUS indywidualny numer rachunku składkowego (NRS), który jest przekazywany pocztą tradycyjną. W przypadku zgubienia numeru rachunku można łatwo go odszukać za pomocą wyszukiwarki numeru rachunku składkowego (www.eskladka.pl).
Obowiązkiem każdego płatnika składek do ZUS jest terminowe ich uiszczanie. Brak wpłaty składki na właściwy rachunek bankowy skutkuje naliczaniem odsetek za każdy dzień zwłoki. Dotkliwe skutki finansowe opóźnień w zapłacie składek można jednak zmniejszyć. Osoba zobligowania do regulowania składek może wnioskować o odroczenie terminu płatności. Co istotne, odroczenie dotyczyć może tylko składek bieżących lub przyszłych. Nie jest możliwe odroczenie terminu płatności składek, których termin na zapłacenie już minął. Wniosek - najpóźniej w dniu terminu płatności składek.
Zasadą nadal pozostaje wynagradzanie pracownika w formie gotówki, najpóźniej do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego wypłata dotyczy. Do wynagradzania pracownika przelewem potrzebny jest jego pismny wniosek o przekazywanie wynagrodzenia przelewem na rachunek bankowy. Samo podanie przez pracownika numeru konta bankowego nie jest wystarczające. Konieczny jest jego wniosek o dokonywanie wypłaty wynagrodzenia na wskazany rachunek bankowy.