Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Osoby prowadzące działalność gospodarczą często zawierają pisemne umowy dotyczące przeniesienia majątkowych praw autorskich do różnych utworów. Co koniecznie powinno zostać określone w tego rodzaju umowie, żeby była ważna?
Z art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika, że umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu obejmuje wyraźnie wymienione w niej pola eksploatacji, na których utwór może być wykorzystywany przez nabywcę.
Zdania co do sposobu i zakresu określenia tych pól są w doktrynie prawa podzielone. Część ekspertów opowiada się za bardzo dokładnym wyszczególnieniem wszystkich pól eksploatacji w umowie przenoszącej autorskie prawa majątkowe. Jest to restrykcyjne stanowisko zakładające, że zawsze istnieje ryzyko pominięcia jakiegoś z pól eksploatacji lub zbyt ogólnego ich określenia – co w efekcie spowoduje, że prawa majątkowe nie przejdą na nabywcę.
Jednak Sąd Najwyższy zajął bardziej liberalne stanowisko w wyrokach z 8 października 2004 r. (sygn. akt V CK 670/03) oraz 14 września 2005 r. (sygn. akt III CK 124/05). SN opowiedział się za możliwością określania przez strony w dowolny sposób zakresu korzystania z utworu przez nabywcę, byle tylko nie nasuwał on wątpliwości. Zdaniem SN, w świetle wspomnianego art. 41 ust. 2 prawa autorskiego za dopuszczalne należy przyjąć wskazanie przez strony umowy albo części jednego z pól eksploatacji, albo połączenie kilku takich pól. SN podkreślił, że przepis ten nie wyklucza stosowania przy wykładni umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych – dla ustalenia objętych nimi pól eksploatacji – reguł interpretacyjnych wynikających z art. 65 k.c., w tym ustalenia intencji i zamiaru stron. SN dopuścił odstąpienie od językowej wykładni przepisu, gdy jej stosowanie prowadzi do niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji, a także gdy przemawiają za tym ważne racje prawne, ekonomiczne lub moralne – o ile nie dochodzi do naruszenia interesów i praw twórcy.
Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu
