Agencja pracy tymczasowej od ośmiu miesięcy zatrudnia pracownika tymczasowego na podstawie krótkich, z reguły 2-, 3-miesięcznych umów na czas określony. Praca wykonywana jest na rzecz jednego pracodawcy użytkownika w wymiarze 1/8 etatu przez godzinę dziennie. Jaki ustalić wymiar urlopu przysługującego pracownikowi?
Pracownicy tymczasowi nabywają uprawnienia urlopowe na odmiennych zasadach niż ci zatrudnieni bezpośrednio u danego pracodawcy. Prawo do wypoczynku i jego wymiar reguluje tu ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (dalej: ustawa), a nie kodeks pracy (dalej: k.p.). Mianowicie pracownikowi tymczasowemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika, przy czym urlop nie przysługuje za okres, za który pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop wypoczynkowy przysługujący na podstawie odrębnych przepisów (art. 17 ust. 1 ustawy). Przykładowo więc, jeżeli pracownik z długoletnim stażem pracy, który do 31 sierpnia 2016 r. był zatrudniony na podstawie umowy na czas nieokreślony i w 2016 r. wykorzystał całe 26 dni urlopu, od 1 września 2016 r. podjął pracę w agencji pracy tymczasowej na czas określony do 31 grudnia 2016 r., to agencja do końca roku nie naliczy mu urlopu, gdyż w poprzednim zatrudnieniu, na podstawie kodeksu pracy, wykorzystał cały przysługujący mu wymiar.
A zatem okresem wymaganym do nabycia prawa do dwóch dni urlopu jest jeden miesiąc. Jeżeli pracownik zatrudniany jest kilkakrotnie przez agencję na podstawie umowy terminowej na okresy krótsze niż jeden miesiąc, to sumuje się liczby dni, na które zostały zawarte poszczególne umowy. Jednak ustawa nie określa, jak liczyć ten „jeden miesiąc”.
Państwowa Inspekcja Pracy wyjaśnia, że zastosowanie ma w tej kwestii art. 114 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za 30 dni. Oznacza to, że nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze dwóch dni w razie kilkurazowych, krótszych zatrudnień następuje wtedy, gdy w wyniku sumowania dni pracy pracownik tymczasowy przepracuje 30 dni.
Pracownikowi tymczasowemu udziela się urlopu w dniach, bez przeliczenia na godziny. Czas wolny przypada w dni będące dla niego dniami pracy, przy czym nie ma znaczenia, na ile godzin w danym dniu praca została zaplanowana. Co istotne, urlopu wypoczynkowego udziela agencja, która w tym osobliwym trójstronnym stosunku jest pracodawcą. Natomiast pracodawca użytkownik, który korzysta z siły roboczej pracownika, umożliwia wykorzystanie tego urlopu poprzez udzielenie czasu wolnego od pracy w wymiarze odpowiadaja?cym przysługuja?cemu temu pracownikowi urlopowi wypoczynkowemu, zgodnie z ustaleniami z agencją.
Do nabycia uprawnień urlopowych konieczne jest pozostawanie w dyspozycji pracodawcy użytkownika przez pełen miesiąc, liczony jako 30 dni. Ustawa nie zawiera jednak definicji pojęcia „pozostawanie w dyspozycji”, w związku z czym funkcjonują dwie opinie. Według jednej jest to czas faktycznego wykonywania pracy, gdyż czas trwania umowy o pracę między pracownikiem tymczasowym i agencją nie jest tożsamy z okresem pozostawania w dyspozycji. Wedle drugiej opinii pojęcie obejmuje wszystkie kalendarzowe dni „zatrudnienia” u pracodawcy użytkownika, niezależnie od tego, czy w tych dniach praca była faktycznie świadczona. By ostatecznie rozwiać wątpliwości, poprosiliśmy o opinię w tej sprawie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W przesłanym nam stanowisku resort wyjaśnił, że również ewentualne absencje chorobowe mieszczą się w pojęciu pozostawania w dyspozycji pracodawcy, a zatem właściwa jest druga z wyżej wymienionych interpretacji. [stanowisko]
Opisany dwudniowy wymiar urlopu za każde 30 dni przysługuje niezależnie od wymiaru czasu pracy. Oznacza to, że również pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego na zasadach wyżej opisanych. Innymi słowy, w udzielaniu urlopu pracownikowi niepełnoetatowemu i pracującemu w pełnym wymiarze nie ma różnic. Artykuł 17 ustawy ma bowiem charakter przepisu szczególnego. Udzielenie urlopu wypoczynkowego w powyższy sposób może więc spowodować, że łączny maksymalny wymiar urlopu dla pracownika przekroczy nawet wymiar określony w kodeksie pracy (art. 154 par. 1 k.p.). W związku z tym pracownikowi zatrudnionemu w wymiarze 1/8 etatu, wykonującemu pracę przez 1 godzinę dziennie, przysługują dwa jednogodzinne dni urlopu za każde 30 dni pracy tymczasowej.
Ważne
Pracownikowi tymczasowemu udziela się urlopu w dniach, bez przeliczenia na godziny. Czas wolny przypada w dni będące dla niego dniami pracy, przy czym nie ma znaczenia, na ile godzin w danym dniu praca została zaplanowana.
Stanowisko MRPiPS z 7 września 2016 r.
Pracownik tymczasowy nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze dwóch dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika. Do miesięcznego okresu, za który dany pracownik tymczasowy nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego, wlicza się wszystkie okresy pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika zarówno wtedy, gdy wykonuje on pracę na rzecz pracodawcy użytkownika, jak i wtedy, gdy pracy nie wykonuje np. z powodu zwolnienia lekarskiego. Miesięczny termin pozostawania w dyspozycji pracodawcy użytkownika ustala się na podstawie art. 114 kodeksu cywilnego.
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 360).
Art. 154 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Art. 114 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
