W związku z reorganizacją komendy powiatowej straży pożarnej zostałem przeniesiony ze stanowiska kierownika sekcji na stanowisko starszego specjalisty bez zmiany warunków uposażenia. Moje stanowisko zostało zlikwidowane w związku z usunięciem sekcji z regulaminu organizacyjnego. Decyzja ta nie była konsultowana z organizacją związkową, chociaż jestem jej członkiem i podlegam ochronie. Czy jest to prawidłowe?
ekspert radzi
Tak, ponieważ z przeniesieniem na inne stanowisko nie wiązało się obniżenie uposażenia. Stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1881, dalej: u.z.z.) pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, chyba że dopuszczają to odrębne przepisy.
Z kolei z art. 32 ust. 2 u.z.z. wynika, że ww. ochrona przysługuje przez okres określony uchwałą zarządu, a po jego upływie dodatkowo przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok po jego upływie. Trudno uznać, że strażakowi na niekorzyść zmieniono jednostronnie warunki pracy lub płacy, gdyż jak wspomniano, przeniesienie na inne stanowisko nie powodowało obniżenia jego uposażenia.
Pogląd ten potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 stycznia 2016 r. (sygn. akt I OSK 1901/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl) wydany w podobnym stanie faktycznym. W orzeczeniu tym NSA zwrócił uwagę na jeszcze jedną ważną kwestię. Otóż z art. 2 ust. 6 u.z.z. wynika, że do praw związkowych strażaków Państwowej Straży Pożarnej (dalej: PSP) stosuje się odpowiednio przepisy u.z.z. z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw. Oznacza to, że regulacja ta ma zastosowanie do strażaków PSP będących członkami związku zawodowego tylko w takim zakresie, w jakim nie będzie to naruszało specyfiki stosunków służbowych w tej formacji. Zdaniem NSA w ten sposób ustawodawca w zakresie ochrony strażaków pełniących funkcje związkowe założył konieczność uwzględnienia specyfiki stosunków służbowych w PSP, w szczególności zaś dyspozycyjność strażaka wobec przełożonych. Istotą tej służby jest bowiem dyspozycyjność i dlatego temu stosunkowi służbowemu nadano charakter stosunku administracyjnoprawnego, a więc takiego, w którym organ jednostronnie i władczo kształtuje sytuację prawną funkcjonariusza. Dyspozycyjność nakazuje oceniać dopuszczalność jednostronnych zmian warunków służby funkcjonariusza PSP związkowca dokonywanych bez zgody odpowiedniej instytucji związkowej według kryteriów zobiektywizowanych, uwzględniających mobilność i skuteczność PSP, a nie według indywidualnych, osobistych odczuć funkcjonariusza (por. też wyrok NSA z 5 marca 2015 r., sygn. akt I OSK 1756/13, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 6, art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 167 ze zm.).
Art. 58 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1340 ze zm.).