Pracodawca i pracownik zawierają umowę o wspólnej odpowiedzialności materialnej. W związku z tym ten pierwszy chce, aby podwładny wyraził zgodę na potrącanie z jego przyszłego wynagrodzenia należności z tytułu ewentualnych przyszłych niedoborów, które mogą ujawnić się w trakcie inwentaryzacji. Czy taka zgoda jest skuteczna?
Z wynagrodzenia pracownika mogą być potrącane tylko wyszczególnione przez ustawodawcę należności i to w określonej kolejności i wysokości. Tak wynika z art. 87–88 k.p. Zawarta w tych przepisach lista należności jest katalogiem zamkniętym, ale ustawodawca wprowadził pewnego rodzaju furtkę stanowiącą odstępstwo od wspomnianej zasady. Artykuł 91 k.p. umożliwia pracodawcy potrącenia z wynagrodzenia zatrudnionego również należności z innych źródeł niż wymienione w art. 87 k.p., pod warunkiem, że zgodę na to – na piśmie – wyrazi pracownik. Brak formy pisemnej takiego oświadczenia skutkuje jego nieważnością (wyrok Sądu Najwyższego z 1 października 1998 r., sygn. akt I PKN 366/98).
Pracodawcy publicznie się nie krytykuje, a jeśli już, to na żądanie sądu
Pracodawcy publicznie się nie krytykuje, a jeśli już, to na żądanie sądu

Zobacz również
Wydawać by się zatem mogło, że pracownik może skutecznie wyrazić ogólną zgodę na dokonywanie przez pracodawcę z jego wynagrodzenia potrąceń z tytułu ewentualnych niedoborów. Nie jest to jednak dopuszczalne, co potwierdza orzecznictwo sądowe. Wynika z niego jednolicie, że zgoda pracownika wymieniona w art. 91 par. 1 k.p. nie może być blankietowa, a zatem może ona dotyczyć wyłącznie konkretnej wierzytelności, która w chwili wyrażania zgody jest znana pracownikowi (wyrok SN z 4 października 1994 r., sygn. akt I PZP 41/94; wyrok SN z 5 maja 2004 r., sygn. akt I PK529/03; wyrok NSA z 21 grudnia 2005 r., sygn. akt I OSK 461/05). W wypadku zaistnienia niedoborów pracodawca w celu dokonania z tego tytułu potrącenia powinien uzyskać od podwładnego pisemną zgodę na potrącenie, w której zostanie wyszczególniona już konkretna wierzytelność. Powyższa interpretacja niewątpliwie chroni pracownika, który na podstawie blankietowej zgody mógłby zostać obciążony przez pracodawcę należnościami, które w chwili ich powstania zostałyby przez niego zakwestionowane.