Pani Iwona pracuje w urzędzie gminy. – Zostałam zatrudniona w połowie marca ubiegłego roku – opowiada czytelniczka. Za dwukrotne spóźnienie do pracy otrzymałam upomnienie. Czy prawo do trzynastego wynagrodzenia przysługuje tylko pracownikom niekaranym, którzy byli zatrudnieni przez cały rok – pyta.
Trzynastka to potoczne określenie dodatkowego wynagrodzenia przysługującego pracownikom sfery budżetowej. Taka pensja wypłacana jest najpóźniej z upływem pierwszego kwartału następnego roku, czyli z końcem marca. Jej wysokość wynosi 8,5 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego. Sąd Najwyższy stwierdził, że trzynastka ma charakter premii. Dlatego jej uzyskanie jest uzależnione od spełnienia pewnych warunków.
Tylko pracownik, który był zatrudniony przez cały rok kalendarzowy, uzyska prawo do trzynastki w pełnej wysokości. Mowa tutaj o efektywnym świadczeniu pracy, a więc wykonywaniu obowiązków służbowych. Do tych okresów zalicza się dni wolne i święta, urlop wypoczynkowy oraz czas należny osobie przywróconej do pracy przez sąd. Przy obliczaniu wysokości trzynastki nie bierze się natomiast pod uwagę wynagrodzenia otrzymywanego w czasie zwolnienia lekarskiego!
Pracownikom, którzy nie byli zatrudnieni cały rok kalendarzowy, należy się premia w wysokości proporcjonalnej do okresu rzeczywiście przepracowanego. Aby uzyskać takie prawo, potrzebne jest co najmniej sześć miesięcy efektywnego zatrudnienia. Tylko w wyjątkowych okolicznościach, takich jak urlop macierzyński albo dla poratowania zdrowia, za wystarczający można uznać krótszy okres. Trzeba jednak wiedzieć, że wypłacona trzynastka będzie wtedy znacznie niższa.
Pani Danuta była zatrudniona dłużej niż dziewięć miesięcy. Jeśli w tym czasie nie przebywała na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, powinna uzyskać proporcjonalne wynagrodzenie. Również kara pracownicza, którą otrzymała, nie jest przeszkodą w nabyciu prawa do trzynastki. Ustawa wyraźnie bowiem wskazuje, jakie przewinienia powodują utratę premii. Otóż dodatkowe wynagrodzenie nie należy się zatrudnionemu, który stawił się w pracy w stanie nietrzeźwości lub nie usprawiedliwił nieobecności trwającej dłużej niż dwa dni. Premii nie otrzyma też były pracownik, z którego winy rozwiązano umowę o pracę.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1, 2, art. 3, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).