Najniższe wynagrodzenie to nie tylko stawka zasadnicza, ale także premie czy dodatki przysługujące zatrudnionemu. Do minimalnej pensji nie wlicza się natomiast nagrody jubileuszowej, odprawy i rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę - tak stanowi ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (z dnia 10 października 2002 r., Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1679). Mniejszą pensję może otrzymywać tylko osoba w swoim pierwszym roku pracy, ale i tak nie może być to mniej niż 80 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia. >>Czytaj też: Godziwe wynagrodzenie, czyli jakie?

W 2015 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia dla pracownika pełnoetatowego wynosi 1 750 zł brutto miesięcznie, a w pierwszym roku pracy - 1 400 zł brutto miesięcznie.

Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę nie musi jednak wynikać z umowy o pracę. Poza wynagrodzeniem zasadniczym na najniższą pensję składają się bowiem także przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych. Do wynagrodzeń osobowych zalicza się więc:

  • wynagrodzenie podstawowe, czyli płacę zasadniczą,
  • premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
  • wynagrodzenia za czas nie wykonywania pracy - w tym za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas przestoju niezawinionego przez pracownika,
  • ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
  • świadczenia deputatowe i odszkodowawcze,
  • wyrównanie do minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Do wynagrodzeń osobowych zaliczane jest też wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych (w tym dodatki za nadgodziny), nagrody jubileuszowe oraz odprawy pieniężne przysługujące pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Składniki te podlegają jednak wyłączeniu przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia.

Przy obliczaniu płacy minimalnej nie powinno się również uwzględniać wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (na przykład dyżury, pełnienie pogotowia domowego) czy wynagrodzenia za pracę w nocy lub dodatków z tytułu pracy w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia pracownika - nie jest to jednak sprzeczne z prawem.

Wreszcie ustawowe minimum nie obejmuje świadczeń niezaliczanych przez GUS do wynagrodzeń osobowych, czyli między innymi wynagrodzeń za umowy zlecenia i o dzieło, należności z tytułu odbywania podróży służbowych, odpraw pośmiertnych i z tytułu rozwiązania umowy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz odszkodowań wynikających z umowy o zakazie konkurencji.