Tylko do końca czerwca osoby wykluczone z ubezpieczenia społecznego rolników z powodu wykonywania niewielkich prac na podstawie umów-zleceń mogą składać wnioski o przywrócenie do systemu rolniczego.
Liczne wątpliwości dotyczące możliwości powrotu do KRUS osób, które trafiły do ZUS z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, spowodowały, że DGP zwrócił się w tej sprawie o wyjaśnienia do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane przez naszych czytelników pytania.
Całe swoje dorosłe życie jestem rolnikiem, ale z powodu wykonywania niewielkich prac na rzecz lokalnej społeczności trafiłem do ZUS. Jak teraz mogę wrócić do kasy?
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831) wniosek o ponowne objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników może być złożony w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów niniejszej ustawy. Oznacza to, że termin ten upływa 30 czerwca 2015 r. i jest terminem zawitym – przepisy prawa nie przewidują możliwości jego przesunięcia lub przywrócenia. Jednocześnie w każdym przypadku, rozpatrując sprawę, jednostki organizacyjne kasy zobowiązane są do przestrzegania terminów na jej załatwienie, określonych przepisami kodeksu postępowania administracyjnego.
Podobnie jak mój ojciec pracuję jako kierowca w ochotniczej straży pożarnej. Przez przypadek dowiedziałem się, że trafiłem do ZUS z powodu umowy-zlecenia. Czy teraz mogę wrócić do KRUS?
Ubezpieczeniem społecznym rolników (art. 4 ust. 1 i 2) są obejmowani rolnicy i domownicy podlegający jednocześnie ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, o ile spełniają oni warunki określone przepisem art. 5b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Warunkami tymi są:
● podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia wykonywania wyżej wymienionych umów,
● nieprzekroczenie w rozliczeniu miesięcznym kwoty przychodu osiąganego z tych umów, odpowiadającej połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie.
Zgodnie ze stanem prawnym podleganie ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu wspomnianych umów, niezależnie od wysokości osiąganego z nich przychodu, skutkowało niespełnianiem warunków do podlegania przez rolników (domowników) ubezpieczeniu społecznemu rolników. W takich sprawach jednostki organizacyjne kasy wydawały decyzje o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników, wskazując w nich m.in. datę ustania tego ubezpieczenia.
Zachorowałam w czasie wykonywania pracy na zlecenie. Czy teraz wracając do kasy, będę musiała zapłacić za udzieloną mi pomoc medyczną?
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.) osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, posiadają obowiązkowy tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego w związku z wykonywaniem tych rodzajów aktywności, niezależnie od tego, czy posiadają odrębny rolniczy tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego. Wobec powyższego wyłączenie takich osób z ubezpieczenia społecznego rolników nie pozbawia ich ubezpieczenia zdrowotnego, do którego zostali obowiązkowo zgłoszeni przez podmiot, z którym zawarli umowę-zlecenie. Po rozpatrzeniu wniosku o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników w trybie art. 4 ustawy z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw jednostki organizacyjne kasy wydają stosowne decyzje w tej sprawie.
Nasz ojciec, który był właścicielem gospodarstwa rolnego, zmarł po złożeniu wniosku o przywrócenie do KRUS. Czy mamy prawo do renty rodzinnej, choć były przerwy w ubezpieczeniu w kasie?
Zgodnie z art. 29 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2015 r. poz. 704) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego:
● emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury albo renty rolniczej z ubezpieczenia;
● ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.
Do renty rodzinnej są uprawnieni następujący członkowie rodziny zmarłego:
● dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
● przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,
● małżonek (wdowa, wdowiec),
● rodzice.
W praktyce oznacza to, że wymienieni członkowie rodziny uzyskają prawo do renty rodzinnej, jeżeli zmarły rolnik był ubezpieczony w kasie i spełniał warunki do uzyskania prawa do emerytury rolniczej (tj. oprócz wieku emerytalnego posiadał co najmniej 25-letni okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego; w przypadku osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. uwzględnia się wyłącznie okres ubezpieczenia rolniczego) lub posiadał prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy (tj. m.in. podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, do którego również zalicza się okres podlegania ubezpieczeniu w systemie powszechnym).
