Sytuacja prawna pracowników młodocianych została ukształtowana w sposób szczególny w stosunku do ogółu pracowników. Jest to podyktowane tym, że młodociani z uwagi na swój wiek i związany z tym poziom dojrzałości, jak też warunki psychofizyczne powinni być objęci wzmożoną ochroną przed licznymi zagrożeniami związanymi z pracą. Wiąże się z tym wiele ograniczeń i obowiązków dodatkowych, które musi realizować pracodawca, chcąc zatrudniać takich pracowników. Przykładem takiego obowiązku, wyjętego niejako przed nawias, który można rozpatrywać w kategorii swoistej zasady, jest zapewnienie młodocianym opieki i pomocy niezbędnej dla ich właściwego przystosowania się do właściwego wykonywania pracy.

Pełne wydanie dodatku znajduje się tu >>>

Wszelkie pochodne tego obowiązku są nie do przecenienia – pierwsze doświadczenia zawodowe często okazują się decydujące dla przyszłej kariery zawodowej. W żadnym razie nie można dopuścić do tego, aby młody, pozbawiony doświadczenia człowiek był zdany w pracy sam na siebie. Prawdą jest, że każdy uczy się na błędach – w przypadku pracowników młodocianych ta zasada powinna obowiązywać w wersji uzupełnionej: – nauka na błędach, ale głównie popełnionych kiedyś przez starszych pracowników.

Zatrudniając młodocianych należy pamiętać, że młodzi ludzie pozbawieni doświadczenia zawodowego, wiedzy o zagrożeniach związanych z pracą i wyobraźni częściej przejawiają zachowania ryzykowne. Rolą pracodawcy jest zatem takie ukształtowanie postaw i nawyków, aby młody człowiek wkroczył na rynek pracy cały, zdrowy, zdolny do wykonywania pracy w sposób umówiony oraz bezpieczny dla siebie i współpracowników.
Przepisy regulujące zatrudnianie młodocianych z uwagi na wielość problemów i zagadnień są dość rozproszone. Te o charakterze fundamentalnym są zawarte w dziale dziewiątym kodeksu pracy. Regulują one ogólne przesłanki dopuszczające zatrudnianie młodocianych, podstawowe kwestie związane z zawieraniem umów przygotowania zawodowego, zatrudnianie przy pracach lekkich oraz zagadnienia dotyczące czasu pracy, urlopów i szczególnej ochrony zdrowia. Na podstawie delegacji ustawowych wydane zostały trzy rozporządzenia. Pierwsze – w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych – reguluje kwestie nauki zawodu oraz przyuczania do wykonywania określonej pracy. Drugie rozporządzenie – w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym zawiera wykaz takich prac, dopuszcza również wykonywanie niektórych prac wzbronionych, jeżeli jest to niezbędne dla celów przygotowana zawodowego. Trzecie zawiera regulacje przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w dodatku Kadry i Płace komentowaliśmy ustawy:
● z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
● z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców
● z 13 marca 2006 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
● z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
● z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
● z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
● z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
● z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy
● z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
● z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców)
● z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
● z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
● Komentowaliśmy też rozporządzenia dotyczące:
● należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej
● szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania
● szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
● sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy
● zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w dotychczasowych wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl