Pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim od 17 marca do 30 kwietnia. W kwietniu otrzymała zasiłek chorobowy w wysokości 2020 zł oraz dodatek stażowy w wysokości 616 zł, który nie jest pomniejszany za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Jednocześnie dostaliśmy informację o zajęciu wynagrodzenia za pracę i zasiłku chorobowego. Jak wyliczyć zajęcie komornicze?
Z takiej samej ochrony przed potrąceniami korzysta wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie za czas choroby finansowane przez pracodawcę oraz – o czym mowa w pytaniu – składniki płacy niepomniejszane za czas absencji chorobowej (wypłacane obok świadczeń). Do nich stosuje się zasady dokonywania potrąceń przewidziane dla wynagrodzeń.
Odmienne reguły obowiązują w sytuacji, w której pracownikowi przysługuje zasiłek, o którym mowa w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 159). Z zasiłku dłużnika – po odliczeniu zaliczki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – potrąceniu podlegają następujące należności:
● na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych – do 60 proc. kwoty zasiłku,
● na zaspokojenie innych należności egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych – do 25 proc. kwoty zasiłku,
● w przypadku zbiegu egzekucji należności z tytułu świadczeń alimentacyjnych i niezwiązanych z alimentami – do 60 proc. kwoty zasiłku.
Wysokość dopuszczalnego potrącenia należy skalkulować w oparciu o kwotę świadczenia brutto, czyli przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy. Podobnie jak w odniesieniu do wynagrodzeń konieczne jest przestrzeganie kwoty wolnej od potrąceń, która stanowi równowartość 50 proc. najniższej emerytury. Od 1 marca 2015 r. najniższa emerytura to 880,45 zł, kwota wolna wynosi zatem 440,23 zł (880,45 zł x 50 proc.).
Co ważne, należy pamiętać o różnicach w samych zasadach dokonywania potrąceń. Po pierwsze w przypadku realizowania potrąceń alimentacyjnych z zasiłku funkcjonuje kwota wolna od potrąceń, co nie ma miejsca przy egzekucji alimentacyjnej z wynagrodzeń. Po drugie kwota ta podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu w stosunku do liczby dni, za które wypłacono zasiłek, a więc odmiennie niż w odniesieniu do wynagrodzeń, kiedy to kwota wolna jest pomniejszana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, a niezmienna w przypadku nieprzepracowania całego miesiąca.
Nawiązując do problemu przedstawionego w pytaniu, w sytuacji, w której nastąpi zbieg egzekucji z wynagrodzeń i zasiłków, osobno ustala się wysokość potrącenia dla każdej z tych należności. Obejmują je bowiem inne regulacje w zakresie ochrony przed potrąceniami. W pytaniu zabrakło informacji, czy zajęcie komornicze dotyczy świadczeń alimentacyjnych. Gdyby tak było, należałoby pracownikowi potrącić:
● 60 proc. dodatku stażowego,
● 60 proc. kwoty zasiłku brutto z zastrzeżeniem nienaruszalności kwoty wolnej, a więc zatrudniony musiałby otrzymać nie mniej niż 440,23 zł.
Gdyby z kolei zajęciem komorniczym objęte były należności inne niż alimentacyjne, to zakładając, że pracownik jest zatrudniony na cały etat, pracodawca stosuje podstawowe koszty uzyskania przychodu i odlicza ulgę podatkową, musi on otrzymać w 2015 r. miesięczne wynagrodzenie nie niższe niż 1286,16 zł. Z tytułu potrącenia sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne zajęciu komorniczemu podlega 1/2 wynagrodzenia do wysokości kwoty wolnej. Nie byłoby zatem możliwe potrącenie z dodatku stażowego, naruszałoby to bowiem kwotę wolną. W związku z tym dodatek ten należałoby wypłacić pracownikowi w całości. Jeśli zaś chodzi o zasiłek, to od jego kwoty netto można zatrudnionemu potrącić 25 proc. kwoty świadczenia brutto, do wysokości kwoty wolnej, która w tym przypadku wynosi 440,23 zł (zasiłek przysługuje podwładnemu przez cały miesiąc, tak więc kwota wolna nie podlega pomniejszeniu). Pracownik powinien zatem otrzymać 1151,40 zł, zgodnie z wyliczeniem:
● kwota możliwa do potrącenia: 505 zł (2020 zł x 25 proc.)
● podatek: 363,60 zł (2020 zł x 18 proc.)
● zasiłek netto: 1656,40 zł (2020 zł – 363,60 zł)
● do wypłaty: 1151,40 zł (1656,40 zł – 505 zł).
Jak widać, kwota do wypłaty jest większa od kwoty wolnej, więc potrącenia można dokonać.
Podstawa prawna
Art. 87, art. 871 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Art. 139–143 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440).