Jestem zatrudniony w firmie A na umowę o pracę na czas nieokreślony. Firma A podpisała kontrakt z firmą B, dla której obecnie pracuję, pozostając zatrudnionym tylko w firmie A. Firma B chciałaby zatrudnić mnie bezpośrednio, jednak dowiedziałem się, że w kontrakcie między firmami A i B jest zapis, na mocy którego firma B nie może zatrudnić mnie przez 12 miesięcy od wygaśnięcia kontraktu, pod karą grzywny. Czy taki zapis jest zgodny z prawem? A jeśli jest legalny, czy istnieje możliwość ominięcia go przez założenie własnej działalności gospodarczej lub zatrudnienie się w firmie żony, która wynajęłaby mnie do firmy B?
Umowa zawarta pomiędzy firmą A i firmą B jest umową cywilnoprawną, reguluje ona prawa i obowiązki jedynie stron tej umowy. Na zasadzie swobody umów strony takiej umowy mogą uzgodnić, że jedna z nich nie będzie przez pewien ustalony czas oferowała zatrudnienia pracownikom drugiej strony, którzy są zaangażowani w wykonanie tej umowy.
Takie postanowienie nie stanowi uszczuplenia praw pracownika ani też nałożenia na niego dodatkowych obowiązków. Nie stanowi również zaciągnięcia żadnego zobowiązania przez pracodawcę wobec pracownika. Co więcej, pracodawca nie ma obowiązku informowania pracownika, że w kontrakcie cywilnoprawnym, zawartym z kontrahentem (jakim w omawianym przypadku jest firma B), znalazły się postanowienia ograniczające kontrahenta w oferowaniu zatrudnienia pracownikom, który z ramienia drugiej strony umowy ją realizują.
Należy podkreślić, że ograniczenia kontraktowe przewidziane w umowie pomiędzy firmą A i firmą B są ograniczeniami nałożonymi na firmę B, a nie na pracownika firmy A.
Firma B nie powinna zatem proponować zatrudnienia pracownikowi firmy A, a jeśli do takiego zatrudnienia dojdzie, powinna liczyć się z tym, że firma A może dochodzić od firmy B zaspokojenia jej roszczeń (np. w formie zapłaty kary umownej, jeśli taka była przewidziana w umowie).
Pracownikowi firmy A należałoby się odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji tylko w sytuacji, gdyby zawarł on ze swoim pracodawcą stosowną umowę, w której strony przewidziałyby zakaz podejmowania przez niego pracy na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną przez uzgodniony czas.
To, czy pracownik firmy A mógłby podjąć pracę na rzecz firmy B, ale na innej podstawie niż umowa o pracę (np. na podstawie prowadzonej działalności gospodarczej, czy też pośrednio poprzez zatrudnienie w firmie osoby spokrewnionej), zależy od dokładnego brzmienia klauzuli zawartej w umowie pomiędzy firmą A i B.
Podstawa prawna
Art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).