Zasady uzyskiwania uprawnień do wykonywania zawodu aktuariusza reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950 i 1289). Zgodnie z art. 158 tej ustawy "Aktuariuszem jest osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy.".
Jakie są właściwie zadania aktuariuszy? Według ustawy aktuariusz: ustala wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, kontroluje aktywa, które pokrywają te rezerwy, wylicza margines wypłacalności, sporządza roczny raport o stanie portfela ubezpieczeń i reasekuracji oraz ustala wartości składników zaliczanych do środków własnych firmy ubezpieczeniowej. Każdorazowe powołanie lub odwołanie aktuariusza wymaga poinformowania Komisji Nadzoru Finansowego. W praktyce aktuariusze pracują nie tylko dla firm ubezpieczeniowych, ale również w bankach i wielu innych firmach oferujących usługi finansowe.
Wymogi wobec kandydata na aktuariusza
Jakie wymogi należy spełnić, by stać się aktuariuszem? Podstawowym warunkiem jest posiadanie wyższego wykształcenia oraz roczny staż pracy w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, pod kierunkiem aktuariusza. Wymogami formalnymi są ponadto: pełna zdolność do czynności prawnych, korzystanie z pełni praw publicznych oraz niekaralność za umyślne przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za przestępstwo skarbowe.
Kandydat na aktuariusza musi ponadto zdać egzamin, choć może zostać z tego obowiązku zwolniony. Kiedy? Jeśli otrzyma pozytywną opinię aktuariusza, pod okiem którego pracował przynajmniej rok lub jeśli ukończył w okresie ostatnich trzech lat studia, które komisja egzaminacyjna uznała za wystarczające.
Egzamin aktuarialny
Egzamin organizowany jest przez Komisję Nadzoru Finansowego i odbywa się przynajmniej dwa razy do roku. Najbliższy termin - według komunikatu KNF - przypada 23 marca 2015 roku. Każde przystąpienie do egzaminu kosztuje 350 złotych. Co należy umieć, by zdać egzamin aktuarialny? Określa to załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie zakresu obowiązujących tematów egzaminów aktuarialnych oraz trybu przeprowadzania tych egzaminów (Dz.U. 2003 nr 211 poz. 2054). Zgodnie z rozporządzeniem tematyka egzaminu obejmuje 4 duże bloki tematyczne, które zawierają po kilkadziesiąt szczegółowych zagadnień. Są to:
- matematyka finansowa
- matematyka ubezpieczeń na życie
- matematyka pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych
- prawdopodobieństwo i statystyka
Egzamin trwa w sumie 400 minut - po 100 na każdy z czterech bloków tematycznych (każdy blok / część egzaminu składa się z 10 pytań testowych).
Zawód aktuariusza wykonuje niewielu. Według rejestru aktuariuszy z marca 2014 roku uprawnienia do wykonywania tego zawodu ma w Polsce jedynie 278 osób.Trud opanowania matematyki finansowej i ubezpieczeniowej oraz zagadnień pokrewnych jest jednak wart zachodu. Jak donosi serwis Karierawfinansach.pl pensja w wysokości 7 800 zł miesięcznie (2013) należy do niższych w tym zawodzie. Mediana płac aktuariuszy wynosi 13 900 zł/mies., a najlepsi zarabiają ponad 16 tys.