Obywatel UE ma prawo poszukiwać pracy w innym państwie Wspólnoty. Prawo unijne nie gwarantuje uzyskania zasiłku w dowolnym unijnym kraju, może jednak ułatwić jego otrzymanie i wypłatę
Czy brytyjskie świadczenie wypłacą w Polsce
Pan Jakub pracował w Wielkiej Brytanii przez ostatnie 3 lata. Ostatnio przedsiębiorstwo zlikwidowało oddział, w którym był zatrudniony i stracił pracę. Zarejestrował się w tamtejszym urzędzie pracy (w lokalnej agencji Jobcentre Plus) i uzyskał świadczenie z tytułu bezrobocia. Po miesiącu stwierdził jednak, że wołałby poszukać nowego zajęcia, będąc w Polsce. Czy po powrocie do kraju może otrzymywać przyznany zasiłek?
Co do zasady zasiłek dla bezrobotnych jest przyznawany i wypłacany w kraju, w którym pracownik ostatnio wykonywał pracę i były opłacane za niego składki na ubezpieczenia społeczne. W każdym państwie członkowskim UE obowiązują inne zasady przyznawania świadczenia, przepisy unijne pozwalają jednak, by osoba uprawniona do zasiłku, mogła otrzymywać go, przebywając w innym państwie na zasadzie transferu. Prawo do zasiłku jest wówczas potwierdzane przez administrację jednego kraju UE i nadzorowane przez służby zatrudnienia w innym. Przeniesienie wypłat do innego kraju jest możliwe jednak tylko przez ograniczony okres i pod pewnymi warunkami. Bezrobotny może pobierać transferowany zasiłek w innym państwie niż to, które je wypłaca, tylko wtedy gdy przez 4 tygodnie był zarejestrowany w urzędzie pracy w kraju, w którym świadczenie jest wypłacane. Transferowany zasiłek może otrzymywać „na odległość” przez 3 miesiące. Po tym czasie, aby móc kontynuować jego pobieranie, konieczny jest powrót do państwa, które finansuje świadczenie. Wyjątkowo tylko służby zatrudnienia danego państwa w indywidualnych przypadkach mogą wyrazić zgodę na wypłacanie transferowanego zasiłku do 6 miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 65 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72 ze zm.).
Czy polski zasiłek dostanę w innym kraju UE
Pani Zuzanna niedawno straciła pracę. Zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna i przyznano jej zasiłek na okres 12 miesięcy. Jej mąż pracuje w Holandii, chciałaby więc wyjechać do niego i rozpocząć tam poszukiwanie pracy, nie chce jednak rezygnować ze świadczenia. Czy może uzyskiwać je także poza granicami Polski ?
Podstawową zasadą wynikającą z przepisów unijnych jest uzyskanie prawa do zasiłku w tym państwie, w którym praca była ostatnio wykonywana, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Zasady, jakie stosuje się w przypadku transferów świadczeń z innych krajów do Polski, obowiązują również przy eksporcie zasiłku z Polski do innego państwa UE. Również w tym przypadku może być on pobierany zasadniczo przez 3, a najdłużej przez 6 miesięcy. Aby przenieść wypłatę świadczenia, bezrobotny musi też odczekać 4 tygodnie od dnia wpisu do ewidencji bezrobotnych w urzędzie pracy, który może jednak wyrazić zgodę na wyjazd i transfer zasiłku przed upływem tego terminu. Taką zgodę urząd może wydać zwłaszcza bezrobotnemu towarzyszącemu małżonkowi, który podjął pracę w innym państwie. Bezrobotny transferujący zasiłek zobowiązany jest w ciągu 7 dni od daty wyrejestrowania się z dotychczasowego urzędu pracy zgłosić się do służb zatrudnienia w przyjmującym państwie członkowskim. Będzie też musiał dostosować się do obowiązków i procedur kontroli narzuconych przez tamtejszy urząd.
Podstawa prawna
Art. 64 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72 ze zm.).
Art. 55 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r., str. 1).
Czy można doliczyć okres pracy za granicą
Pan Andrzej jest zatrudniony w przedsiębiorstwie produkującym meble. Kilka dni temu otrzymał wypowiedzenie od pracodawcy. W fabryce przepracował tylko 7 miesięcy. Wcześniej przez 4 miesiące pracował w Niemczech, obawia się jednak, że nie będzie miało to znaczenia przy ustalaniu zasiłku dla bezrobotnych. Czy wątpliwości pana Andrzeja są uzasadnione ?
Polski urząd pracy przy przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych ma obowiązek uwzględnić okresy pracy i okresy ubezpieczenia za granicą. Przy ustalaniu uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych zasadą jest sumowanie takich okresów. Doliczenie okresu pracy w innym kraju UE może nastąpić, gdy wniosek o przyznanie świadczenia składany jest w państwie, w którym praca była ostatnio wykonywana. Jeżeli spowoduje to, że zostanie spełniony warunek przepracowania 365 dni w ciągu ostatniego 1,5 roku, to zasiłek zostanie przyznany. Wypłatę świadczenia można przyspieszyć przedstawiając w wojewódzkim urzędzie pracy dokument U1 wydany przez instytucję z państwa członkowskiego, w którym wykonywał wcześniej pracę, potwierdzający okresy zatrudnienia.
Podstawa prawna
Art. 61 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72 ze zm.).
Art. 54 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r., str. 1).
Czy służby muszą działać terminowo
Pani Marianna wróciła do Polski po półrocznym okresie pracy we Francji, następnie w kraju przepracowała kolejne 6 miesięcy. Wcześniej nie załatwiła żadnych formalności za granicą, a obecnie zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy i wystąpiła o zasiłek. Jej sprawa została przekazana do wojewódzkiego urzędu pracy, który czeka na potwierdzenie okresu jej zatrudnienia za granicą. Czy zagraniczny urząd jest zobowiązany do udzielenia informacji w konkretnym terminie?
Instytucje zajmujące się świadczeniami dla bezrobotnych nie są związane żadnym terminem, w którym powinny udzielić odpowiedzi na zapytanie skierowane przez inne państwo członkowskie. Wymiana informacji odbywa się drogą pocztową (system elektroniczny zostanie wprowadzony najwcześniej w 2018 r.). Trwa to średnio od 2 do 4 miesięcy, w skrajnych przypadkach nawet ponad rok. Zainteresowany nie może otrzymać świadczenia, dopóki odpowiednie dokumenty nie zostaną pozyskane od danego państwa członkowskiego, dlatego warto na własną rękę zadbać o ich uzyskanie.
Podstawa prawna
Rozdział 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72 ze zm.).
Czy możliwa jest rejestracja w dwóch urzędach
Pani Magdalena mieszka w Szczecinie i przez ostatni rok wykonywała pracę jako pracownik przygraniczny w Niemczech. Jest zarejestrowana w polskim pośredniaku i od 2 miesięcy pobiera zasiłek dla bezrobotnych. Znajomy z Berlina namawia ją, by skorzystała z usług niemieckiego biura zatrudnienia i za jego pośrednictwem poszukała tam jakiegoś zajęcia. Słyszała, że nie można być zarejestrowanym w dwóch urzędach pracy jednocześnie i dotyczy to również równoczesnego podlegania pod urząd polski i zagraniczny. Czy to prawda?
Osoba figurująca w polskim powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna i pobierająca zasiłek dla bezrobotnych, może równocześnie zarejestrować się w służbach zatrudnienia innego państwa członkowskiego. Nie może jednak uzyskać tam statusu bezrobotnego, a tylko poszukującego pracy, dzięki czemu mogą jej być przedstawiane oferty pracy przez tę instytucję. Zobowiązana jest jednak poinformować o tym urząd pracy, który wypłaca zasiłek.
Podstawa prawna
Art. 56 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r., str. 1).