Likwidacja jednego z wielu podobnych stanowisk pracy ze względów ekonomicznych nie jest wystarczającym uzasadnieniem wypowiedzenia. Tak orzekł Sąd Najwyższy.
Pracownica była zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw obsługi zamówień. W czerwcu 2011 r. przy typowaniu osób do zwolnienia z przyczyn dotyczących zatrudniającego brano pod uwagę ocenę pracy za lata ubiegłe oraz współpracę z innymi osobami w zespole. Z uwagi na notę poniżej oczekiwań pracodawcy oraz ukaranie upomnieniem do zwolnienia została wytypowana właśnie wspomniana pracownica. Poza nią jeszcze jedną inną osobę oceniono poniżej oczekiwań. Ten drugi pracownik w lutym 2011 r. otrzymał plan poprawy, który wykonał w całości do maja. Taki plan był przewidywany również dla wspomnianej zatrudnionej. Jednakże od lutego do maja przebywała ona na zwolnieniu lekarskim. Ponadto od 2005 r. dwukrotnie była oceniana poniżej oczekiwań i zawsze była sklasyfikowana jako najgorszy podwładny w zespole.
W lipcu 2011 r. firma rozwiązała z pracownicą umowę z zachowaniem skróconego, jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Wskazała, że przyczyną tej decyzji są względy ekonomiczne – likwidacja stanowiska w związku ze spadkiem zamówień na produkcję.
Pracownica wniosła pozew przeciwko firmie. Domagała się przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za czas pozostawania bez niej. W ocenie sądu I instancji wypowiedzenie było zasadne. Oddalił żądania zwolnionej. Podobnego zdania był sąd II instancji.
Pełnomocnik zwolnionej wniósł od wyroku skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Argumentował, że kryteria doboru do zwolnienia zostały przedstawione pracownicy dopiero w postępowaniu sądowym, a powinny być znane wytypowanej osobie jeszcze przed zakończeniem jej zatrudnienia. Dodatkowo wskazał, że doszło do naruszenia art. 30 par. 4 kodeksu pracy. Zgodnie z nim w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu jej bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca taką decyzję. A pracodawca wymienił tylko względy ekonomiczne zakładu i likwidację stanowiska.
SN wskazał, że zasadniczy problem prawny w niniejszej sprawie sprowadza się do pytania, czy wynikające z art. 30 par. 4 k.p. wymaganie wskazania przyczyny wypowiedzenia obejmuje przedstawienie kryteriów wyboru pracowników do zwolnienia, jeśli likwidowane jest jedno z większej liczby takich samych stanowisk pracy.
Zdaniem SN w takiej sytuacji pracodawca powinien uwzględnić m.in. to, że dany pracownik ze znanych mu względów gorzej wypełnia obowiązki (jest mniej przydatny) od innych. Wobec tego należy uznać, że w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji jednego z takich samych stanowisk powinna być wskazana także przyczyna wyboru pracownika do zwolnienia (kryteria doboru), chyba że jest ona oczywista lub znana pracownikowi (art. 30 par. 4 k.p.). SN podkreślił, że z tych względów podstawa kasacji była trafna. Zatem brak przedstawienia kryteriów zwolnienia umożliwia podwładnemu domaganie się przywrócenia do pracy lub wypłatę odszkodowania.
SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozparzenia.
ORZECZNICTWO
Wyrok SN z 10 września 2013 r., sygn. akt I PK 61/13.
