Nie każde okresowe badanie lekarskie obejmie przeprowadzenie morfologii. Zdecydować o tym ma prawo lekarz lub pracodawca.
Do redakcji DGP zgłasza się coraz więcej czytelników, którzy skarżą się na ograniczenie zakresu pracowniczych badań okresowych. Przykładowo zatrudnieni przy stanowiskach komputerowych pracownicy jednej z warszawskich firm graficznych jeszcze w ubiegłym roku podczas takich badań mieli sprawdzany nie tylko wzrok, ale także krew i mocz. Osoby kierowane do lekarza w tym roku przechodzą tylko pierwsze z wymienionych badań, mimo że warunki pracy ani przepisy dotyczące badań lekarskich się nie zmieniły.
Pracownik, który chce sprawdzić, jakie badanie musi przejść, udając się na okresową wizytę u lekarza, musi zapoznać się z rozporządzeniem ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie badań lekarskich pracowników (Dz.U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.). Zgodnie z nim badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, które określa m.in. rodzaj badania, jakie ma być wykonane (np. wstępne, okresowe), stanowisko, na którym pracownik jest zatrudniony, oraz informacje o występowaniu w miejscu pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych.
– Zakres badań dodatkowych i specjalistycznych zleca lekarz na podstawie informacji o warunkach pracy pacjenta zawartych w skierowaniu. Pracownik, otrzymując skierowanie od pracodawcy, może sprawdzić, czy informacje w nim zawarte odpowiadają rzeczywistym warunkom pracy. Weryfikuje je także lekarz, który powinien znać zagrożenia występujące na stanowiskach w przedsiębiorstwach, nad którymi sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną – mówi Joanna Dobrowolska, kierownik działu diagnostyczno-konsultacyjnego w radomskim oddziale Mazowieckiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy.
Zatrudniony może sprawdzić, czy firma skierowała go na właściwe badania
Niezbędny dla danego stanowiska i zagrożeń zakres badań określają wskazówki załączone do rozporządzenia (załącznik nr 1). Jeśli pracodawca wskaże zagrożenie związane z pracą przy monitorze, to w trakcie badania okresowego musi zostać przeprowadzone badanie ogólne (ze zwróceniem uwagi na układ ruchu w obrębie kończyn górnych i kręgosłupa szyjnego), okulistyczne oraz – w zależności od wskazań – dermatologiczne. Badanie krwi i moczu nie jest w tym przypadku obowiązkowe, ale lekarz może sam zdecydować o ich przeprowadzeniu. Ma on prawo rozszerzyć zakres badania poza te określone we wskazówkach.
Jak podkreśla Joanna Dobrowolska, część pracodawców chce, aby np. badanie krwi i moczu pracownika było przeprowadzane przy każdym okresowym badaniu, bez względu na wskazówki określone w rozporządzeniu lub opinię lekarza. Jeśli z jakichś względów zrezygnują następnie z opłacania takiego dodatkowego badania, pracownik może sądzić, że ograniczono mu obowiązkowy zakres badania okresowego.
