Odmowa przyjęcia przez pracownika nowych warunków przy znacznej obniżce wynagrodzenia nie zawsze uprawnia do odprawy pieniężnej.
Na przykład: firma wręczyła pracownikowi wypowiedzenie zmieniające warunki zatrudnienia w związku z likwidacją jego stanowiska pracy. Zamiast kierownika działu (10 tys. zł pensji) miał pracować jako główny specjalista (6 tys. zł pensji). Kwota ta jest wyższa od średniej płac na tym stanowisku, która w spółce wynosi 5 tys. zł. Zatrudniony odmówił, więc umowa uległa rozwiązaniu. Czy ma szanse na odprawę?
Odprawa pieniężna przewidziana w ustawie z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn ich niedotyczących (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.) przysługuje także przy wypowiedzeniu zmieniającym warunki zatrudnienia, gdy stosunek pracy został rozwiązany (bo podwładny nie przyjął nowych warunków). Jeżeli jednak zatrudnionemu zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania umowy.
Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i firmy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, że zatrudniony powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 6 stycznia 2009 r., sygn. II PK 108/08). Jeśli te ostatnie będą obiektywnie do przyjęcia (stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika i adekwatne wynagrodzenie), to odmowa może spowodować, że odprawa pieniężna temu pracownikowi nie będzie przysługiwać. Tak wynika z wyroku SN z 22 stycznia 2015 r. (sygn. III PK 55/14).
Sprawa, którą rozpatrywał sąd, dotyczyła sytuacji, gdy nowe wynagrodzenie pracownika miało wynosić jedynie 30 proc. dotychczasowego. Jednak, jak zauważył SN, powód nie powinien odnosić zaoferowanego mu wynagrodzenia do pensji, którą otrzymywał jako prezes zarządu, lecz do tej, która miała przysługiwać na proponowanym mu stanowisku pracownika logistyki. Płaca ta była adekwatna do umiejętności, wiedzy i zakresu obowiązków, a także do stawki rynkowej. Nowe warunki nie miały charakteru propozycji pozornej, zmierzającej do zakończenia stosunku pracy, zaś alternatywą była utrata pracy i jakiegokolwiek dochodu w ogóle. Tym samym odprawa pieniężna pracownikowi się nie należała.