Poradnik konsumenta na Euro 2016. Pomoc dla kibiców udających się do Francji

1 Kontrole przewidziane są również na stacjach kolejowych, zwłaszcza dla przyjazdów transgranicznych. Francja nie wymaga wizy od obywateli UE.

Nawet, jeżeli podróżujesz w strefie Shengen, kontrole bagażowe mogą być wzmożone, co oznacza, że możesz zostać skontrolowany w każdym miejscu publicznym np. na stacji kolejowej, lotnisku, czy w supermarkecie.

2 PRAWA PASAŻERA Prawa pasażerów lotów opóźnionych, skasowanych oraz pasażerów, którzy doświadczyli overbookingu są chronione na mocy Rozporządzenia (WE) 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady.

Opóźnienie lotu W przypadku opóźnienia (min. 2 godziny) jesteś uprawniony do przekąsek i napojów w ilości adekwatnej do czasu oczekiwania oraz dwóch rozmów telefonicznych. Jeżeli opóźnienie wymaga noclegu linia lotnicza powinna zapewnić bezpłatne zakwaterowanie oraz transport do hotelu i z powrotem. W sytuacji, gdy opóźnienie przekroczy 5 godzin jesteś uprawniony do rezygnacji z lotu oraz zwrotu kosztów biletu (również lotu powrotnego, jeżeli został zakupiony w ramach tego samego biletu). O odszkodowanie – czyli dodatkową rekompensatę, mogą ubiegać się również pasażerowie lotów opóźnionych o więcej niż 3 godziny (od 250 do 600 euro, w zależności od długości lotu).

Odwołanie lotu W przypadku odwołania lotu pasażerowie mają prawo do rezygnacji z lotu lub alternatywnej zmiany trasy do miejsca docelowego. Jeżeli zdecydujesz się na przekierowanie lotu, jesteś uprawniony do pierwszego możliwego połączenia. Linia lotnicza ponadto powinna zapewnić posiłki oraz zakwaterowanie (o ile istnieje taka konieczność). Pasażerowie mogą być również upoważnieni do odszkodowania od 250 do 600 euro, w zależności od długości lotu.

Problem z bagażem Państwa członkowskie UE podpisały Konwencję Montrealską, która ustala wspólne zasady odszkodowania za zniszczenie, utratę lub opóźnienie w dostawie bagażu. W przypadku problemu z walizką należy poprosić w Biurze Rzeczy Zagubionych o wystawienie pisemnego potwierdzenia niezgodności bagażu tzw. raportu PIR (Property Irregularity Report).

W przypadku uszkodzenia bagażu, szkodę należy zgłosić przewoźnikowi w formie pisemnej w ciągu 7 dni

W przypadku opóźnienia/ zagubienia bagażu szkodę należy zgłosić przewoźnikowi w formie pisemnej w ciągu 21 dni

Konwencja Montrealska przewiduje maksymalną kwotę odszkodowania za bagaż wysokości 1131 SDR (około 6000 PLN). Aby je uzyskać pasażer zobowiązany jest do udowodnienia poniesionej szkody, w tym celu należy dostarczyć przewoźnikowi rachunki za uszkodzone lub utracone rzeczy. Jeżeli ich nie zachowasz, linia lotnicza może zaproponować zapłatę 19 SDR (ok.100 zł) za każdy kg bagażu - podobnie jak w przypadku zagubionego towaru.

W czasie oczekiwania na bagaż pasażer jest upoważniony do zakupu produktów pierwszej potrzeby (np. kosmetyki, ubrania) w zastępstwie tych, które znajdowały się w opóźnionym/zagubionym bagażu. Koniecznie zachowaj paragony za wszystkie zakupione towary oraz przedstaw je przewoźnikowi. Pamiętaj, jesteś upoważniony do zwrotu 100% wartości zakupionych rzeczy.

3 HOTELE Rezerwacji należy dokonać w formie pisemnej, ważne jest, aby zawierała następujące informacje: • Długość pobytu • Datę/godzinę przyjazdu oraz wyjazdu • Ilość i rodzaj posiłków • Ilość podróżujących osób • Informacje o parkingu (płatny/monitorowany)

Aby mieć pewność, że rezerwacja została prawidłowo odnotowana, a twój pokój nie został wynajęty innej osobie, zwyczajowo przyjęte jest we Francji potwierdzenie rezerwacji z dwutygodniowym wyprzedzeniem. W przypadku anulacji rezerwacji, najlepiej poinformuj o tym hotel z 24-godzinnym wyprzedzeniem. Przed zawarciem umowy koniecznie sprawdź ogólne warunki hotelu. W sytuacji, gdy nie masz możliwości przebukowania wizyty na inny termin, możesz stracić całą kwotę.

Ceny Cena hotelu we Francji podawana jest odnośnie pokoju, a nie do liczby gości. Pokoje zazwyczaj są one umieszcznie w przedniej części budynki. Jeżeli chciałbyś wziąć podwójny pokój dla trzech osób (w tym dla dziecka), wymagana jest zgoda kierownika hotelu, ponadto możesz zostać obciążony dodatkową kwotą. Podczas rezerwacji możesz zostać poproszony o wpłacenie zaliczki, zwaną z j. fr. „arrhes” lub “acompte”.

Gdy umowa dotyczy zaliczki w formie „arrhes”, konsument, który będzie musiał zrezygnować z rezerwacji nie będzie mógł otrzymać zaliczki. Z drugiej strony, jeżeli hotel będzie musiał anulować rezerwację, zwróci klientowi depozyt podwójnie. W przypadku „Acompte” zawierana umowa jest wiążąca dla obydwu stron. Gość, który będzie chciał zrezygnować jest zobowiązany do zapłacenia odszkodowania dla hotelu. W przypadku anulacji rezerwacji przez hotel, gość może zwrócić się do hotelu o odszkodowanie. Opłata klimatyczna Podczas pobytu we Francji goście zwykle muszą zapłacić opłatę klimatyczną w kwocie od 0,2 euro do 1,5 euro/noc, w zależności od standardu zakwaterowania. Jeżeli opłata nie jest kwotą zryczałtowaną, dzieci do lat 13 są z niej zwolnione.

Check-in, check out We Francji hotele zazwyczaj meldują podróżnych w godzinach pomiędzy 7:00, a 20:00, ramy czasowe mogą się jednak różnić w zależności od hotelu, dlatego wskazane jest, aby wziąć to pod uwagę podczas rezerwacji. Zgodnie z ogólną zasadą wymeldowanie powinno nastąpić w godzinach porannych, chyba, że ustalono inaczej.

4 TRANSPORT 10 miast będzie gospodarzem podczas rozgrywek w czasie Euro 2016: - Saint Denis (Stade de France) - Marsylia (Stade Vélodrome) - Décines-Charpieu (Lyon - Stade des Lumières) - Villeneuve-d'Ascq (Lille Métropole - Stade Pierre-Mauroy) - Bordeaux (Lille Métropole - Stade Pierre-Mauroy) - Paryż (Parc des Princes) - Saint-Étienne ( Stade Geoffroy-Guichard) - Nicea (Allianz Riviera) - Lens (Stade Bollaert-Delelis) - Tuluza (Stadium)

Przejazd pomiędzy tymi miastami i stadionami jest możliwy przy pomocy transportu publicznego. Bilety na pociąg, tramwaj lub metro możesz kupić na stacji. W przypadku autobusów istnieje możliwość zakupu biletu u kierowcy.

Kolej We Francji głównym przewoźnikiem kolejowym jest SNCF (SOCIÉTÉ NATIONALE DES CHEMINS DE FER). Bilet możesz zakupić przez stronę internetową SNCF, możesz go wydrukować na własną rękę lub na każdej francuskiej stacji kolejowej w terminalu SNCF oraz na niektórych stacjach kolejowych w Belgii i Luksemburgu. Pamiętaj musisz jednak wtedy mieć przy sobie kartę kredytową, którą opłaciłeś rezerwację. Pomimo możliwości dostarczenia biletu drogą pocztową odradzamy korzystanie z tej opcji, bilet może nie dotrzeć na czas.

Bilet można zakupić również w biurze SNCF na stacji kolejowej lub w sklepach SNCF, które można znaleźć w większości centrów miast. Zakup biletu jest również możliwy bezpośrednio na terminalu.

TAXI Opłaty za taksówki we Francji są regulowane i zależne od miejsca (Paryż i reszta kraju) oraz czasu (dzień lub noc). Najczęściej płatności dokonuje się gotówką, można też kartą kredytową czy czekiem. Taksówkarz może ograniczyć się tylko do przyjmowania gotówki, ale musi o tym informować klienta np. poprzez napis na szybie pojazdu. Taksówki we Francji nie mogą być identyfikowane przez ich kolorystykę, czarne czy żółte nie są w żaden sposób obowiązkowe. Wszystkie mają jednak napis „taxi” na dachu wraz z informacją, do której dzielnicy należy taksówka. Nie w każdym francuskim mieście możesz „załapać” taksówkę na ulicy, w większości przypadków taksówki są dostępne tylko na postojach. Pojazd musi być wyposażony w taksometr oraz wyświetlacz, na którym pojawiają się początkowe i końcowe godziny przejazdu.

5 RESTAURACJE Kuchnia francuska Francuski kodeks konsumenta zobowiązuje wszystkie restauracje, aby wskazywały, czy dana potrawa został przygotowana ze świeżych produktów na miejscu tzw. "fait maison", czy były poddane wcześniejszemu przetworzeniu. Właściwe informacje powinny zostać podane w menu przy każdej potrawie, chyba że restauracja jest prowadzona przez "mistrza restauratora" (ang. restaurateur master/ fr. restaurant dont le dirigeant est titulaire du titre de maître restaurateur), wówczas wystarczy ogólna wzmianka, a wszystkie dania przygotowywane są "fait maison". „Mistrz restaurator” jest to najniższy szczebel z trzech poziomów przyznawanych przez państwo francuskie (“pyramide de qualité”). Inne znane, ale już nie państwowe systemy kategoryzacji są też obecne we Francji, to gwiazdki przyznawane przez przewodnik Michelin lub Gault et Millau.

Właściciele restauracji muszą też informować swoich klientów o ewentualnej obecności alergenów (gluten, orzeszki ...) w potrawach.

6 ZAKUPY WE FRANCJI Godziny pracy sklepów i punktów usługowych Sklepy: poniedziałek – sobota, godz.9.00-20.00, niektóre supermarkety są otwarte do 22.00.

Mniejsze sklepy mogą być zamknięte od 12.00 do 14.00 oraz w poniedziałki rano. Sklepy są zwykle zamknięte w niedziele i święta, z wyjątkiem małych sklepów spożywczych, takich jak piekarnie, które są często otwarte w niedzielę rano i święta państwowe. W większych miastach, sklepy z drobnymi artykułami spożywczymi ("épiceries") pozostają otwarte aż do północy.

Banki: poniedziałek – piątek, godz. 9.00-17.00, sobota: 9.00-14.00. Nie wszystkie banki są czynne w soboty, niektóre są zamknięte w poniedziałki.

Urzędy pocztowe: poniedziałek – piątek, godz. 9.00-18.00, sobota: 9.00-13.00. Również nie wszystkie urzędy pocztowe są czynne w soboty.

Ceny Ceny są swobodnie ustalane przez przedsiębiorców (z wyjątkiem niektórych sektorów regulowanych, takich jak taksówki, energia lub książki). Sprzedawcy mają obowiązek poinformowania konsumenta o cenie i podatku. Cena powinna być umieszczona wyraźnie na produkcie lub obok niego, aby jej wartość nie budziła jakichkolwiek wątpliwości. Standardowa stawka podatku VAT wynosi 20%.

Płatność gotówką We Francji można dokonać zakupów gotówką do kwoty 15.000 euro. Każdą sumę pieniędzy lub równowartości 10.000 euro i więcej należy zgłaszać do urzędu celnego ("Douanes") po przyjeździe lub przy wyjeździe z Francji używając odpowiedniego formularza.

Zwroty Jeżeli dokonujesz zakupów w sklepie stacjonarnym nie zawsze masz prawo do zwrotu towaru, jeżeli się rozmyślisz. Tylko od dobrej woli sprzedawcy zależy umożliwienie klientowi zwrócenia towaru pozbawionego wad. W ciągu 14 dni można odstąpić od umowy w przypadku zakupów na odległość m.in. przez internet.

Reklamacje Jeśli kupujesz produkt we Francji, który jest uszkodzony lub niezgodny z umową, możesz domagać się od sprzedawcy naprawy lub wymiany (art. L221-4 do 221-10 Francuskiego Kodeksu Konsumenta), dotyczy to wszystkich towarów nowych i używanych. Reklamacji można dokonać w terminie 2 lat od dnia zakupu lub otrzymania towaru (w przypadku zakupów na odległość). We Francji konsumentowi przysługuje też gwarancja za wady ukryte (art. 1641 francuskiego kodeksu cywilnego). Konsument ma możliwość dochodzenia roszczeń wobec sprzedawcy lub producenta w ciągu 2 lat po odkryciu wady. Wówczas musi udowodnić, że przedmiot był wadliwy przed zakupem, a wady specjalnie zostały ukryte.

Podróbki Podczas zakupów istnieje ryzyko nabycia towarów podrobionych. Zadziwiająco niska cena to pierwsza wskazówka. Kupowanie podróbek jest we Francji nielegalne i grozi surowymi karami - grzywny do 500 000 euro i pozbawienia wolności do 5 lat. Francuskie celnicy mogą skonfiskować i zniszczyć każdy podrobiony produkt znaleziony podczas kontroli.

7 ZDROWIE Jakiego rodzaju pomocy medycznej może się spodziewać posiadacz Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego? Jeżeli jesteś obywatelem Unii Europejskiej i masz obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, jesteś uprawniony do otrzymania opieki medycznej (dotyczy to tylko nagłych wypadków) na takich samych warunkach jak obywatele państwa, w którym się znajdujesz. Jeżeli zachorujesz we Francji lub staniesz się ofiarą wypadku, w większości przypadków będziesz musiał ponieść koszty opieki medycznej. Aby otrzymać zwrot pieniędzy (przynajmniej częściowo) za niezbędne leczenie należy przedstawić przed lub po wizycie u lekarza lub we francuskim szpitalu Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Karta ta zastępuje formularz E111 i inne formularze UE (E110, 119, itd.). EKUZ wyrabia się w wojewódzkim oddziale NFZ.

8 GDZIE UZYSKASZ POMOC? W razie problemów ze sprzedawcą lub usługodawcą z innego niż Polska kraju Unii Europejskiej (np. zakup wadliwego towaru we włoskim sklepie lub zagubienie bagażu przez irlandzką linie lotniczą) można zgłosić się po pomoc do Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce. Prawnicy ECK udzielają bezpłatnych porad prawnych, informacji o prawach konsumentów w UE oraz pomagają w polubownym dochodzeniu roszczeń od przedsiębiorców. Wystarczy wysłać do ECK wypełniony formularz skargi, dostępny na www.konsument.gov.pl, napisać na adres info@konsument.gov.pl lub zadzwonić pod nr tel. 22 55 60 118 (pon.- pt. w godz. 10:00 – 14:00).

W określonych sytuacjach np. kradzieży/ zgubienia dokumentów, pieniędzy, wypadku, czy choroby należy kontaktować się z Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Paryżu (tel. dyżurny: 33 680580220 lub e-mail: paris.wk.info@msz.gov.pl; http://www.paryz.msz.gov.pl).