Po półroczu obowiązywania przepisów implementujących tzw. Dyrektywę Omnibus, Prezes UOKiK postawił pierwsze zarzuty związane z ich niewłaściwym wykonywaniem. Nowe regulacje już 1 stycznia 2023 r. znowelizowały m. in. ustawę o informowaniu o cenach towarów i usług, jak ustawę o prawach konsumenta oraz w ustawę o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. W najszerszym zakresie rozszerzono obowiązki tzw. dostawców internetowych platform handlowych, czyli branżę e-commerce.

rozwiń ›

Dyrektywa Omnibus w e-commerce. Uwaga na obniżki cen produktów w promocji

Na każdego przedsiębiorcę, który informuje o obniżce ceny (promocji), nałożono wymóg podania jako ceny odniesienia także najniższej ceny tego towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Zakres przedmiotowy ustawy o prawach konsumenta został zaś rozszerzony o zasady i tryb wykonania praw konsumenta będącego stroną umowy o dostarczanie towaru, treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.

Usługi cyfrowe i treści cyfrowe. Jaki termin na odstąpienie od umowy?

Usługi cyfrowe to np. usługi wymiany treści wideo i audio czy przechowywania plików on-line, edycja tekstów, gry oferowane w chmurze, poczta elektroniczna, social media. Dostarczanie treści cyfrowych to natomiast pojedyncza dostawa określonego fragmentu lub fragmentów treści cyfrowych, np. plików muzycznych lub plików wideo. To rozróżnienie ma znaczenie, bo w przypadku umów o dostarczanie usług cyfrowych konsument ma prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy, ale już w przypadku dostarczania treści cyfrowych (poza nośnikiem materialnym) konsument może się z tego zrzec, za wyraźną zgodą konsumenta jeszcze przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa do odstąpienia od umowy.

Dyrektywa Omnibus. Numer telefonu do sklepu

Na wszystkich przedsiębiorców nałożono obowiązek wskazania numeru telefonu do szybkiego i efektywnego kontaktu. Pojawił się również obowiązek poinformowania konsumenta o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji, jeżeli stosowane są takie mechanizmy.

Sprzedaż on-line. Przede wszystkim przejrzystość dla konsumenta

Wprowadzono również przepisy celem zapewnienia konsumentom większej przejrzystości w przypadku umów zawieranych on-line. Na dostawców internetowych platform handlowych nałożono obowiązki:

  • jeśli platforma umożliwia wyszukiwanie towarów lub usług i stosuje mechanizm plasowania, to należy poinformować o głównych parametrach determinujących wyniki wyszukiwania (np. kryteria, procesy, specyficzne sygnały wbudowane w algorytmy lub inne mechanizmy korygowania lub obniżania pozycji stosowane w związku z plasowaniem);
  • należy wskazać, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą - na podstawie oświadczenia tej osoby;
  • jeżeli osoba trzecia ww. nie jest przedsiębiorcą, to należy zamieścić krótkie oświadczenie, że przepisy dotyczące konsumentów nie mają zastosowania do zawartej umowy z konsumentem;
  • trzeba poinformować, jak są podzielone obowiązki związane z realizacją umowy zawieranej na platformie (np. kto odpowiada za dostawę produktu lub obsługę płatności) - w przypadku, gdy obowiązki wobec konsumentów są dzielone między dostawcę internetowej platformy handlowej a osobę trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe.

Poświadczenie o zgodności z umową

Należy też wskazać konsumentowi przewidzianą prawem odpowiedzialność przedsiębiorcy za zgodność świadczenia z umową. Chodzi o poinformowanie, oprócz o prawnym obowiązku zapewnienia zgodności towaru, treści cyfrowych i usług cyfrowych z umową, także o istnieniu i warunkach usług posprzedażowych oraz o gwarancjach handlowych, jeśli mają zastosowanie. Odpowiedzialność przedsiębiorcy w zależności od treści konkretnego zobowiązania może być bowiem różna.

UOKiK wyjaśnił, jak stosować się do dyrektywy Omnibus
UOKiK wyjaśnił, jak stosować się do dyrektywy Omnibus

Zobacz również

Jeśli przedsiębiorca umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, powinien ponadto poinformować o tym, jak przedsiębiorca zapewnia, aby takie opinie pochodziły od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.

Informacje dla konsumenta muszą być czytelne

Należy podkreślić, że spełnienie obowiązku informacyjnego to nie tylko przekazanie informacji, ale także forma użyta do komunikacji. Informacje mogą się stać nieczytelne przez ich nagromadzenie w jednym miejscu. Zdefiniowane zostało zjawisko tzw. zalewu informacyjnego (ang. information overkill), który związany z umieszczeniem w jednym miejscu zbyt dużej ilości informacji skutkującym ich nieczytelnością. Część obowiązków informacyjnych może być więc umieszczana np. na kolejnych podstronach, przy czym musi być to przedstawione w sposób przejrzysty i czytelny, a hiperłącza powinny być opisane w sposób zrozumiały.

Edyta Oleszczuk-Romańska, r. pr. Associate w Kancelarii „Chałas i Wspólnicy”