Przyczyną wprowadzanych zmian w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów jest narastanie na rynku finansowym zjawiska misselingu. Oznacza ono sprzedaż produktów niedopasowanych do potrzeb konsumenta. Problem dotyczy głównie produktów finansowych, których stopień skomplikowania wyklucza możliwość oceny ich właściwości przez przeciętnego klienta. Będą to np. ubezpieczenia na życie, kredyty konsumenckie („chwilówki”), czy tzw. polisolokaty. Niedopasowanie produktów polega głównie na nieuwzględnianiu przy sprzedaży takich cech konsumenta jak wiek, stan zdrowia, doświadczenia i wiedza dotycząca produktu lub sytuacja materialna.
Kolejną coraz popularniejszą na rynku niedozwoloną praktyką na jaką zwrócili autorzy projektu jest oferowanie usług finansowych w sposób nieadekwatny do ich charakteru (np. oferowanie niektórych produktów za pomocą środka porozumiewania się na odległość).
Jednym z proponowanych rozwiązań mającym na celu wykrycie niedozwolonych praktyk stosowanych przez przedsiębiorców będzie podjęcie kontrolowanego zakupu przez pracownika UOKiK z możliwością rejestracji całej procedury. W przeciwieństwie do kontroli prowadzonej przez Inspekcję Handlową, proces nie będzie miał na celu zakupu samego produktu (usługi), lecz zbadanie całego procesu jej oferowania. Zdobyte w tej sposób materiały będą mogły służyć zbieraniu materiału dowodowego w sprawie. Zgodnie z przedstawionym uzasadnieniem do projektu ustawy, instrument ten ma być szczególnie przydatny w postępowaniach w sprawach praktyk polegających na niewłaściwym oferowaniu usług finansowych.
Projekt przewiduje ponadto wydłużenie z 1 roku do 3 lat okresu przedawnienia w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Co więcej, Prezes UOKiK będzie mógł przedstawić na wniosek sądu lub z urzędu, istotnego dla sprawy poglądu w sprawach z ochrony konkurencji i konsumentów, jeżeli przemawia za tym interes publiczny, który ma na celu zapewnienie transferu wiedzy i doświadczeń z UOKiK do sądów powszechnych. Proponowane zmiany również mają pomóc klientom w dochodzeniu swoich praw w postępowaniach cywilnych. Sądy mają być bowiem związane postanowieniami decyzji Prezesa UOKiK wydanej na podstawie przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, co do stwierdzenia naruszenia zakazu praktyk ograniczających konkurencję lub zbiorowe interesy konsumentów.
Inne nowe uprawnienia UOKiK uwzględnione w projekcie to:
• Decyzja tymczasowa – Prezes będzie mógł jeszcze przed zakończeniem postępowania zobowiązać przedsiębiorcę, któremu zarzucane jest stosowane niedozwolonej praktyki do zaniechania określonych działań. Wniesienie odwołania od decyzji tymczasowej nie będzie wstrzymywać jej wykonania;
• Nieodpłatna publikacja ostrzeżeń i komunikatów w radiu i telewizji dotyczących konkretnych przedsiębiorców lub niepokojących zjawisk na rynku;
• Przeszukanie w celu znalezienia i uzyskania informacji z akt, ksiąg, pism, dokumentów lub informatycznych nośników danych, urządzeń oraz systemów informatycznych oraz innych przedmiotów mogących stanowić dowód w sprawie. Przeprowadzenie przeszukania zależeć będzie od zgody sądu.
• Wystąpienie do przedsiębiorcy przed wszczęciem postępowania. W terminie 14 dni przedsiębiorcy będą musieli przekazać swoje stanowisko do prezesa UOKiK w sprawie, której dotyczy wystąpienie. Przedsiębiorca będzie mógł dobrowolnie wycofać się z antykonsumenckich praktyk.