Sejm w czwartek uchwalił z poprawkami nowelizację ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, która wdraża do polskiego prawa unijną dyrektywę dotyczącą m.in. walki ze zmowami cenowymi.
Za ustawą wraz poprawkami opowiedziało się 273 posłów, 161 było przeciw, a 16 wstrzymało się od głosu.
Przyjęte poprawki dotyczą m.in. regulacji związanych z okazywaniem uprawnienia do przeprowadzenia przeszukania w firmie w toku przesłuchania oraz ustalenia maksymalnej wysokości kary stanowiącej równowartość 2 mln euro. Inna zakłada, że prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) będzie mógł zażądać wszelkich koniecznych informacji na potrzeby prowadzonych postępowań nie tylko od przedsiębiorców, ale także od osób fizycznych. Zmiany te zgłosiła w toku prac nad ustawą Jadwiga Emilewicz (PiS).
Nowelizacja ma dostosować przepisy do unijnej dyrektywy, której celem jest - jak czytamy w uzasadnieniu - nadanie organom ochrony konkurencji państw członkowskich uprawnień do skuteczniejszego egzekwowania prawa i zapewniania należytego funkcjonowania rynku wewnętrznego w UE. Środkiem do uzyskania tego celu ma być ustanowienie minimalnego zakresu uprawnień organów krajowych.
Zgodnie z ustawą wprowadzone zostaną m.in. nowe przepisy dotyczące Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przewidują one m.in. pięcioletnią kadencję prezesa UOKiK i określają zamknięty katalog przesłanek, na podstawie których będzie mógł zostać odwołany przez premiera przed końcem kadencji. Wśród tych przesłanek znalazło się m.in. skazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; pozbawienie praw publicznych; złożenie rezygnacji; utrata obywatelstwa polskiego; choroba stwierdzona orzeczeniem lekarskim lub inna przeszkoda trwale uniemożliwiająca wykonywanie zadań.
Nowe przepisy mają zapewnić większą niezależność prezesa urzędu i pozwolić na planowanie polityki ochrony konkurencji i konsumentów w dłuższej perspektywie. Wraz z pięcioletnią kadencją wprowadzono też ograniczenie, zgodnie z którym prezes UOKiK może zostać ponownie powołany tylko raz.
Ustawa umożliwia nakładanie kar na związki przedsiębiorców. Zakłada także zmianę sposobu ustalania kary za naruszenie prawa konkurencji poprzez zastąpienie jej maksymalnego pułapu określonego kwotowo pułapem określonym jako procent obrotu (kara pieniężna nie większa niż 3 proc. obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary). Ponadto ma być możliwe nałożenie kary pieniężnej w przypadku, gdy przedsiębiorca, choćby nieumyślnie, nie wykonuje decyzji prezesa UOKiK.
W celu przymuszenia przedsiębiorców do wykonania nałożonych na nich obowiązków prezes UOKiK będzie mógł nałożyć w drodze decyzji okresową karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 5 proc. dziennego średniego obrotu przedsiębiorcy osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary za każdy dzień opóźnienia.
Przepisy zakładają ponadto możliwość nakładania przez prezesa UOKiK środków ingerujących w strukturę przedsiębiorcy lub przedsiębiorców (tzw. środki strukturalne). Prezes UOKiK będzie mógł skorzystać z tego narzędzia jedynie w wyjątkowych okolicznościach, tj. w sytuacji, gdy inne środki mogłyby okazać się nieskuteczne lub też gdy byłyby równie skuteczne, lecz bardziej uciążliwe dla przedsiębiorcy. (PAP)
autorka: Magdalena Jarco
maja/ mk/ mmu/