Odszkodowania wypłacane w 2015 r. w ramach programów dobrowolnych odejść są zwolnione z PIT – potwierdzają dyrektorzy izb skarbowych w interpretacjach. Jeśli firma wypłaca rekompensatę, urząd może zażądać podatku.
Problem dotyczy osób, które w 2015 r. odeszły – w ramach programów dobrowolnych odejść – z Katowickiego Holdingu Węglowego, z Tauron Wytwarzanie oraz z innych firm. Pracownicy mają wątpliwości, czy spółki prawidłowo pobrały od nich podatek.
Odprawy z PIT
Z przeprowadzonej przez DGP analizy 15 najnowszych interpretacji indywidualnych, dotyczących opodatkowania odpraw, odszkodowań i innych wypłat wynikających z programów dobrowolnych odejść (PDO), wynika, że odprawy nie są zwolnione z PIT. Przykładowo, w interpretacji z 23 listopada 2015 r. (nr IPPB4/4511-1323/15-2/MS) dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnił, że zwolnienie zapisane w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT nie ma zastosowania do odpraw pieniężnych, niezależnie od tego, czy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw bądź rozporządzeń, czy z postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 par. 1 kodeksu pracy.
Odszkodowania bez PIT
W ramach PDO wypłacane są również odszkodowania i rekompensaty. Fiskus potwierdza, że odszkodowania są zwolnione z PIT, jeśli wysokość i zasady ich wypłaty wynikają wprost z porozumień zbiorowych bądź regulaminu PDO, sporządzonych na podstawie art. 9 par. 1 kodeksu pracy. Tak m.in. wynika z wydanych pod koniec 2015 r. interpretacji: dyrektora IS w Katowicach (nr IBPB-2-1/4511-497/15/MD oraz IBPB-2-2/4511-528/15/MM), dyrektora IS w Poznaniu (nr ILPB1/4511-1-1475/15-3/AMN, ILPB2/4511-1-1062/15-4/DJ oraz ILPB2/4511-1-1108/15-2/DJ), a także dyrektora IS w Łodzi (nr IPTPB2/4511-497/15-5/AKu).
Sporne rekompensaty
Najwięcej problemów mają podatnicy, którzy otrzymali rekompensaty. W tym przypadku interpretacje są rozbieżne. Część organów utożsamia je z odszkodowaniem i w związku z tym przyznaje, że są one zwolnione z podatku (tak np. dyrektor IS w Poznaniu w interpretacjach nr ILPB2/4511-1-1091/15-2/ AK oraz ILPB2/4511-1-1041/ 15-4/DJ).
Dyrektor IS w Bydgoszczy uznaje, że rekompensaty co do zasady są zwolnione z PIT (interpretacje nr ITPB2/4511-968/15/RS, ITPB2/4511-921/15/MU, ITPB2/4511-910/15/ENB).
Stanowiska tego nie podziela natomiast dyrektor IS w Łodzi. W jego przekonaniu rekompensaty nie są zwolnione z PIT, nawet jeśli ich wysokość, zasady ustalania i wypłata wynikają z porozumienia zbiorowego w rozumieniu art. 9 par. 1 kodeksu pracy. Zdaniem dyrektora łódzkiej izby zwolnione z PIT są wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia. Stanowisko takie potwierdzają interpretacje z grudnia 2015 r. nr: IPTPB3/4511-161/15-4/GG, IPTPB2/4511-552/15-4/JR oraz IPTPB2/4511-527/15-4/AKu.
Ważne zapisy
– Pracodawcy muszą zwracać uwagę na to, żeby programy dobrowolnych odejść wynikały z aktów zbiorowego prawa pracy wymienionych w art. 21 ustawy o PIT. Wiele PDO nie spełnia tego warunku, a wówczas nie ma mowy o zwolnieniu podatkowym – podkreśla Mirosław Siwiński, radca prawny i doradca podatkowy z Kancelarii Prawnej Witold Modzelewski.
Może nie wystarczyć także sam zapis o wypłacie odszkodowania, bo na gruncie prawa pracy już dawno przesądzono, że skrócenie czasu pracy nie jest odszkodowaniem (choć niektóre interpretacje akceptują takie PDO). – Należy się zatem skoncentrować na zadośćuczynieniu, wskazując wprost w porozumieniu zbiorowym oraz indywidualnym z pracownikiem, że ma ono na celu wynagrodzenie krzywdy (a nie szkody) związanej z utratą pracy – wyjaśnia Siwiński.
Sugeruje też zaznaczyć, że pracodawca i tak przeprowadziłby zwolnienia pracowników, a PDO ma tylko złagodzić tego skutki. – Tak rozbudowane zapisy są niezbędne, aby można było mówić o zwolnieniu z PIT – podsumowuje ekspert.
