Subskrybuj nas na Youtube
Odszkodowanie otrzymane od samorządu, który nie zapewnił na czas lokalu socjalnego eksmitowanemu lokatorowi, jest dla wynajmującego przychodem z innych źródeł, które podlega opodatkowaniu – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny
Spytała o to właścicielka mieszkania, którego najemca miał zostać eksmitowany na podstawie wyroku sądu rejonowego. Sąd wstrzymał jednak eksmisję do czasu, aż najemca dostanie lokal socjalny. Miasto nie przedstawiło jednak oferty takiego lokalu, w związku z czym kobieta złożyła pozew o odszkodowanie na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 172 ze zm.). Sąd rejonowy zasądził wypłatę takiego odszkodowania wraz z należnymi odsetkami.
Wynajmująca uważała, że otrzymana przez nią kwota jest wolna od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z PIT dla odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. Kobieta argumentowała, że w tym przypadku taką odrębną ustawą jest kodeks cywilny i jego art. 361–363 oraz art. 417 par. 1 i par. 2, do których z kolei odsyła art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów. Dodała, że otrzymane przez nią odszkodowanie mogłoby też korzystać z innego zwolnienia – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT. Przepis ten mówi o innych odszkodowaniach i zadośćuczynieniach przyznanych wyrokiem sądowym do wysokości zasądzonej kwoty.
Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Zwrócił bowiem uwagę na to, że zarówno ustawa o ochronie lokatorów, jak i kodeks cywilny mówią jedynie o prawie wynajmującego do wystąpienia przeciwko samorządowi o odszkodowanie. Nie regulują natomiast wysokości ani zasad ustalania tego odszkodowania. Z tego powodu – zdaniem dyrektora KIS – samo to odszkodowanie nie jest zwolnione z podatku ani na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, ani w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.
Z fiskusem zgodziły się sądy obu instancji. WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 428/19) orzekł, że otrzymane przez wynajmującą odszkodowanie nie jest zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, bo jego wysokość i zasady ustalania nie wynikają z odrębnych przepisów. Natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT dotyczy odszkodowań zasądzonych za szkodę rzeczywistą, a nie – jak w tym przypadku – za utracone korzyści.
Takiego samego zdania był NSA. W uzasadnieniu sędzia Małgorzata Wolf-Kalamala odwołała się do dotychczasowego orzecznictwa, w tym m.in. do wyroku z 1 grudnia 2020 r. (sygn. akt II FSK 1981/18), w którym NSA przesądził, że odszkodowanie za eksmisję nie jest zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani pkt 3b ustawy o PIT.
Jest zatem przychodem z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej – potwierdził NSA.©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 24 czerwca 2022 r., sygn. akt II FSK 3020/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia