Mąż i żona muszą co roku ponawiać oświadczenie, że ryczałt od najmu rozlicza jedno z nich. Inaczej połowę przychodu trzeba opodatkować według skali - mówi Grzegorz Jeziorek w rozmowie z DGP.
Grzegorz Jeziorek, Kierownik Działu Urząd Skarbowy w Brzesku / Media

Podatnicy, którzy w 2013 r. opodatkowywali swoje przychody ryczałtem, do 31 stycznia muszą złożyć roczne zeznanie PIT-28. Mogą to zrobić w formie papierowej albo przez internet (bez podpisu elektronicznego). Ryczałtem można opodatkowywać m.in. przychody z najmu prywatnego (8,5-proc. stawka). Czy przy rozliczeniu rocznym pojawiają się tu jakieś problemy?

Kłopotliwe może być niedopełnienie obowiązku złożenia oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodów przez jednego małżonka, w sytuacji gdy wynajmowana nieruchomość jest ich majątkiem wspólnym. Często małżonkowie decydują, że całość przychodu na dany rok z najmu będzie rozliczać tylko jedno z nich. A jest to możliwe tylko wówczas, gdy do 20 stycznia roku podatkowego (lub przy rozpoczęciu wynajmu w dacie płatności pierwszego ryczałtu) mąż i żona złożą takie oświadczenie (w formie pisemnej) naczelnikowi urzędu skarbowego. W tym samym terminie wskazany w oświadczeniu małżonek musi zgłosić informację o wyborze opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem.
Wybór formy opodatkowania jest ważny aż do odwołania. Inaczej, o czym często nie mają świadomości małżonkowie, jest w przypadku oświadczenia o rozliczaniu całości przychodu przez jedno z nich. Jeżeli na dany rok takie oświadczenie nie zostanie ponowione, to połowę przychodu opodatkowuje ryczałtem małżonek, który wybrał tę formę opodatkowania, a połowę – drugi małżonek według skali podatkowej.

Załóżmy więc, że w 2012 r. małżonkowie złożyli oświadczenie, że to mąż będzie rozliczał cały przychód z najmu, poinformował on też o wyborze ryczałtu. Jednak w 2013 r. nie ponowili oświadczenia. W takim przypadku do końca stycznia 2014 r. mąż składa PIT-28, w którym wykazuje połowę przychodu (uzyskanego w 2013 r.) opodatkowanego ryczałtem, a połowę rozlicza żona – już na zasadach ogólnych według skali?

Jeżeli oprócz przychodów z najmu żona uzyskuje tylko wynagrodzenie za pracę, to do 30 kwietnia 2014 r. musi złożyć PIT-36, w którym wykaże wszystkie przychody, w tym uzyskane z najmu.

Jakie jeszcze wątpliwości pojawiają się przy rozliczaniu najmu?

Podatnicy często nie wiedzą, czy jeżeli zaczynają wynajmować kolejne mieszkania, muszą to zgłosić do urzędu, aby do dodatkowych przychodów stosować ryczałt. Nie trzeba – bo już wybrali tę formę opodatkowania dla tych przychodów. I nie ma tu znaczenia liczba wynajmowanych nieruchomości.

Zdarzają się też odwrotne sytuacje, że podatnicy rezygnują z wynajmowania nieruchomości. Wówczas ważne jest, aby poinformować o tym urząd. W przeciwnym razie organ podatkowy oczekuje wpłat i złożenia rocznego zeznania. Jeżeli podatnik nie złoży PIT-28, to po pewnym czasie może się spodziewać, że urząd wezwie go do złożenia wyjaśnień.

A jeżeli podatnik w danym roku nie uzyskał przychodu, ale nie chce rezygnować z najmu na przyszłość? Czy powinien złożyć PIT-28 i wykazać w nim zerowy przychód?

Zeznanie PIT-28 składa się w celu zadeklarowania wysokości uzyskanego przychodu, więc jeśli go nie osiągnięto, to nie ma takiego obowiązku. Jednak radziłbym złożyć zeznanie PIT-28 z zerowymi przychodami. Wówczas urząd ma informację, że podatnik nie uzyskał przychodów. Inaczej może przypuszczać, że podatnik zapomniał o złożeniu zeznania.
W praktyce pojawia się też inny problem. Często zdarza się, że uiszczany za dany okres rozliczeniowy podatek nie jest zaokrąglany do pełnych złotych. Tak samo jest wykazywany w rocznym zeznaniu. Z rachunkowego punktu widzenia taki PIT jest błędny.

Czyli tak jak każdy inny podatek również ryczałt z najmu zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 groszy i więcej podwyższa się do pełnych złotych. Czy wpisanie groszy w PIT-28 rodzi jakieś konsekwencje dla podatnika?

Kwoty ryczałtu należnego za poszczególne miesiące (kwartały) podlegające wpłacie zaokrągla się. Niezaokrąglenie kwot ryczałtu nie rodzi z reguły negatywnych konsekwencji, ale PIT-28 z niezaokrąglonymi kwotami wymaga dodatkowej analizy, bo system, do którego wprowadzane są zeznania, zasygnalizuje błąd. Oczywiście jest on z reguły w granicach dopuszczalnych tolerancji. Urząd nie wzywa więc podatnika do złożenia korekty PIT-28.