Subskrybuj nas na Youtube
Odszkodowanie wypłacone przez zakład pracy za to, że nie wywiązał się z zobowiązania i nie sprzedał pracownikowi mieszkania po preferencyjnej cenie, podlega PIT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o pracownicę elektrociepłowni, która wynajmowała mieszkanie zakładowe wybudowane jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku na gruntach państwowych. Elektrociepłownia przyjęła w 2002 r. regulamin sprzedaży lokali na rzecz pracowników. Przewidywał on bonifikatę, której wysokość uzależniona była od stażu pracy i okresu najmu. Kobieta w odróżnieniu od wielu innych osób nie wykupiła jednak w ten sposób mieszkania. Elektrociepłownia nie mogła wywiązać się z zobowiązania, bo cofnięty został wniosek o ustanowienie na jej rzecz prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym znajdował się budynek. Kobieta wniosła w związku z tym pozew do sądu o zapłatę odszkodowania za nienależyte wykonanie zobowiązania. Sprawę wygrała i otrzymała 216 tys. zł wraz z odsetkami. Pieniądze zostałe wypłacone w styczniu 2016 r.
Kobieta we wniosku o interpretację indywidualną przekonywała, że nie musi od nich płacić podatku dochodowego, bo zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej są wolne od daniny. Wyjątkiem są odszkodowania dotyczące utraconych korzyści z tytułu wyrządzonej szkody.
Zdaniem kobiety wyjątek ten nie dotyczy jej sytuacji, bo otrzymane odszkodowanie ma na celu wyrównanie szkody w postaci utraty ekspektatywy nabycia odrębnego prawa własności do lokalu. Nie dotyczy ono więc utraconych korzyści, bo tymi byłyby pożytki przysługujące jej jako właścicielce lokalu, np. dochód z najmu – argumentowała.
Nie zgodził się z tym dyrektor izby skarbowej (obecnie interpretacje wydaje dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej). Wyjaśnił, że podatniczka otrzymała pieniądze w zamian za utracone korzyści, czyli w zamian za brak prawa do zakupu obiecanego mieszkania. Takie odszkodowanie należy opodatkować na ogólnych zasadach jako przychód z innych źrodeł – uznał dyrektor IS.
Podobnego zdania były sądy obu instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podkreślił, że wolne od PIT są wyłącznie odszkodowania za rzeczywiste szkody, a nie za utracone korzyści, jak stało się w tej sprawie. Kobieta straciła bowiem prawo do uzyskania w przyszłości prawa własności wynajmowanego lokalu i za to właśnie otrzymała odszkodowanie – tłumaczył sąd pierwszej instancji.
Wszystkie te argumenty podtrzymała sędzia Jolanta Sokołowska, gdy sprawa trafila do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wyrok w sprawie jest więc prawomocny, a kobieta nie uniknie podatku dochodowego.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 1 września 2020 r., sygn. akt II FSK 1000/18.
