Sporządzanie informacji PIT-11 za 2018 r. może nastręczyć trudności pracodawcom zatrudniającym obcokrajowców, którzy nie posiadają numeru PESEL
Marek Gadacz partner w dziale doradztwa podatkowego w Crido / Dziennik Gazeta Prawna
Jest to o tyle ważne, że w rozliczeniu za 2018 r. informacje PIT-11 trzeba będzie sporządzić do końca stycznia, a więc o miesiąc wcześniej niż dotychczas.
Zasadniczo cudzoziemiec może mieszkać czy podjąć pracę bez numeru PESEL, ale brak tego numeru może powodować problemy z wywiązaniem się z obowiązków względem fiskusa. Dlaczego? Od 2018 r. PESEL stał się identyfikatorem niezbędnym do rozliczeń podatkowych cudzoziemców (nieprowadzących działalności gospodarczej). Oznacza to, że w kontaktach z administracją skarbową nie mogą oni posługiwać się już numerem NIP (patrz komentarz eksperta).

Praktyczny kłopot

Z problemem zetknął się przedsiębiorca, który w swojej firmie zatrudnia dużą grupę cudzoziemców. Pracownicy podawali mu adres zamieszkania w Polsce, ale o PESEL pracodawca już ich nie pytał (numer ten nie jest wymagany do zatrudnienia).
Teraz okazało się, że brak identyfikatorów uniemożliwia przedsiębiorcy sporządzenie takim pracownikom informacji PIT-11. Podatnik w urzędzie skarbowym dowiedział się, że PESEL stał się identyfikatorem podatkowym wszystkich osób nieprowadzących działalności gospodarczej, w tym cudzoziemców. Przedsiębiorcy odmówiono jednocześnie nadania numerów NIP jego pracownikom.
– Podobny kłopot ze sporządzeniem informacji PIT-11 może mieć teraz wielu podatników – mówi Rafał Sidorowicz, menedżer, doradca podatkowy w MDDP.

Zmiana przepisów

Skąd to zamieszanie? Od 1 stycznia 2018 r. każdy obcokrajowiec mieszkający w Polsce musi mieć PESEL. I tak, cudzoziemiec, który zamelduje się w Polsce na pobyt stały lub czasowy, PESEL dostaje z urzędu. Wcześniej (tj. do końca 2017 r.) przepisy zasadniczo przewidywały możliwość nadania numeru PESEL tylko osobom, które posiadały prawo długoterminowego pobytu w Polsce i tylko na ich wniosek.
Obecnie uzyskiwanie numeru PESEL jest więc łatwiejsze. Nie każdy jednak cudzoziemiec może bądź chce się zameldować w Polsce, choć powinien to zrobić – na co jednoznacznie wskazuje odpowiedź Ministerstwa Finansów na pytanie DGP (patrz ramka).

PESEL na wniosek

Jeśli cudzoziemiec nie może się zameldować, a potrzebuje numeru PESEL, przykładowo właśnie w związku z koniecznością dopełnienia obowiązków rozliczenia podatku, powinien złożyć wniosek w urzędzie gminy. W takim przypadku (gdy nie ma możliwości meldunku) właściwy będzie urząd gminy, na terenie której znajduje się siedziba pracodawcy cudzoziemca.
– Z dopełnieniem tych formalności nie należy czekać, gdyż na sporządzenie PIT-11 za 2018 r. płatnicy mają mniej czasu – zwraca uwagę Rafał Sidorowicz.
Zmiana wynika z nowelizacji ustawy o PIT z 4 października 2018 r. (Dz.U. poz. 2126). Przewiduje ona m.in. skrócenie czasu na przesłanie przez płatników informacji PIT-11 i PIT-8c do urzędów skarbowych – z końca lutego na koniec stycznia. Ponadto wszyscy płatnicy zostali objęci obowiązkiem elektronicznej wysyłki informacji podatkowych. Jest to związane z wprowadzeniem nowej usługi fiskusa Twój e-PIT. Krajowa Administracja Skarbowa chce szybciej dostać od płatników informacje, tak by zeznania podatkowe przygotowywane w ramach tej usługi były dostępne od 15 lutego.
Fragment odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie DGP
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2018 r. poz. 1382), w rejestrze PESEL gromadzone są dane m.in. cudzoziemców zamieszkujących na terytorium RP. Jednocześnie art. 41 tej ustawy stanowi, że cudzoziemiec (…) ma obowiązek zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego, wskazując termin tego zameldowania (najpóźniej odpowiednio 30. albo 4. dnia) liczony od dnia przybycia do tego miejsca. Niedopełnienie obowiązku zameldowania obwarowane jest karą grzywny.
Natomiast zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2017 r. poz. 869, z późn. zm.) identyfikatorem podatkowym podatnika, m.in. tego, o którym mowa w formularzu PIT-11, jest:
■ numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;
■ NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu. Z nadaniem NIP wiąże się nierozerwalnie dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego, a zgłoszenia tego nie dokonują podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług.

opinia

System odrzuci PIT-11 bez numeru PESEL

Numerem identyfikacyjnym osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest PESEL, jeśli obejmuje je rejestr PESEL. Cudzoziemcy mieszkający na terytorium Polski są nim objęci. PESEL jest zasadniczo wydawany z urzędu przez organ meldujący cudzoziemca. W praktyce mogą pojawić się trudności, jeśli nie jest on zameldowany albo nie otrzymał zawiadomienia o nadaniu numerem PESEL itp. Obecnie nie można mu nadać NIP, dlatego pracodawcy powinni zwracać uwagę, czy pracownik ma PESEL, a jeśli nie, to informować go o konieczności uzyskania takiego numeru. W przeciwnym razie będą mieli problemy ze sporządzeniem PIT-11. Informację taką składa się elektronicznie, a brak identyfikatora podatnika może spowodować jej odrzucenie. Z kolei niezłożenie PIT-11 w terminie oznacza dla pracodawcy potencjalne sankcje wynikające z kodeksu karnego skarbowego.