- Cieszę się, że MS dostrzega problem niskich stawek oraz że podwyższeniu mają ulec te, które obecnie są ustanowione na najniższym poziomie. Jako stowarzyszenie współpracujemy z MS w zakresie prac nad nową regulacją dotyczącą stawek i mam nadzieję, że obecne zmiany są dopiero początkiem tego procesu, a nie jego zwieńczeniem – komentuje adwokat Filip Tohl, prezes stowarzyszenia Defensor Iuris. Podkreśla przy tym, że konieczne jest nawiązanie realnego dialogu między ministerstwem i adwokaturą zmierzającego do znalezienia takich rozwiązań, które zadowalać będą obie strony.

- Tu nie chodzi o samą wysokość stawek. Zmianie powinien ulec cały system wynagradzania pełnomocników z urzędu – zauważa mec. Tohl.

Wzrosną stawki za 15 czynności

Póki co resort przygotował cztery projekty rozporządzeń. Ich celem jest dostosowanie wysokości opłat za czynności pełnomocników do aktualnych realiów gospodarczych. Jak wskazano w uzasadnieniach, projektodawcy wzięli pod uwagę zarówno możliwości budżetowe państwa, jak i podnoszone w debacie publicznej postulaty środowiska prawniczego. O podwyżki samorządy adwokacki i radcowski apelują bowiem od dłuższego już czasu. Jak pisaliśmy na łamach DGP, jedna z izb adwokackich wezwała nawet do niewyznaczania pełnomocników z urzędu, dopóki MS nie rozpocznie prac nad podwyższeniem stawek za urzędówki. Chodzi o izbę częstochowsko-piotrowską, która uchwałą wezwała ministra sprawiedliwości do wszczęcia prac nad reformą wynagrodzeń za świadczoną przez adwokatów pomoc prawną z urzędu, które zdaniem adwokatów są zbyt niskie.

Obecnie resort planuje podwyższenie stawek w 15 kategoriach spraw. I tak, o 100 proc. wzrosnąć mają opłaty w sprawach:

1) o pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – z 240 do 480 zł,

2) o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – z 240 do 480 zł,

3) o zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych – z 120 do 240 zł,

4) o wyjawienie majątku – z 120 do 240 zł,

5) o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – z 120 do 240 zł,

6) o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – z 120 do 240 zł,

7) o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – z 300 do 600 zł,

8) o ubezwłasnowolnienie – z 480 do 960 zł,

9) o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia – z 240 do 480 zł,

10) za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających – z 240 do 480 zł.

W projektach przewidziano również wzrost o 100 proc. opłat za czynności wyjaśniające w postępowaniach w sprawach o wykroczenia – ze 180 do 360 zł. Prawdopodobnie na skutek omyłki w uzasadnieniach wszystkich czterech aktów zmieniających zakwalifikowano to jako podwyżkę o 50 proc.

Niektóre stawki o 50 proc. w górę

Z kolei rzeczywiście o 50 proc. podwyższeniu mają ulec opłaty w sprawach:

1) objętych dochodzeniem – z 360 do 540 zł,

2) objętych śledztwem – z 600 do 900 zł,

3) przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – z 360 do 540 zł,

4) o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – z 360 do 540 zł.

To druga w ostatnim czasie podwyżka stawek. Poprzednie stuprocentowe podwyżki objęły 11 grup czynności wykonywanych zarówno przez pełnomocników z wyboru, jak i z urzędu. Zmiany dotyczyły m.in. opłat w sprawach o alimenty czy o stwierdzenie nabycia spadku.

Etap legislacyjny

Projekty skierowane do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania