Dwa projekty ustaw chroniące dzieci przed pornografią w sieci. Zobacz, czym propozycja Ordo Iuris różni się od rządowej

Obywatelski projekt ustawy o ochronie małoletnich przed treściami pornograficznymi w internecie podczas pierwszego czytania w Sejmie został skierowany do prac w dwóch sejmowych komisjach. Część rozwiązań jest podobna do tych, jakie zastosowano w rządowym projekcie ustawy mającej chronić dzieci.

Złożenie projektu do Sejmu poparło 212 tys. obywateli. W Sejmie nikt nie wnioskował o jego odrzucenie. Teraz zajmą się nim Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisja do Spraw Dzieci i Młodzieży.

Co przewiduje projekt ustawy Ordo Iuris?

Przygotowany przez Ordo Iuris projekt zobowiązuje strony z pornografią do wprowadzenia mechanizmu skutecznej weryfikacji wieku użytkownika – i udostępniania swoich treści wyłącznie osobom dorosłym. Witryny nieprzestrzegające tego obowiązku miałyby być blokowane przez dostawców internetu.

To rozwiązania podobne do proponowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji w projekcie ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie (nr z wykazu: UD179). Projekt Ordo Iuris przewiduje jednak dodatkową sankcję za brak mechanizmu skutecznie weryfikującego wiek – jest nią obowiązek zablokowania takim stronom usług płatniczych przez polskich usługodawców.

Definicja pornografii

Ponadto – w przeciwieństwie do rządowego – projekt obywatelski definiuje treści pornograficzne. Są to „treści przedstawiające, w jakiejkolwiek postaci wizualnej, rzeczywisty, udawany, wytworzony lub przetworzony” stosunek płciowy, akt masturbacji, zoofilii lub „obraz sadystycznych lub masochistycznych praktyk w kontekście seksualnym”

Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu zwróciło jednak uwagę, że w kodeksie karnym nie zdefiniowano tego pojęcia, co wydaje się wynikać „z zasadniczych trudności z takim jego zdefiniowaniem, które z jednej strony nada mu walor jednoznaczności”, a z drugiej będzie odpowiadać społecznemu postrzeganiu takich treści.

Jakie kryteria powinien spełnić system weryfikacji wieku?

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podkreślił, że kierunek zaproponowanych zmian legislacyjnych „jest niewątpliwie słuszny i zasługuje na aprobatę”. W swoich uwagach wytknął jednak wady projektu. Stwierdził m.in., że projektodawca nie określił, co należy rozumieć przez „skuteczne systemy weryfikacji wieku” i jak miałyby one funkcjonować oraz jakie kryteria miałyby one spełniać. „Ustawodawca nie powinien tymczasem nakładać na podmioty prawa obowiązków sformułowanych na tyle nieostro, że nie jest możliwe określenie na podstawie treści przepisu, w jaki sposób obowiązek ten ma zostać spełniony” – czytamy w uwagach UODO. Organ dodaje, że z projektu powinien też wynikać „sposób, w jaki podmiot stosujący weryfikację wieku ma zapewnić prywatność użytkownika”.

Tymczasem kwestię szczegółowych kryteriów weryfikacji wieku projekt obywatelski pozostawił do uregulowania w rozporządzeniu ministra cyfryzacji. Zdaniem UODO nie jest to do przyjęcia. „Weryfikacja wieku na podstawie projektowanych przepisów stanowić będzie poważną ingerencję w konstytucyjne prawa i wolności człowieka i obywatela, w szczególności w prawo do prywatności, jak i w prawo do ochrony danych osobowych” – argumentuje UODO. Dlatego prawa i obowiązki w tej materii „powinny wynikać bezpośrednio z aktu rangi ustawy, a nie rozporządzenia”.