Zmiany w korporacyjnych regulaminach prawników [NOWE PRAWO 2024]

1 stycznia 2024 r. wejdzie w życie nowy regulamin wykonywania zawodu adwokata. Radcowie prawni wprowadzają zaś zmiany w regulaminie odbywania aplikacji oraz regulaminie doskonalenia zawodowego.

– Nowe regulacje usuną nieżyciowe rozwiązania i odformalizują prowadzenie praktyki adwokackiej. Przykładowo: ponieważ sąd zawiadamia klienta o ustanowieniu dla niego obrońcy lub pełnomocnika z urzędu, nie ma powodu utrzymywania wymogu, by również adwokat wysyłał zawiadamiające o tym pismo – mówił DGP adwokat Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.

Regulamin przyjęty uchwałą NRA z 1 grudnia 2023 r. przewiduje również m.in., że część wynagrodzenia adwokata może być uregulowana ze środków klienta, które znalazły się w posiadaniu adwokata na podstawie umowy depozytu lub powiernictwa – o ile klient wyrazi taką wolę. Prezes NRA tłumaczył, że dotychczas było to dopuszczalne w ramach zasady swobody umów, nowe regulacje mają natomiast uczulić członków palestry na precyzyjność zapisów w zawieranych przez nich kontraktach.

– Regulamin precyzuje też, że adwokat prowadzący postępowanie sądowe lub przed organem władzy publicznej powinien przechowywać akta sprawy w wersji elektronicznej lub papierowej przez okres 10 lat. Tak naprawdę nie jest to żadna nowość, bo stanowi o tym art. 16c prawa o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184 ze zm.). Dotychczas obowiązujący regulamin przewidywał jednak roczny termin przechowywania akt, stąd niektórzy adwokaci są zmianą zdziwieni – mówi adwokat Robert Pogorzelski.

Część przepisów dotyczy sytuacji osób, które zaprzestały wykonywania zawodu. Chociaż zgodnie z zawartą w postanowieniach ogólnych definicją adwokatem jest „osoba wpisana na listę adwokatów, zarówno wykonująca, jak też niewykonująca zawodu”, to jednak – zgodnie z par. 2 ust. 4 – mecenas wpisany na listę adwokatów niewykonujących zawodu może posługiwać się jedynie tytułem „adwokat niewykonujący zawodu” (pisaliśmy o tym: „Po odwieszeniu togi tytuł nie przysługuje”, tygodnik „Prawnik” z 12 grudnia 2023 r.).

– Klient, korzystając z usług takiej osoby, będzie miał dzięki temu rzetelną informację, że nie ma ona np. ubezpieczenia OC. Unikniemy też sytuacji, w której osoba niewykonująca już zawodu adwokata, a wykonująca zawód radcy prawnego posługuje się tytułem „adwokat”. W internecie radcowie prawni, którzy są wpisani na listy adwokatów, wielokrotnie reklamowali się właśnie jako adwokaci, nie wykonując faktycznie tego zawodu. Jest to wprowadzanie w błąd – mówi prezes Rosati.

Dodajmy, że opisana przez niego sytuacja posługiwania się dwoma tytułami zawodowymi jednocześnie może wywołać także konsekwencje dyscyplinarne na gruncie kodeksu etyki radcy prawnego.

– Radca prawny posiadający również tytuł zawodowy adwokata ma obowiązek używania przy wykonywaniu swoich czynności zawodowych wyłącznie tytułu zawodowego „radca prawny” – tłumaczył w DGP Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.

Tymczasem, jak się okazuje, przechodzenie z jednego samorządu do drugiego nie jest praktyką sporadyczną. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości udostępnionych DGP wynika, że w 2021 r. do samorządu radcowskiego przeniosło się 193 adwokatów, w 2022 r. 185, a w 2023 r. (do 8 grudnia) – 180. Więcej niż połowa przypadków w każdym roku dotyczyła przystąpienia do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie. Przechodzenie z samorządu radcowskiego do adwokackiego zdarza się rzadziej – w 2021 r. zdecydowało się na to 17 osób, w 2022 r. – 19, a w 2023 r. (do 8 grudnia) – 28.

Co więcej – regulamin stanowi też, że adwokat nie będzie mógł udzielić substytucji koledze niewykonującemu zawodu.

Nowości w przepisach korporacyjnych wprowadza też Krajowa Rada Radców Prawnych. Świeżo upieczeni aplikanci radcowscy, którzy 1 stycznia 2024 r. rozpoczną pierwszy rok szkolenia, odbędą je według nowego programu. Wynika to ze zmian w regulaminie odbywania aplikacji radcowskiej.

– Aplikanci sygnalizowali nam, że proszą o bardziej elastyczne rozwiązania, bo muszą mieć też czas na pracę zawodową, rodzinę, sprawy prywatne. To jak najbardziej zrozumiałe. Staramy się wprowadzić takie rozwiązania, które mają na celu uelastycznienie programu aplikacji – tłumaczył w rozmowie z DGP radca prawny Bartosz Szolc-Nartowski, przewodniczący Komisji Aplikacji KRRP.

Nadal program każdego roku będzie obejmował 240 godzin szkoleniowych, zwiększy się natomiast dopuszczalny wymiar zajęć w formie e-learningu – z 48 do 60 godzin rocznie. Większa będzie też tzw. rezerwa, jaką okręgowe izby radców prawnych będą mogły wykorzystać na prowadzenie zajęć uwzględniających specyfikę danej izby. Zmieni się też kolejność prowadzenia zajęć na poszczególnych latach, a niektóre przedmioty zostaną połączone w bloki. Pozwoli to także na zmniejszenie liczby kolokwiów do sześciu podczas całego szkolenia (po dwa kolokwia na każdy rok).

1 stycznia 2024 r. wejdą w życie także nowe przepisy regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych. Jedną ze zmian jest podwyższenie z 50 proc. do 100 proc. punktacji za uczestnictwo w tego typu zajęciach organizowanych przez inne podmioty niż samorząd radcowski.

Zmieniony regulamin dookreśla niektóre formy doskonalenia zawodowego, np. „opublikowanie tekstu analitycznego z zakresu prawa”. Przewiduje, że punkty będzie można otrzymać za uczestnictwo w szkoleniach i warsztatach poświęconych mediacjom. Podwójnie punktowany będzie udział w niektórych formach doskonalenia zawodowego w charakterze opracowującego materiał szkoleniowy.©℗