Jak wyglądają przepisy o możliwości zarekwirowania pojazdu przez armię? Kiedy wojsko może sięgnąć po nasze mienie i jakie prawa przysługują właścicielowi?
Wojna za wschodnią granicą przypomniała nam o konieczności posiadania prawa, które umożliwia szybkie wzmocnienie potencjału obronnego. Obecne przepisy dokładnie określają prawa i obowiązki właścicieli zmobilizowanych pojazdów.
Świadczenie rzeczowe – mobilizacja samochodu
Wojsko ma prawo zarekwirować auto, mówi o tym ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Zawiera się w niej pojęcie świadczeń rzeczowych. Mówi o tym art. 208. 1. ustawy: „Na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony Państwa.”
Dalsze przepisy mówią o decyzji administracyjnej, na podstawie której komisje uzupełnień wzywają właściciela do odstawienia auta w wybrane miejsce. Co ważne, właściciel pojazdu ma 14 dni by się od takiej decyzji odwołać. Powody odwołania mogą być przeróżne: od kluczowej roli w prowadzonej działalności, poprzez dowożenie dzieci do szkoły lub osoby chorej do lekarza/ośrodka rehabilitacji. Sama decyzja jednak nie jest równoznaczna z zarekwirowaniem pojazdu. Dopiero, gdy ogłoszona zostanie mobilizacja oznaczać to będzie, że musimy odstawić ruchomość w wyznaczone miejsce. W przypadku mobilizacji okres użytkowania pojazdu przez armię nie został określony. Podobny obowiązek jest również możliwy w czasie pokoju na potrzeby organizowanych ćwiczeń lub zwalczania klęsk żywiołowych. Wówczas termin przekazania jest krótszy i zależnie od ich charakteru, może trwać od doby do siedmiu dni.
Zgodnie z przepisami pojazd ma być w najlepszym stanie technicznym, zatankowany do pełna oraz posiadający pełną dokumentację techniczną.
Armia może sięgnąć więc po nasz pojazd, jednak jest to ostateczność. W pierwszej kolejności wykorzystywane będą samochody wojskowe, a gdy ich zabraknie – pojazdy należące do instytucji publicznych. Sytuacja, w której byłoby używane auto cywila dotyczy naprawdę sporych kryzysów. Za uchylanie się od wykonania świadczenia przewidziany jest 30-dniowy areszt lub kara grzywny.
Jakie pieniądze za zarekwirowanie samochodu?
Za użytkowanie zarekwirowanego pojazdu jego właścicielowi przysługuje ryczałt odpowiadający szkodzie oraz stawce amortyzacji. Określono stawki, dzięki którym widać, że w razie kryzysu lub wojny wojsko może rekwirować nie tylko samochody, ale także: quady, motorowery, motocykle oraz helikoptery.
Stawki za jednoślady są liczone są od każdego, przejechanego kilometra. Podobnie jest w przypadku samochodów osobowych:
- motorower – 0,1382 zł,
- motocykl – 0,2302 zł,
- samochód do 900 cm³ – 0,5214 zł,
- samochód od 900 cm³ – 0,8358 zł.
Inny model rozliczenia wykonano w przypadku samochodów ciężarowych. Tu stawkę określono za dobę:
- ładowność do 2 ton – 156,80 zł za dobę,
- ładowność od 2 do 8 ton – 272,67 zł za dobę,
- ładowność pow. 8 ton – 395,37 zł za dobę.
Dobę rekompensaty za zarekwirowanego śmigłowca wyceniono na 8 889,22 zł
Zarekwirowane auto może trafić nie tylko do wojska, podczas kryzysu lub wojny mogą korzystać z niego także policja, ABW, CBA, a także Służba Więzienna.