Spadkobierców czekają duże zmiany w prawie. Rodzice będą mogli odrzucić niekorzystny spadek za małoletnie dzieci, a dzieci nietroszczące się o rodziców zostaną pozbawione schedy. Mniejszy będzie też krąg dziedziczących.
Takie zmiany wprowadza uchwalona 16 czerwca nowelizacja kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego oraz kodeksu rodzinnego, która wejdzie w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia.
Zmiany w przepisach. Niekorzystne spadki
Wprowadzone zmiany przewidują, że rodzice, którzy sami odrzucili niekorzystny spadek, będą mogli odrzucić go również w imieniu swoich małoletnich dzieci. Dotychczas dla ważności odrzucenia takiego spadku konieczna była zgoda sądu rodzinnego uzyskana przez rodziców małoletniego spadkobiercy w terminie sześciu miesięcy. Teraz rodzice będą mogli bez zgody sądu odrzucić spadek w imieniu dziecka, o ile wcześniej sami go odrzucili. Zgoda sądu będzie niezbędna tylko w sytuacji tzw. konfliktu interesu, a więc w sytuacji, gdy np. dziecko zostanie powołane do spadku obok rodzica.
W celu usprawnienia rozpoznawania takich spraw, wnioski o zgodę na odrzucenie spadku będą składane od razu do sądu spadku. Ma on bowiem najlepsze doświadczenie w uzyskiwaniu informacji o składzie majątku spadkowego.
Nowe zasady: Kto jest niegodny dziedziczenia?
Do tej pory spadkobierca mógł zostać uznany za niegodnego dziedziczenia w przypadku, gdy dopuścił się przeciwko spadkodawcy ciężkiego przestępstwa lub nakłaniał go podstępem czy groźbą do sporządzenia testamentu. Nowelizacja rozszerza przesłanki uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia o uporczywe uchylanie się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego w szczególności określonego orzeczeniem sądowym, albo umową.
Pojawiają się uzasadnione wątpliwości co do sensu wprowadzonej zmiany. Po pierwsze, spadkodawca sam może przecież w testamencie wydziedziczyć spadkobiercę, którego uzna za niegodnego spadku. Po drugie, skoro konieczne było alimentowanie spadkodawcy, to znaczy, że scheda po nim będzie znikoma, a co za tym idzie rozszerzenie przesłanek niegodności dziedziczenia nie ma większego znaczenia praktycznego.
Zmiany w prawie: Zawężony krąg spadkobierców
Ustawodawca zdecydował się też zawęzić krąg spadkobierców ustawowych, w sytuacji gdy zmarły nie zostawił najbliższych (dzieci, wnuków, małżonka, rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych) i spadek przypada dziadkom, a któreś z nich zmarło. Dotychczas jego udział spadkowy przechodził na jego zstępnych bez względu na stopień pokrewieństwa. Po zmianach krąg ten będzie skrócony do dzieci i wnuków, a w razie ich braku przypadnie pozostałym dziadkom. Dzięki temu czas postępowań spadkowych może ulec znacznemu skróceniu.