Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zwróciło się do premiera o uchylenie w całości rozporządzenia w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U z 2019 r. poz. 18 ze zm.).

W podjętej 2 czerwca uchwale prezydium NRA powołuje się na art. 149 ust. 2 zdanie drugie konstytucji, zgodnie z którym Rada Ministrów, na wniosek jej prezesa, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra. Na jego podstawie apeluje, by Mateusz Morawiecki wnioskował o uchylenie wspomnianego rozporządzenia ministra sprawiedliwości.

W uzasadnieniu uchwały podpisanym przez prezesa NRA Przemysława Rosatiego czytamy, że „wskazane w tym rozporządzeniu stawki kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu oraz zasady ustalania i ponoszenia tych kosztów przez Skarb Państwa są niższe i inaczej ustalane niż stawki minimalne w tych samych sprawach dla adwokatów świadczących pomoc prawną z wyboru”. To, w ocenie prezydium NRA, narusza wiele przepisów ustawy zasadniczej.

Autor uzasadnienie przypomina, że stawki za pomoc prawną świadczoną z urzędu w większości nie zmieniają się od 20 lat i są z reguły dwukrotnie niższe niż stawki za te same czynności podejmowane przez adwokata z wyboru. Zwraca uwagę, że adwokat nie może inaczej traktować klientów, którzy sami ponoszą koszty pomocy prawnej, i tych, którym koszty pomocy pokrywa państwo. „W obu przypadkach adwokat zobligowany jest do dochowania jak największej staranności w wykonywaniu swoich obowiązków i dbania o interesy klienta” – pisze Przemysław Rosati.

Uzasadnienie odnosi się też do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował zgodność poszczególnych przepisów rozporządzenia o urzędówkach adwokackich w wyrokach z 23 kwietnia 2020 r. (sygn. akt SK 66/19) i 20 grudnia 2022 r. (sygn. akt SK 78/21). Takie samo stanowisko TK zajął w sprawie tożsamego rozporządzenia dotyczącego radców prawnych w wyrokach z 19 kwietnia 2023 r. (sygn. akt SK 85/22) oraz 20 kwietnia 2023 r. (sygn. akt SK 53/22). „Z powyższego wynika, że Trybunał Konstytucyjny konsekwentnie w swoim orzecznictwie stoi na stanowisku, że przepisy rozporządzeń regulujących koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata (lub radcę prawnego) z urzędu są niezgodne z Konstytucją” – czytamy.

Pomoc prawna. Szykuje się zmiana przepisów "z zyskiem dla konsumenta"
Pomoc prawna. Szykuje się zmiana przepisów "z zyskiem dla konsumenta"

Zobacz również

Uchwała prezydium NRA to kolejne działanie w sprawie urzędówek. Przypomnijmy, że w maju prezes Rosati wystąpił do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry z konkretnymi propozycjami urealnienia minimalnych stawek za czynności adwokatów z wyboru i zrównania z nimi stawek za urzędówki. Niezależnie od tego, Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie do końca wrześnie planuje zorganizować marsz protestacyjny pod budynek MS. Resort sprawiedliwości na pytania DGP odpowiedział, że analizuje wysokość wynagrodzenia adwokatów, ale „ewentualne zmiany w tym zakresie będą uzależnione od możliwości budżetowych państwa”.©℗