Komisja Polityki Społecznej i Rodziny rozpatrzyła w poniedziałek rządowy projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komisja przyjęła poprawki zgłoszone m.in. przez PiS. Nowelizacja zakłada m.in. uwzględnienie w przepisach przemocy ekonomicznej i cyberprzemocy.
W posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny uczestniczyli m.in. wiceminister rodziny, pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Anna Schmidt oraz przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości.
Poprawki PiSu
W trakcie rozpatrywania projektu poprawki zgłosili m.in. posłowie PiS. Jedna z nich dotyczy wspólnego funkcjonowania ośrodków interwencji kryzysowej i specjalistycznych ośrodków wsparcia.
"Mamy pięć placówek, w których funkcjonują ośrodki interwencji kryzysowej oraz specjalistyczne ośrodki wsparcia. Chcemy to legislacyjnie usankcjonować. Te placówki będą funkcjonowały na zasadzie odrębności finansowej z odrębnymi osobami, kierującymi tymi placówkami" - wyjaśniła posłanka PiS Teresa Wargocka.
Druga poprawka PiS ma charakter porządkujący i wiąże się ze zmianą definicji przemocy w rodzinie na przemoc domową. Obie poprawki uzyskały akceptację komisji. Pozytywnie zaopiniowano także zmiany redakcyjne zgłoszone przez sejmowe biuro legislacyjne.
Odrzucone poprawki opozycji
Komisja odrzuciła z kolei poprawki zgłoszone przez posłów opozycji. Lewica i Koalicja Obywatelska chciały m.in. zmiany definicji przemocy domowej, tak by wykreślić z niej "przewagę fizyczną, psychiczną i ekonomiczną" sprawcy. Posłowie przekonywali, że przemoc nie zawsze jest związana z wykorzystywaniem przewagi i sądy mogą mieć problem z interpretacją tego stwierdzenia.
Wiceminister Schmidt wskazała, że "przemoc dzieje się w danym momencie i osoba, która tę przemoc stosuje w sposób jednoznaczny tę przewagę posiada".
Lewica chciała także zmiany tytułu ustawy na "ustawę o przeciwdziałaniu przemocy domowej i przemocy wobec kobiet". Zdaniem wiceminister Schmidt tytuł nie powinien wyszczególniać żadnej z grup, bo wszyscy powinni być równi wobec prawa.
Ciągnięcie za włosy, plucie, policzkowanie ścigane z urzędu?
Z kolei Joanna Mucha (Polska 2050) złożyła poprawkę, która "mówi o ściganiu z urzędu tych wszystkich form przemocy, które nie zawierają się w innych przepisach, czyli ciągnięcie za włosy, plucie, popychanie, policzkowanie".
Justyna Baduchowska z Ministerstwa Sprawiedliwości oceniła, że to zbyt daleko idąca kryminalizacja. "Jeżeli te pojedyncze akty składają się na pewien ciąg, to one są skonsumowane przez inne przestępstwa. (...) Akty stanowiące element przemocy wchodzą w skład przestępstwa znęcania się" - wskazała.
Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej projekt nowelizacji zakłada zmianę określenia "przemoc w rodzinie" na "przemoc domową".
Jak napisano w uzasadnieniu do projektu, obowiązująca nazwa "stygmatyzuje rodzinę i wskazuje, że wyłącznie rodzina jest środowiskiem, w którym dochodzi do aktów przemocy". "Zachowania przemocowe mogą występować również między byłymi małżonkami, którzy w świetle prawa nie są rodziną, czy osobami żyjącymi w związkach nieformalnych" - podkreślono.
Definicja przemocy ekonomicznej
Projekt przewiduje także uwzględnienie w definicji przemocy domowej przemocy ekonomicznej.
Proponowana definicja przemocy domowej to "jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienia, krzywdy moralne oraz mające na celu uzyskanie kontroli w zakresie nabywania i korzystania z posiadanych przez tę osobę zasobów ekonomicznych".
Cyberprzemoc
Ponadto projekt przewiduje wprowadzenie kolejnej formy przemocy "jako opis zachowań, które mogą wzbudzić w osobie doznającej przemocy poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, zwłaszcza zachowań podejmowanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej na odległość".
Projekt rozszerza krąg osób objętych ochroną na niezamieszkujących razem byłych partnerów oraz dzieci będące świadkami przemocy domowej. Z kolei, jako "osobę stosującą przemoc domową" należy rozumieć zarówno osobę stosującą przemoc domową, jak i osobę, co, do której istnieje podejrzenie, że taką przemoc stosuje.
Niebieska karta. Zmiany w procedurze
Ponadto projekt przewiduje także zmiany w procedurze "Niebieskiej Karty". Wprowadzono np. przepis obligujący grupę diagnostyczno-pomocową do monitorowania sytuacji osób lub rodzin dotkniętych przemocą domową, a także zagrożonych jej wystąpieniem, w tym również po zakończeniu procedury "Niebieskie Karty". Dodano również przepis umożliwiający pracę grupy diagnostyczno-pomocowej za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Nowelizacja ma też na celu rozwój oddziaływań skierowanych do osób stosujących przemoc. Projekt zakłada wprowadzenie przepisów dotyczących nowej formy wsparcia, czyli programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową. Przewiduje też wprowadzenie przepisów umożliwiających złożenie zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia przez osobę stosującą przemoc domową, w przypadku uporczywego uchylania się osoby stosującej przemoc domową od udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych lub psychologiczno-terapeutycznych.
Projekt doprecyzowuje również przepisy w zakresie kwalifikacji osób kierujących specjalistycznymi ośrodkami wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.
Umożliwiono uznanie dotychczasowego doświadczenia zawodowego – wskazano, że osoby te muszą mieć co najmniej trzy lata stażu pracy w pomocy społecznej lub w placówkach realizujących zadania na rzecz przeciwdziałania przemocy oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.
Ustanowiony zostanie również standard podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.(PAP)
Autorka: Karolina Kropiwiec
kkr/ mir/