Ogłoszenie upadłości SKOK nie uprawnia syndyka do żądania wypłaty wkładów wniesionych przez zbankrutowaną kasę na rzecz funduszu stabilizacyjnego prowadzonego przez Krajową Kasę – orzekł Sąd Najwyższy.

Sprawa dotyczyła postępowania upadłościowego zbankrutowanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej „Kujawiak”. Jej syndyk domagał się od Krajowej SKOK, zrzeszającej pozostałe kasy spółdzielcze, zapłaty ponad 2,5 mln zł. Kwota ta miała być wpłacona na fundusz stabilizacyjny kas, prowadzony przez Krajową SKOK. Podstawą prawną wskazaną przez syndyka był art. 58 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 924). Zgodnie z nim w razie ustania członkostwa w Kasie Krajowej wkłady wniesione na fundusz stabilizacyjny podlegają zwrotowi.
Krajowa SKOK odmówiła wypłaty, wskazując, że, po pierwsze, nie doszło do ustania osobowości prawnej upadłej SKOK, a dopóki kasa istnieje, wkłady nie mają charakteru zwrotnego. Po drugie, fundusz jest tworzony zgodnie z ustawą i w celu przez nią wskazanym. Nie można więc traktować tych środków jako swego rodzaju depozytu SKOK-ów, gromadzonego przez Krajową Kasę.
Sprawa trafiła do sądu, gdzie syndyk uzyskał wprawdzie korzystne orzeczenie, ale zdecydowanie niespełniające jego żądań – z ponad 2,5 mln zł sąd zasądził niewiele ponad 100 tys. zł. Apelację złożyły obie strony – syndyk żądał zmiany orzeczenia i zasądzenia całości żądanej kwoty, a Krajowa SKOK żądała oddalenia powództwa w całości.
Rozpatrujący sprawę Sąd Apelacyjny w Gdańsku dostrzegł poważny problem prawny – jak traktować ogłoszenie przez SKOK upadłości w kontekście żądania syndyka wypłaty z funduszu stabilizacyjnego. Chodziło o to, czy ogłoszenie upadłości przez SKOK oznacza automatycznie ustanie członkostwa w Krajowej SKOK i tym samym powoduje możliwość zastosowania art. 58 ustawy o SKOK. Kwestę tę przekazano do rozpoznania Sądowi Najwyższemu. A ten udzielił odpowiedzi negatywnej.©℗

orzecznictwo

Uchwała SN z 4 października 2022 r., sygn. akt III CZP 110/22www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia