Spółki wodociągowe, choć prowadzą komercyjną działalność, to jednocześnie realizują zadanie publiczne, jakim jest zaopatrzenie mieszkańców w wodę. Z tego tytułu podlegają pod ustawę o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902 ze zm.). Powołując się na tę ustawę, obywatel złożył wniosek o udostępnienie skanów faktur i umów związanych z obsługą prawną jednego z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Spotkał się z odmową. Spółka uznała, że radca prawny ją obsługujący nie pełni funkcji publicznej ani nie ma związku z pełnieniem tej funkcji, a więc udostępnienie informacji o jego wynagrodzeniu naruszałoby jego prywatność (art. 5 ust. 2 ustawy). Dodatkowo stwierdziła, że anonimizacja umów i faktur wiązałaby się z przetworzeniem informacji, a więc wnioskodawca musiałaby udowodnić, że jej udostępnienie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy).
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu nie podzielił tej argumentacji. Podkreślił, że dostęp do informacji publicznej nie podlega ograniczeniu ze względu na prywatność, jeśli dotyczy ona osób pełniących funkcje publiczne lub mających związek z pełnieniem tych funkcji. Pojęcia te nie zostały zdefiniowane, ale w orzecznictwie jako cechę wyróżniającą osobę pełniącą funkcję publiczną przyjmuje się, że ma ona określony zakres uprawnień pozwalających na kształtowanie treści wykonywanych zadań w sferze publicznej. Konieczne jest więc zbadanie, czy określona osoba realizuje w pewnym zakresie nałożone na daną instytucję zadanie publiczne.
„Osoba sprawująca obsługę prawną spółki komunalnej, niezależnie od tego, czy wykonuje ją w charakterze pracownika spółki, czy też jej zleceniobiorcy, ma rzeczywisty związek z realizowaniem zadań publicznych i nie zajmuje jedynie stanowiska pomocniczego. Głównym przedmiotem działalności spółki jest bowiem dostarczanie wody i oczyszczanie ścieków, a więc czynności zaspokajające podstawowe potrzeby lokalnej społeczności. Zakres uprawnień przysługujących osobie wykonującej obsługę prawną instytucji zajmującej się tym obszarem działań, polegający na specjalistycznym doradztwie prawnym, warunkującym i niejednokrotnie poprzedzającym sam proces decyzyjny, ma zatem istotny wpływ na kształtowanie treści zadań wykonywanych w sferze publicznej” - uzasadniono wyrok z 30 lipca 2019 r. (sygn. akt IV SA/Wr 215/19).
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę na to rozstrzygnięcie. Przede wszystkim zwrócił uwagę, że wbrew zarzutom WSA we Wrocławiu nie stwierdził, by radca prawny obsługujący spółkę pełnił funkcję publiczną. Uznał natomiast, że ma rzeczywisty związek z realizowaniem zadań publicznych i nie zajmuje jedynie stanowiska pomocniczego. To zaś oznacza, że zakres uprawnień przysługujących osobie wykonującej obsługę prawną ma istotny wpływ na wykonywanie zadań publicznych.
ikona lupy />
Co mówią przepisy / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe
Z tego też względu informacje na temat wynagrodzenia radcy prawnego nie podlegają ochronie ze względu na jego prywatność. Nie ma tu również sprzeczności z ustawą o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1166 ze zm.). Jej art. 2 stanowi, że pomoc prawna ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na rzecz których jest wykonywana. Wskazuje to jedynie cel pomocy prawnej, ale nie oznacza, że jej świadczenie nie ma związku z realizacją zadań publicznych.
NSA nie zgodziły się również z tym, że anonimizacja umów i faktur zawsze każdorazowo zmienia status informacji publicznej na przetworzoną.
„Sąd pierwszej instancji prawidłowo wyjaśnił, że proces anonimizacji danych prowadzi z reguły do przekształcenia informacji, a więc do usunięcia danych niepodlegających udostępnieniu, co nie jest jednoznaczne z przetworzeniem informacji, skoro w wyniku anonimizacji nie powstaje informacja publiczna jakościowo nowa. (…) Stanowisko to jest prawidłowe także wobec stwierdzenia przez sąd, że informacja przetworzona to taka informacja, na którą składa się określona liczba informacji prostych” - napisał w uzasadnieniu wyroku NSA.
Przyznał przy tym, że anonimizacja może prowadzić do przetworzenia informacji, ale tylko wówczas, gdy wiąże się z dużym nakładem pracy.
„NSA stoi na stanowisku, że informacją publiczną przetworzoną jest taka informacja, która w chwili złożenia wniosku nie istnieje w kształcie objętym wnioskiem, a niezbędnym warunkiem jej wytworzenia jest przeprowadzenie przez podmiot zobowiązany szeregu czynności analitycznych, organizacyjnych i intelektualnych w oparciu o posiadane informacje proste” - podkreślono w uzasadnieniu.

orzecznictwo

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 lipca 2022 r., sygn. akt III OSK 1988/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia