Projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, prawa o aktach stanu cywilnego oraz innych ustaw to istotna propozycja, która w dużej mierze zmierza do jak najlepszej realizacji zasady dobra dziecka. Tak inicjatywę ustawodawczą resortu sprawiedliwości ocenia w swoim stanowisku Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych (OBSiL KRRP).
Jak zaznaczają eksperci, generalnie prawo rodzinne jest jedną z rzadziej reformowanych gałęzi prawa cywilnego, przez co część nadal stosowanych rozwiązań nie jest już zgodna ze współczesnymi standardami prawa międzynarodowego i europejskiego. Zdaniem ekspertów propozycję resortu obejmującą nowelizację kodeksu rodzinnego i opiekuńczego można jednak uznać za krok w dobrym kierunku. Chodzi przede wszystkim o zmiany obejmujące domniemanie ojcostwa, dzięki którym ma zostać ograniczona liczba czasochłonnych i długotrwałych procesów o zaprzeczenie ojcostwa. „Obecna regulacja art. 62 KRO nie odpowiada bowiem ani rzeczywistości, ani potrzebom społecznym. W Polsce rozwód warunkowany jest trwałym i zupełnym rozkładem pożycia, do czego z reguły konieczny jest upływ czasu, a do tego nierzadko sam proces rozwodowy trwa dłużej niż rok” – uznano w uwagach.
Bardziej sceptycznie OBSiL KRRP podchodzi za to do zmian obejmujących m.in. kwestie transkrypcji zagranicznych aktów stanu cywilnego i nowe podstawy do odmowy rejestracji. „Owe wyłączenia są zgodne z zasadami Konstytucji RP oraz podstawowymi zasadami polskiego prawa rodzinnego, jednakże mogą rodzić pytania o ich zgodność ze zmianami społecznymi i nadążanie za tymi zmianami” – podkreślają autorzy opinii.
W stanowisku zaznaczają jednak, że – zgodnie z prawem i orzecznictwem unijnym – państwa członkowskie mogą dość swobodnie podchodzić do kwestii formalnego uznania związków osób tej samej płci. Jednak z drugiej strony większość państw należących do UE nie tylko akceptuje związki par jednopłciowych, lecz także umożliwia im formalne zawieranie pełnoprawnych małżeństw. Zdaniem OBSSiL KRRP proponowane przez resort sprawiedliwości rozwiązania, choć mogą być oceniane niejednoznacznie, są jednak zgodne z prawem.
Pozytywnym sygnałem ma być propozycja wydawania zaświadczeń dzieciom oraz ich rodzicom, których akty urodzenia z powodów wskazanych w ustawie nie będą mogły zostać zarejestrowane. Chodzi więc przede wszystkim o dzieci par jednopłciowych. „Naszym zdaniem wprowadzenie tej regulacji należy ocenić pozytywnie, przede wszystkim ze względu na zasadę dobra dziecka i ochronę jego prawa” – wskazano w uwagach. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie opiniowania
