Zapewnienie realnej możliwości odwołania się od niekorzystnego rozstrzygnięcia i zapobieganie sytuacjom, w których orzeczenie zostanie wykonane jeszcze przed upływem terminu na wniesienie skargi kasacyjnej. To główne cele nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1098), która jutro wchodzi w życie.
Mowa o sprawach z zakresu tzw. konwencji haskiej (czyli konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę; Dz.U. z 1995 r. poz. 528 oraz z 1999 r. poz. 1085) i przypadkach samowolnego wywiezienia dziecka do innego państwa przez jednego z rodziców lub partnerów. Innymi słowy chodzi o tzw. transgraniczne uprowadzenia rodzicielskie.
W celu ochrony zarówno dobra małoletniego, jak i uprawnienia drugiego rodzica do sprawowania nad nim władzy rodzicielskiej i opieki w tego typu przypadkach sprawą może zająć się sąd. O ile będzie to zgodne z zasadą dobra dziecka, jednym z możliwych rozstrzygnięć jest nakaz powrotu do tego kraju, w którym przebywa drugi rodzic – a z którego małoletni wcześniej został uprowadzony.
Po wejściu w życie nowych przepisów zmienią się jednak terminy wykonania orzeczenia o powrocie. O ile wcześniej przepisy nie zawierały tego typu zastrzeżenia, teraz rodzic, który chciałby odwołać się od niekorzystnego postanowienia, będzie musiał zgłosić sądowi chęć wniesienia skargi kasacyjnej najpóźniej w ciągu dwóch tygodni od momentu uprawomocnienia się rozstrzygnięcia. Powrót dziecka zostanie wówczas automatycznie wstrzymany. Jeśli następnie rodzic w ciągu dwóch miesięcy nie zdecyduje się złożyć skargi kasacyjnej, postanowienie będzie można wykonać. Gdyby jednak sprawa miała znajdować się w toku, powrót dziecka będzie możliwy dopiero po zakończeniu wszystkich procedur i rozpoznaniu skargi kasacyjnej.
Wykonanie orzeczenia będzie wstrzymane również w przypadku wniesienia skargi nadzwyczajnej. Zdaniem ustawodawcy, ma to zapewnić realną możliwość odwołania się każdej ze stron od niekorzystnego postanowienia, a także faktycznego zbadania sprawy przez każdą instancję sądową.
Etap legislacyjny
Nowelizacja wchodzi w życie 24 czerwca br.
