Nie tylko zarząd TVP, ale również dyrekcje regionalnych oddziałów są zobowiązane do udostępniania informacji publicznych – uznał Naczelny Sąd Administracyjny

Wyrok dotyczy wniosku o udostępnienie informacji na temat cyklu wyprodukowanego przez TVP3 Gdańsk. Zainteresowany chciał poznać całkowity budżet cyklu, osoby zaangażowane w jego tworzenie wraz z wypłaconym im wynagrodzeniem, a także dowiedzieć się, na czym polegała praca opiekuna programu, a prywatnie męża dyrektor TVP3 Gdańsk. Odpowiedzi nie uzyskał. Telewizja powiadomiła go jedynie, że budżet nie jest jeszcze zamknięty, bo produkcja nie została zakończona, a wypłacanych wynagrodzeń nie może ujawnić, gdyż naruszałoby to prywatność, a poza tym informacje są chronione jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Odpowiedź tę trudno uznać za decyzję, dlatego też wnioskodawca złożył skargę na bezczynność. Przed sądami administracyjnymi regionalna telewizja skupiła się na argumentacji, że nie ma zdolności sądowej w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym, gdyż nie jest jedną z jednostek organizacyjnych wykonujących zadania publiczne i nie wykonuje zadań publicznych. Wskazywała, że organami spółki są zarząd, rada nadzorcza oraz walne zgromadzenie, a nie oddział terenowy czy też dyrektor tego oddziału. Najpierw Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. akt II SAB/Gd 90/18), a ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny uznały ten pogląd za błędny. W swych wyrokach podkreśliły, że zdolność sądową mają również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień czy skierowania do nich nakazów i zakazów.
Kluczowe w tej sprawie okazało się to, że oddział terenowy TVP (czyli TVP3 Gdańsk) podlega pod ustawę o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176 ze zm.). Jej art. 4 ust. 1 zawiera co prawda wyliczenie podmiotów zobowiązanych do stosowania tych przepisów, ale jest ono przykładowe, o czym świadczy użyte w przepisie sformułowanie „w szczególności”.
„Dokonane przez ustawodawcę wyliczenie podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej nie ma charakteru wyczerpującego. W powyższej regulacji elementem decydującym o tym, że określony podmiot ma obowiązek udostępnienia informacji publicznej, jest to, czy wykonuje on zadania publiczne” – podkreślił w uzasadnieniu wyroku NSA.
O tym, czy dany podmiot podlega pod ustawę, decydują dwa elementy: charakter wykonywanych zadań (powinny być one nakierowane na realizację potrzeb społeczeństwa, a nie indywidualnych potrzeb danej korporacji) oraz rodzaj majątku, którym dysponuje (mienie Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, zawodowego albo gospodarczego). Zdaniem NSA w przypadku regionalnego ośrodka TVP obydwa te warunki są spełnione. TVP realizuje bowiem „misję publiczną, oferując, na zasadach określonych w ustawie, całemu społeczeństwu i poszczególnym jego częściom, zróżnicowane programy i inne usługi w zakresie informacji, publicystyki, kultury, rozrywki, edukacji i sportu, cechujące się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością oraz innowacyjnością, wysoką jakością i integralnością przekazu”. Oddziały TVP tworzą zaś i rozpowszechniają regionalne programy telewizji publicznej.
„Prawo dostępu do informacji publicznej jest prawem politycznym, które jest fundamentem budowy materialnej demokracji nieograniczanej tylko do procedur, ale oznaczającej rzeczywisty wpływ społeczeństwa na bieg spraw publicznych” – zaznaczył NSA w uzasadnieniu swego wyroku.

orzecznictwo

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 marca 2022 r., sygn. akt III OSK 1154/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia