Subskrybuj nas na Youtube
Wcześniej Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że jest to informacja publiczna.
Działający od 2018 r. System Losowego Przydziału Spraw (SLPS) miał z jednej strony dawać gwarancję, że nikt nie będzie „ręcznie” sterował przydzielaniem spraw, a z drugiej rozwiązywać problem nierównomiernego obłożenia pracą samych sędziów. Pojawiły się jednak sygnały o tym, że jedni sędziowie mają dużo więcej spraw od innych, że system „premiuje” sędziów, którzy częściej są nieobecni w pracy, a nawet że wyjątkowo rzadko są wybierane nazwiska ostatnie na liście. Raport NIK z ubiegłego roku wskazywał wręcz, że „w systemie brak jest mechanizmów zabezpieczających przed ewentualnymi działaniami ograniczającymi losowość przydziału spraw referentom”.
Już w roku uruchomienia systemu Fundacja ePaństwo złożyła wniosek o udostępnienie jej kodu źródłowego i algorytmu systemu. Ministerstwo Sprawiedliwości wtedy odmówiło. Teraz jednak zmieniło zdanie i opublikowało pełen algorytm na swoich stronach internetowych.
„Skrócony opis algorytmu, który wyjaśnia podstawowe zasady działania systemu, jest od początku jawny, dostępny w uzasadnieniu Regulaminu Urzędowania Sądów Powszechnych. Dla zapewnienia jeszcze większej transparentności MS zdecydowało o udostępnieniu również pełnego opisu algorytmu, stanowiącego część dokumentacji projektowej” – napisało w wydanym komunikacie.
Decyzja resortu zapadła po wydaniu wyroku przez NSA, który 19 kwietnia 2021 r. uznał, że algorytm losowania sędziów stanowi informację publiczną.
„Algorytm przedstawiający sposób działania aplikacji sieciowej SLPS, za pomocą której wyznaczany jest skład rozpoznający sprawę sądową, mieści się w pojęciu informacji publicznej z tego względu, że informuje o sposobie funkcjonowania sądów, o sposobie przyjmowania i załatwiania spraw” – napisał sąd w uzasadnieniu wyroku, podkreślając, że sam fakt realizacji wspomnianego algorytmu przez program komputerowy nie pozbawia informacji publicznego charakteru.
Ujawniony algorytm będzie teraz analizowany przez zainteresowanych. Niektórzy już zwracają jednak uwagę, że poza nim samym ważne są również parametry determinujące losowanie. Przykładowo jedna z reguł pozwala ręcznie wyłączać z losowania wybranych sędziów. To zaś, przynajmniej teoretycznie, daje możliwość wpływania na wynik losowania.