Stowarzyszenie Watchdog Polska wygrało przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym spór z Prawem i Sprawiedliwością o to, czy umowa koalicyjna Zjednoczonej Prawicy to informacja publiczna. Partia Jarosława Kaczyńskiego powinna rozpoznać wniosek Watchdog Polska.

Watchdog Polska złożyło w WSA w Warszawie skargę na bezczynność Prawa i Sprawiedliwości. Stowarzyszenie chciało, by partia udostępniła zapisy umowy koalicyjnej podpisanej przez Prawo i Sprawiedliwość, Solidarną Polskę i porozumienie w dniu 26 września 2020 roku.

W odpowiedzi PiS odpisało, ze nie każda informacja związana z funkcjonowaniem partii politycznej jest informacją publiczną, lecz jedynie taka, która wiąże się z elementem publicznym, a informacja na temat wewnętrznych ustaleń i liderów partii politycznych nie wyczerpuje tej przesłanki. Zdaniem PiS „treść wewnętrznych ustaleń i rozmów liderów partii politycznych to sfera objęta wolnością działalności partii politycznych. PiS podkreśla także, że politycy nie należą do aparatu administracji publicznej, a ustalenia miedzy nimi nie mają związku z wykorzystywaniem mienia publicznego.

Watchdog Polska zarzuciło PiS -owi, że pozostaje w bezczynności w udostępnieniu informacji. Stowarzyszenie podnosiło, że z oświadczenia rzeczniczki PiS wynika, że w umowie koalicyjnej znajdują się kwestie dotyczące rekonstrukcji rządu czy uzgodnień legislacyjnych, a to jest już bezpośrednio związane ze sposobem wykonywania zadań przez konstytucyjny organ.

WSA przyznał rację Stowarzyszeniu.

W uzasadnieniu do swojego postanowienia podkreśla, że w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się szerokie rozumienie pojęcia informacji publicznej, co wiąże się z upowszechnieniem zasady transparentności życia publicznego i podwyższenia świadomości prawnej społeczeństwa. "Definiuje się ją jako każdą wiadomość wytworzoną przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne (…)” - czytamy w uzasadnieniu. Zdaniem sądu skoro nadrzędnym celem partii politycznej jest udział w życiu publicznym, to jest to równoznaczne z przejawem działalności partii w tym obszarze.

Trudno zatem zaakceptować pogląd, że działania i akty podejmowane przez partii polityczne, rządzące państwem i dotyczące tego rządzenia nie mogą być transparentne.

Zdaniem sądu tworząc umowę koalicyjną partie polityczne tworzą dokument o charakterze ustrojowym i politycznym, fundamentalnym dla ukształtowania struktury organizacyjnej i personalnej organów władzy oraz zadań i celów (programów) ich działania. Stąd, zdaniem WSA, umowa koalicyjna jest informacją publiczną.

Umowa koalicyjna zawarta przez partie parlamentarne określa swoistego rodzaju model funkcjonowania konstytucyjnego organu państwa, jakim jest Rada Ministrów, a zatem odnosi się do spraw publicznych.