Posiadacz rzeczy zapisanych w testamencie musi zapłacić spadkobiercom za korzystanie z nich do dnia, w którym zapis stał się wymagalny – orzekł Sąd Najwyższy.
Zmarły w sierpniu 1998 r. Wiktor M. pozostawił po sobie m.in. restaurację i mieszkanie. Kilka dni przed śmiercią sporządził ustnie testament, w którym wyraził wolę, aby oba składniki majątku przypadły jego bratankowi Adamowi M. Postanowienie sądu potwierdzające istnienie takiego zapisu uprawomocniło się we wrześniu 2007 r.
W 2012 r. dokonano ostatecznie podziału reszty majątku zmarłego (pozostałych posiadanych przez niego nieruchomości oraz pieniędzy na kontach bankowych) na podstawie ugód sądowych. Pozostała jednak kwestia posiadania przez Adama M. zapisanych mu restauracji i mieszkania: Adam M. również był jednym ze spadkobierców i tych uprawnień nikt nie kwestionował. Spadkobiercy domagali się natomiast zapłaty za korzystanie z tych elementów majątku spadkowego.
Sąd Rejonowy zasądził od Adama M. na ich rzecz blisko 1,6 mln zł tytułem wynagrodzenia za korzystanie z przedsiębiorstwa (restauracji) i mieszkania w okresie od sierpnia 1998 r. (otwarcie spadku) do września 2007 r. (uprawomocnienie się postanowienia o stwierdzeniu zapisu testamentowego). Zdaniem sądu pomiędzy tymi datami istniał stan niepewności prawnej, czy zapis w ogóle jest ustanowiony, a także co stanowi jego przedmiot. Przez ten czas uczestnicy postępowania – pozostali spadkobiercy nie mogli odpowiadać za wykonanie zapisu. Można więc mówić o współwłasności mieszkania i restauracji przez ten okres, a skoro tak, to Adam M. jest zobowiązany do rozliczenia się. Zgodnie bowiem z art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów.
Nie ma potrzeby procesować się o schedę po śmierci spadkodawcy
Nie ma potrzeby procesować się o schedę po śmierci spadkodawcy

Zobacz również
Apelację złożył Adam M., ale Sąd Okręgowy w G. powziął wątpliwość co do obowiązków zapisobiercy. Zadał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne: czy współspadkobierca będący jednocześnie zapisobiercą i wyłącznym posiadaczem przedmiotu zapisu zwykłego jest zobowiązany do zapłaty na rzecz pozostałych spadkobierców wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy stanowiących przedmiot zapisu za okres do wymagalności roszczenia o wykonanie zapisu? SN wydał uchwałę, w myśl której spadkobiercom przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie przez zapisobiercę z rzeczy oznaczonej co do tożsamości, stanowiącej przedmiot zapisu zwykłego, za okres do wymagalności roszczenia o wykonanie zapisu.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 2015 r., sygn. III CZP 46/15.