Subskrybuj nas na Youtube
Jest istotna różnica pomiędzy dłużnikiem, który na wezwanie komornika dobrowolnie opuszcza lokal, a tym, którego trzeba usunąć z mieszkania siłą. Dlatego brak zróżnicowania wysokości opłat komorniczych w tych dwóch sytuacjach Trybunał Konstytucyjny uznał wczoraj za naruszenie zasady równości, sprawiedliwości i proporcjonalności.
Wyrok TK zapadł w wyniku pytania prawnego skierowanego przez Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce, który rozpatrywał zażalenie dłużniczek na postanowienie komornika w przedmiocie ustalenia kosztów egzekucji. Komornik wezwał kobiety do opuszczenia lokalu w wyznaczonym przez siebie terminie, co uczyniły, po czym obciążył je opłatą za opróżnienie lokalu przewidzianą w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 790). Kłopot w tym, że przepisy przewidują jednakową stawkę za opróżnienie lokalu niezależną od tego, czy dłużnik wydał go dobrowolnie, czy nie, a co za tym idzie, niezależną też od nakładu pracy komornika związanej z eksmisją. Opłata ta zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 wynosi 40 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdą opróżnioną izbę (oprócz przedpokoju, alkowy, korytarza, werandy, łazienki, spiżarni, loggii i podobnych).
W tej sytuacji sąd rejonowy zadał pytanie trybunałowi, czy przepis ten w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik dobrowolnie wykonał polecenie komornika w wyznaczonym terminie, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji RP.
Trybunał musiał wziąć pod uwagę hybrydowy status komornika. Z jednej strony jest on podmiotem wykonującym funkcję w imieniu państwa, a z drugiej prowadzi, choć w ograniczonym zakresie, działalność gospodarczą. Jak tłumaczył sędzia Zbigniew Cieślak, akceptowalna jest sytuacja, gdy wysokość opłaty nie jest w pełni adekwatna do nakładu pracy komornika, ale trzeba, co do zasady, szacując jej wysokość, uwzględnić realny, a nie formalny nakład kosztów. Dlatego, zdaniem TK, opłata stała dla wszystkich dłużników nie znajduje uzasadnienia, ponieważ w przypadku dobrowolnego opuszczenia lokalu przez dłużnika komornik nie wykonuje czynności związanych z siłowym przejęciem mieszkania. Stwierdzając niekonstytucyjność w tym zakresie, trybunał stwierdził też, że obecna regulacja była nieadekwatna do celów unormowania, bo w żaden sposób nie stawiała w korzystniejszej sytuacji dłużników, którzy dobrowolnie poddają się egzekucji.
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 października 2015 r., sygn. akt P 3/14.
