Autonomiczne narzędzia atakujące i infrastruktury udostępniające narzędzia do cyberataków jako usługi ułatwiają przestępcom działanie na skalę globalną. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że po zautomatyzowaniu ataku cyberprzestępcy nie są już ograniczeni do atakowania konkretnych branż – skutki ich działań i wywierane przez nich naciski mogą więc z biegiem czasu tylko rosnąć.
Choć cyberprzestępcy czasem włamują się do systemów w oparciu o nowe formy ataków (typu zero-day), korzystają przede wszystkim z wykrytych wcześniej słabych punktów w zabezpieczeniach. Dzięki temu mogą przeznaczyć większą część swoich zasobów na innowacje techniczne utrudniające wykrycie spowodowanych naruszeń.
Najważniejsze wnioski z raportu Fortinet to:
- Wzrost liczby ataków ransomware. Ataki WannaCry i Petya/NotPetya były wymierzone w lukę w zabezpieczeniach poprawioną zaledwie kilka miesięcy wcześniej. Przedsiębiorstwa, które oparły się tym atakom, zwykle spełniały jedno z dwóch kryteriów: dysponowały narzędziami zabezpieczającymi, które zaktualizowano pod kątem wykrywania ataków ukierunkowanych na tę lukę, i/lub zastosowały poprawkę w chwili jej udostępnienia.
- Ataki powodujące krytyczne zagrożenie. W drugim kwartale 2017 r. ponad dwie trzecie firm miało do czynienia z eksploitem stwarzającym duże lub krytyczne zagrożenie. 90% przedsiębiorstw odnotowało eksploity ukierunkowane na luki w zabezpieczeniach liczące sobie trzy lata lub starsze. 60% firm w dalszym ciągu zauważa ataki powiązane z lukami wykrytymi nawet dziesięć lub więcej lat temu.
- Aktywność w czasie przestoju. Zautomatyzowane zagrożenia nie robią sobie wolnego w weekendy czy w nocy. Niemal 44% wszystkich ataków eksploitów następuje w sobotę lub w niedzielę. Średnia dzienna liczba ataków w dni weekendowe była dwa razy większa niż w dni robocze.
- Podsumowując: w II kwartale 2017 roku laboratorium Fortinet wykryło łącznie 184 miliardy eksploitów, 62 miliony przypadków szkodliwego oprogramowania i 2,9 miliarda prób komunikacji botnetów.
Korzystanie z nowych technologii zwiastuje zagrożenia
W epoce gospodarki cyfrowej szybkość i efektywność mają znaczenie krytyczne, przestój w pracy jakiegokolwiek urządzenia czy systemu jest więc niedopuszczalny. Wraz ze wzrostem popularności i rozwojem konfiguracji technologii, takich jak aplikacje, sieci i urządzenia, rozwijają się też taktyki cyberprzestępców. Potencjalnie ryzykowne jest w szczególności korzystanie z oprogramowania o wątpliwej reputacji i podatnych na ataki urządzeń IoT w ściśle zintegrowanych sieciach. Warto też zwrócić uwagę na szyfrowanie ruchu w sieci, które — choć sprzyja ochronie prywatności i bezpieczeństwu w Internecie — jest wyzwaniem dla wielu narzędzi obronnych, pozbawionych wglądu w komunikację szyfrowaną.
- Innowacje technologiczne, które napędzają gospodarkę cyfrową, niosą dla świata zarówno korzyści, jak i zagrożenia. Zbyt rzadko jednak podejmowane są działania, które mogą znacząco ograniczyć negatywne konsekwencje przez stosowanie spójnych i efektywnych zasad higieny w dziedzinie cyberbezpieczeństwa – komentuje Jolanta Malak, regionalna dyrektor sprzedaży Fortinet na Polskę, Białoruś i Ukrainę.
- Wykorzystanie aplikacji. Korzystanie z podejrzanych aplikacji może otwierać drzwi nowym zagrożeniom. Przedsiębiorstwa zezwalające na działanie wielu aplikacji „peer-to-peer” (P2P) odnotowują siedmiokrotnie więcej botnetów i aktywności szkodliwego oprogramowania niż firmy zabraniające stosowania aplikacji tego typu. Analogicznie, przedsiębiorstwa zezwalające na działanie wielu aplikacji proxy wykrywają prawie dziewięć razy więcej botnetów i szkodliwego oprogramowania niż te, które nie dopuszczają używania takich rozwiązań. Co ciekawe, nie znaleziono dowodu na to, że intensywniejsze użytkowanie aplikacji opartych na chmurze lub mediów społecznościowych zwiększa liczbę infekcji spowodowanych przez szkodliwe oprogramowanie i botnety.
- Urządzenia IoT. Niemal 20% przedsiębiorstw miało do czynienia ze szkodliwym oprogramowaniem ukierunkowanym na urządzenia mobilne. Urządzenia Internetu rzeczy są w dalszym ciągu wyzwaniem, ponieważ nie są objęte kontrolą i ochroną na tym samym poziomie co tradycyjne systemy.
- Szyfrowanie ruchu w sieci. Dane wykazują po raz drugi z rzędu rekordowo duże wykorzystanie komunikacji szyfrowanej w sieci. Udział procentowy ruchu HTTPS względem HTTP wzrósł do 57%. Jest to w dalszym ciągu ważny trend, ponieważ wiadomo, że zagrożenia nierzadko ukrywają się w zaszyfrowanym ruchu.
Metodologia badania
Globalny raport zagrożeń informatycznych Fortinet to kwartalny przegląd, który stanowi zestawienie danych analitycznych zebranych przez laboratoria Forti Guard Labs w II kw. 2017 roku. Pochodzą one z urządzeń sieciowych i 3 milionów czujników Fortinet zamieszczonych w środowiskach produkcyjnych na całym świecie. Dane są prezentowane w ujęciu globalnym i regionalnym, oraz w rozbiciu na poszczególne sektory i przedsiębiorstwa. Badanie skupiło się na trzech głównych i wzajemnie uzupełniających się rodzajach zagrożeń: eksploitach aplikacji, szkodliwym oprogramowaniu i botnetach. Ponadto Fortinet publikuje bezpłatny biuletyn informacyjny o zagrożeniach (Threat Intelligence Brief), analizujący największe niebezpieczeństwa związane ze złośliwym oprogramowaniem, wirusami i innymi zagrożeniami internetowymi, które zostały wykryte w ostatnim czasie wraz z linkami do wyników najważniejszych badań nad zdarzeniami ostatniego tygodnia.