Od 11 lat każdy zainteresowany, mając numer księgi wieczystej, może sprawdzić szczegółowe dane właściciela nieruchomości. Już w 2010 r. podczas prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1984 ze zm.) ówczesny generalny inspektor ochrony danych osobowych ostrzegał, że wprowadzenie niczym nielimitowanego dostępu do tych danych spowoduje, że będą one gromadzone przez podmioty komercyjne i za opłatą udostępniane także w połączeniu z informacjami z innych rejestrów. Również przez firmy znajdujące się poza polską jurysdykcją. Tak właśnie się stało. Komercyjne bazy danych administrowane przez firmy np. z Seszeli za opłatą umożliwiają dostęp do zagregowanych danych, w tym także numerów PESEL.

Dostęp do ksiąg wieczystych po zmianach

Zapowiedziany właśnie przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji przepisów ma uniemożliwić hurtowe pobieranie przez roboty danych z systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW). Aby uzyskać dostęp do danych, zainteresowany będzie musiał bowiem potwierdzić swoją tożsamość. Dostępne będą dwie drogi:
  • elektroniczna - za pomocą środka identyfikacji elektronicznej (np. podpisu z profilu zaufanego),
  • osobiście – w ekspozyturze Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych, po okazaniu dowodu tożsamości.
„Wraz z wprowadzeniem omawianych zmian zachowany zostanie swobodny dostęp do przeglądarki ksiąg wieczystych dla obywateli. Jednocześnie nowe rozwiązania mają zagwarantować wyższy poziom bezpieczeństwa danych oraz przeciwdziałać niepożądanemu wykorzystywaniu informacji zawartych w księgach wieczystych” – przekonuje MS.

Kto się loguje do Elektronicznych Ksiąg Wieczystych?

Mirosław Wróblewski, prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, popiera proponowane zmiany.
„Odejście od modelu anonimowej i powszechnej dostępności do tych danych na rzecz obowiązku uwierzytelniania się przez użytkowników systemu teleinformatycznego zapewniającego dostęp do elektronicznych ksiąg wieczystych uznać należy za krok w dobrym kierunku” – napisał w piśmie skierowanym do MS, zaznaczając, że będzie analizował projekt, gdy zostanie on przedstawiony. Na tym etapie zasugerował, że rozważenia wymaga pięcioletni okres przechowywania danych użytkowników logujących się do systemu EKW.