Likwidacja użytkowania wieczystego. Działkowcy ROD wykluczeni z ważnych zmian

24 lipca br. prezydent podpisał ustawę w sprawie ostatecznej likwidacji użytkowania wieczystego oraz wprowadził brak PCC od zakupu pierwszego mieszkania. Kto skorzysta na zmianach podatkowych i kto będzie mógł się w końcu uwłaszczyć? Co z ogródkami działkowymi?

Ostateczna likwidacja użytkowania wieczystego. Ale na wniosek

Celem przepisów jest przede wszystkim ustanowienie roszczenia czasowego o nabycie nieruchomości gruntowej przyznane użytkownikowi wieczystemu, który zrealizował cel umowy ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego. To ostatecznie umożliwi firmom, osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym wykup gruntów. To drugi i ostatni etap likwidacji użytkowania wieczystego. Wcześniej z uwłaszczenia skorzystali właściciele domów oraz mieszkań.

Różnica dla tej grupy podmiotów jest jednak zasadnicza. Użytkowane przez nie grunty nie przejdą na własność z mocy prawa. Użytkownicy wieczyści mają 12 miesięcy na złożenie wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów komercyjnych we własność.

Likwidacja użytkowania wieczystego. Kto skorzysta ze zmian?

Ostateczna likwidacja użytkowania wieczystego obejmie:
• przedsiębiorców (duże firmy, jednoosobowa działalność gospodarcza),
• osób fizycznych np. właścicieli garaży,
• spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych
• mieszkańców osiedli – np. parkingi, drogi wewnętrzne, place zabaw.

Zasady uwłaszczenia nieruchomości

Zgodnie z podpisaną ustawą roszczenie o wykup czyli żądanie sprzedaży nieruchomości może być zgłoszone w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Działkowcy ROD bez prawa do wykupu nieruchomości

Przepisy jednak wyraźnie wskazują, że żądanie sprzedaży, nie będzie przysługiwało:

• jeżeli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.;
• jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
• w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich
• jeżeli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych;
• w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej.

Ponadto umowa sprzedaży nie będzie mogła być zawarta, jeżeli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Roszczenie nie będzie co do zasady obejmowało nieruchomości Skarbu Państwa, w stosunku do których uprawnienia właścicielskie wykonują inne, niż wskazane w ustawie o gospodarce nieruchomościami podmioty. Z uwagi na szczególną rolę i funkcje, jakie pełnią zasoby gruntów państwowych powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe.

Likwidacja użytkowania wieczystego. Jaka cena za grunt Skarbu Państwa?

W odniesieniu do nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa cenę nieruchomości ustala się:
1) w przypadku zapłaty ceny jednorazowo – jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży;
2) w przypadku rozłożenia ceny na raty – jako dwudziestopięciokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

Likwidacja użytkowania wieczystego. Jaka cena za nieruchomości samorządu?

W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

Likwidacja użytkowania wieczystego. Są ułatwienia przy wykupie gruntów

Przepisy podpisane przez prezydenta wprowadzają też szereg ulg i ułatwień:
• możliwość płatności w ratach przez maksimum 10 lat – wtedy cena to 25-krotność dotychczasowej opłaty rocznej;
• bonifikata dla grup szczególnie wrażliwych społecznie np. osób niepełnosprawnych i ich opiekunów;
• samorządy będą mogły przyjąć te same zasady odpłatności lub określić je samodzielnie;
• dla przedsiębiorców preferencje w ramach limitu pomocy de minimis.

Zwolnienie z PCC na zakup pierwszego mieszkania

Podpis prezydenta objął również zmiany do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przez co nabycie pierwszego mieszkania będzie zwolnione z PCC. W ustawie o PCC uzupełniono katalog czynności prawnych zwolnionych z podatku – o sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna, której w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Sześć mieszkań. Stawka PCC 6 proc.

Dodano też art. 7a zgodnie, z którym: w przypadku gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu, wynosi 6 proc.